posséssu , nm Definizione
su èssere mere de calecuna cosa; terrenu de propriedade (cungiau, olivàriu, ortu, o àteru)/ leare p. = pigare manàgiu, ponnirisí meri, impobidhaisí
Sinonimi e contrari
afrinca,
binca,
interessu,
possidéntzia,
prédiu,
propiedade
/
cdh.,
ttrs. pussessu
Frasi
sos Portolos aiant picau possessu de su brocu issoro in s'úrtimu cuzone de sa cumbessia ◊ sa genti bolit torrai in possessu de totu su chi est istétiu cosa sua
2.
custu possessu a olias est su nostru ◊ ma tui dhu connoscis su meri de su possessu? ◊ su mòri passat in mesu de su possessu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
possession,
terredomaine
Inglese
possession,
holding
Spagnolo
posesión,
finca
Italiano
possèsso,
possediménto,
podére
Tedesco
Besitz,
Gutshof Immobilie.
possíbbile, possíbbili , agt: pussíbbile Definizione chi podet èssere, chi faet / fàghere su p. = fai su spegulari, fàghere totu su chi si podet; est possíbbile/no est possíbbile a… = fait a…, no fait a… Sinonimi e contrari dàbbile.
possibbilidàde, possibbilidàdi , nf Definizione
su èssere dàbbile de sa cosa, su pòdere èssere o acontèssere
Traduzioni
Francese
possibilité
Inglese
possibility
Spagnolo
posibilidad
Italiano
possibilità
Tedesco
Möglichkeit.
possidèntza, possidéntzia , nf Definizione is cosas chi si possedint, sa siendha, s'errichesa Sinonimi e contrari possessu, prédiu, propiedade / richesa Frasi dh'ia a donai òru e prata, chi dhu tenia in possidéntzia ◊ po trabballai is possidéntzias suas iat comporau unu cuadhedhu ◊ s'orcu bocit sa genti chi agatat in sa possidéntzia cosa sua ◊ si sa pobidha non torrat, su pobidhu essit meri de totu sa possidentza sua.
possidíri possedíre
póssiu pódidu
pòsta , nf Definizione
sa cosa chi is giogadores ponent po dha bínchere a unu giogu, a iscummissa / pònniri sa p. = pònnere iscummissa
Sinonimi e contrari
posu,
prea,
pinzola
/
iscommissa
Frasi
est allegru ca at bínchidu sa posta ◊ pòngiu sa posta ca est arréscia cun calincunu sodrau, cussa! ◊ pòngiu sa posta ca no dhu cumprendit mancu su vicàriu, custu! ◊ a sos poetas lis aiant postu chimbanta iscudos de posta ◊ su barralicu est po giogai a posta de itasisiat cosa
Traduzioni
Francese
mise (jeux)
Inglese
stake
Spagnolo
apuesta
Italiano
pòsta
Tedesco
Einsatz (beim Spiel).
pòsta 1 , nf Definizione
genia de castióngiu, su istare firmos a iscoca chi si faet in cassa o in crica de bíere animale o àteru; logu inue si ponet unu abbaidandho, iscocandho; chie si ponet a iscocare
Sinonimi e contrari
balesta,
impostadura,
impostu
/
punteradorju
Frasi
tzertas boltas deviat fàghere sa posta longa e recuiat a domo a oras minudas
2.
bàtoro sunt armados de fusile, in sa posta già bene preparados (G.Contieri)◊ su leone andhat e leat sa posta ue soliat essire sa fera
3.
si est chi la cheres tènnere guardada, pone sas postas in dogni camminu ◊ sas postas torrant a impostare, sas truvas mintent sos canes e… millu su sirvone pesadu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
guet
Inglese
ambush,
cover,
emplacepemnt
Spagnolo
acecho
Italiano
appostaménto,
agguato
Tedesco
Ansitz.
pòsta 2 , nf Definizione
su pònnere; fintzes una genia de misura faendho tessíngiu: a posta (candho tessindho a bagas o a lauru sa trama brínchidat bàtoro filos de ordiu), a perra posta (candho che ndhe brínchidat duos), a posta e mesu o a ischina (candho che ndhe brínchidat ses)
Sinonimi e contrari
postura
Modi di dire
csn:
èssere de prima p. = chi s'incíngiat, chi si ponit sa primu borta, nou nou; is postas (de un'iscartedhu) = sas frunzas chi dae su fundhu, ziradas a conca in artu, serbint pro intessire sos costazos e poi serbint a fàghere una parte sos oros e un'àtera parte s'asa; tirare sa p. (ammanitzendhe tessinzu)= prèndhere a su cumpostore sos filos collidos a matuledhos; sa posta de s'oju = su pònnere ogru, nadu che cosa fata o candho est fatu; fai o donai a fai sa p. = dare cosa a fàghere; fàghere una cosa a posta = apostadamenti; nàrrere o fàghere una cosa a s'a posta = a brulla, brullendhe
Frasi
giughiat una beste de prima posta ◊ addaesegus meu nudha lasso, si no postas de pè in su terrinu ◊ custu dannu tet èssere posta mala de oju!…
2.
macu, làssalu a pèrdere, chi ti at nadu gai a s'a posta
Traduzioni
Francese
mise
Inglese
mass
Spagnolo
puesta
Italiano
méssa
Tedesco
Legen,
Setzen,
Stellen.
pòsta 3 , nf Definizione parte de calecuna cosa, mescamente donniuna de is chimbe partes de sa corona po nàrrere s'orrosàriu; sa largària tra nodu e nodu de su filè de Bosa Frasi nau ancora una posta de s'arrosàriu ◊ po setixentus emigraus, a boxis o ispibisadas, is postas de s'arrosàriu cantas iant a depi èssi? ◊ aterun'annu ch'est coladu e degai agiunghimos un'ateruna posta a sa collana.
pòsta 4 , nf Definizione apertura de una domo Frasi soe andhau a l'abbisitare ma apo acatau sas postas serradas.
pòsta 5 , nf Definizione su muntone de su laore messau Sinonimi e contrari biga 1, muntone, partoxu, postura, remealzu, spartoxu.
pòsta 6 , nf Definizione
servítziu e ufíciu de ue mandhant o a ue lompet totu sa currispondhéntzia de líteras, telegrammas e àteru, cun isportellos e impiegaos chi atendhent sa gente po totu su chi si mandhat (o àteru servítziu puru): itl. Pòste; sa currispondhéntzia etotu, sa cosa chi si mandhat e arrecit / p. eletrónica = sa chi si mandhat e arrecit cun médios informàticos
Sinonimi e contrari
currispondhéntzia
Frasi
so andhadu a sa posta a fàghere cussa pagamenta ◊ mamma tua t'at lassau dus francus in sa posta
2.
sa posta oe nos l'ant lassada in domo de sos bighinos
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
poste,
courrier
Inglese
post office
Spagnolo
correo
Italiano
pòsta
Tedesco
Post.
postabbadèra , nf Definizione sa pedra, o puntedhu, chi ponent in mesu in mesu in is argiolas ue tréulant a cuadhos e a ue custos benint acapiaos a fune Sinonimi e contrari postubbariu.
postabbadéri , nm Definizione su chi in s'argiola, treulandho, pigat e trubbat is cuadhos.
postàle, postàli , nm, agt Definizione
mezu prus che àteru púbblicu chi faet trasportu de gente; chi pertocat su servítziu de sa posta
Sinonimi e contrari
purma,
sita
Frasi
leo su postale e tuco a bidha ◊ insaras po andai a Castedhu no nci fiant in postalis ◊ est ghiratu Torraddomo: como deretu at apedatu dae su postale ◊ irveto su postale pro andhare a s'uspidale
2.
at mandhadu su dinari in contu currente postale
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
autobus,
postal
Inglese
mail boat(train,
plane)
Spagnolo
coche de línea,
postal
Italiano
postale
Tedesco
Postbus,
postalisch,
Post.
postalínu , nm Definizione mezu púbblicu a bisura de pulma po viagiare solu aintro de citade Frasi cussos in bidha ant imbentau sos postalinos.
postàrva , nm Definizione su abbrèschere Sinonimi e contrari abbréschida, scampiadórgiu Etimo ltn. post alba.
pòste , nm: postre, postri, proste, prostu Definizione frutuàriu, druche, cafei o fintzes licore de pigare apustis papau e su papare etotu puru: si narat fintzes po dannu mannu, cosa o persona chi istrobbat o dispraxet meda (a logos prostu dhu narant po sa pausadedha de apustis papau a mesudie) Frasi ite ti ant dadu a proste? ◊ abbramius de tastai prostus nous, ingurtint mesturus e improdhus (L.Costa)◊ nci sunt is bendidoris de postris ◊ su pilloni de tàcula est unu de is prostus prus saborius 2. a l'at tentu su proste, a li mòrrere unu fizu!…◊ chie l'aiat crétiu chi própiu Elias, chi a pitzinnedhu no l'essiat mancu un'irrocu, nos depiat dare custu proste?! (S.Spiggia)◊ che dh'apo dispatzadu ca n'est semper inoghe a proste (Z.Porcu) Etimo spn. postre.