nesigàdu nesicàu
nesigàre nesicàre
nesíre , vrb: niscire,
nisire,
nisiri,
nissire Definizione
sonare su nare, su nasu, innisire su mucu
Sinonimi e contrari
inniscire,
ischisciare,
ischiscire,
mucai,
sinire
Frasi
nesíresi su nasu ◊ sos mucadoredhos sunt fatos pro nisire ◊ nísidi su mucu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se moucher
Inglese
to blow one's nose
Spagnolo
sonarse,
limpiarse las narices
Italiano
soffiarsi il naso
Tedesco
sich schneuzen,
sich die Nase putzen.
néspua, néspula , nf Definizione
genia de mata a fògia larga meda e longa, a punta, e frutu (upm) agiummai cantu una nughe, grogo candho est cotu, de sabore unu pagu aghedu ma druche, cun sèmene matucu, unu de is primos frutuàrios noos in beranu / àtera creze de n. = néspula de zerru o sarda (Mespilus germanica); n. ciampone = n. de su Giapone
Terminologia scientifica
frt, Eryobotrya japonica
Etimo
ltn.
*nespila po mespila
Traduzioni
Francese
néflier,
nèfle
Inglese
medlar (tree)
Spagnolo
níspero
Italiano
nèspolo,
nèspola
Tedesco
Mispel,
Japanische Mispel.
nespulàrgiu , nm Definizione giardinu prantau a néspulas.
nessàrgiu, nessàrzu nassàrgiu
néssi nénsi
néssia néschia
néssis nénsi
néssiu , agt, nm Definizione
nau de ccn., chi o chie no est bonu a nudha, fatu e lassau, de pagu abbilidade
Sinonimi e contrari
acinnessi,
bovo,
cartzellete,
casticau,
dissalliu,
iltrudhadu,
innangaradu
Etimo
spn.
necio
Traduzioni
Francese
de rien,
incapable
Inglese
unfit,
incompetent
Spagnolo
incapaz,
inepto
Italiano
dappòco,
inètto
Tedesco
untüchtig,
nichtsnutzig,
Nichtskönner,
Stümper.
nessúne nesciúne
nessúnu nensúnu
nèta , nf Definizione
fémina fígia de una sorre, o de unu frade, de una fígia o fígiu, de unu fradile o sorresta (po nàrrere is prus de acanta)/ min. netichedha, netixedha
Frasi
ti pertzeto, neta istimada, contadhu a is fígios tuos, po tènnere sèmpere presente su connotu! ◊ a sa tia li daet cara sa neta ◊ nosu seus tziu e neta ◊ sa mama de Bannedhu no ndh'istabat in sa beste de sa cuntentesa pro sa nàschia de sa netichedha ◊ Pissentica dhi fut neta, filla de su fillu
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
ltn.
nepta
Traduzioni
Francese
nièce,
petite-fille
Inglese
niece (she)
Spagnolo
nieta
Italiano
nipóte
Tedesco
Nichte.
netàre , vrb: netiare Definizione
fàere netu, illimpiare
Sinonimi e contrari
innetare,
pulire
| ctr.
allodrigai,
imbrutai
Frasi
sa mama, netendhe sa persone, a sos ninnos lis dat basos e consizos
Etimo
itl.
nettare
Traduzioni
Francese
nettoyer
Inglese
to clean
Spagnolo
limpiar
Italiano
pulire
Tedesco
putzen,
saubermachen.
netèsa , nf Definizione
su èssere o abbarrare netu, límpios
Sinonimi e contrari
limpidore,
pulidesa
| ctr.
brutesa
Frasi
tocat a pessare a sa netesa de sas manos innantis de manigare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
propreté
Inglese
cleaning
Spagnolo
limpieza
Italiano
pulizìa
Tedesco
Sauberkeit.
netiàre netàre
netighèdha, netixèdha , nf Definizione
neta pitica, pipia
Traduzioni
Francese
petite-fille,
nièce
Inglese
little niece (she)
Spagnolo
nieta pequeña
Italiano
nipotina
Tedesco
kleine Nichte.
nétu , agt Definizione
chi no portat malesa, muga, brutore, àliga; nau de su fàere, de sa cusciéntzia, chi no tenet pecos, cosas de si pentire, vítzios, fatas malas de si fàere perdonare
Sinonimi e contrari
lígiu 1,
límpidu
/
onestu
| ctr.
brutu,
cadhóciu,
mugosu
Modi di dire
csn:
èssere n. de pecados = chi no tenet pecados, chentza gàrrigos de cusséntzia; èssere n. de fizos = no tènniri fillus nudha; paris n. = logu aici bonu chi no dhoi at nudha de podi fai arrúiri; triballu n. = chi no dhoi at de s'imbrutai; dinari n. = guadàngiu, dinai de contai e bastat, a billetus, foras totu is ispesas, fintzas guadangiau cun pagu trabballu, sentz'e s'imbrutai; n. chei s'oro = fintzas luxenti de cantu est límpiu, netu meda
Frasi
su trigu como chi est purgadu e samunadu est netu ◊ sa robba neta cheret prantzada e remonida ◊ sa carrela est neta ca l'apo mundhada
2.
fizu nostru est netu de istravíscios e de giogos ◊ sos pecos chi apo no dent èssere medas, ma de su totu, tzertu, no so netu ◊ est mortu chin s'ànima neta de pecas ◊ nos cheret s'ànima neta de culpas e impuridade
3.
sos iscontriados trambucant a sole altu in su paris netu ◊ menzus chi serba carchi zoronada chi no a che bogare su dinari netu pro nos fàghere s'ozu ◊ su professore za est triballu netu, no est che a fàghere su pastore o su mastru de muru!
Traduzioni
Francese
propre,
pur
Inglese
clean
Spagnolo
limpio
Italiano
pulito,
lìmpido,
móndo,
scévro,
puro
Tedesco
sauber,
rein.