timbàngiu , nm Definizione timpanzu*, istintirigu, istentina prena de ària.
timbradúra , nf Definizione su timbrare Sinonimi e contrari punciadura Etimo srd.
timbrài, timbràre , vrb: trimbare Definizione
pònnere, betare su timbru, fàere marcare coment'e a timbru
Sinonimi e contrari
punciai
Frasi
intrendhe a triballu, nois no amus de timbrare che àteros ch'intrant a ufíssiu o a fràbbica ◊ a un'a una sas chi canto trimba, ti servant de collana o de cadena! (Pirastru)
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
timbrer
Inglese
to stamp
Spagnolo
sellar,
timbrar
Italiano
bollare
Tedesco
abstempeln.
tímbru , nm: trimbu Definizione
genia de marca chi ponendhodha unu pagu a incradura lassat in paperi o àteru s'iscritura chi portat, prus che àteru coment'e indítziu o singiale de un'ufíciu, de un'autoridade: si narat de sa síngia etotu chi lassat; foedhandho de is sonos, de sa boghe, su chi distinghet s'unu de s'àteru duos sonos oguales de fortza e artària po s'aina chi dhu faet (o po sa persona chi foedhat o cantat)/ betare su t. = lassare unu bellu sinnale, meda
Sinonimi e contrari
marca 1
/
tinnu 1
Frasi
sa mesa de iscríere fit manna e prana, pariat una tanca, chin fasches de lapis, de pinnas e de trimbos ◊ sa dimanna pro sos contribbutos fit pronta, chin marcas, trimbos e firmas
2.
unu "do" sonadu a chiterra tenet unu trimbu diferente de unu "do" sonadu a trumba
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
timbre
Inglese
stamp
Spagnolo
timbre
Italiano
timbro
Tedesco
Stempel.
tímbula , nf Definizione genia de lissa Terminologia scientifica psc.
timbússiu tambússiu
timecàca , nm, agt: timegaga,
timigaghi Definizione
chi o chie s'imbrutat de cantu timet, chi timet a meda po dónnia cositedha, nau deasi a disprétziu
Sinonimi e contrari
cacacartzones,
cachete,
cacoi,
pisciagaltzone,
timarosu,
timetupas,
timigiolu
/
bergungiosu,
cocode,
gavardu
/
gosilànimu,
vile
| ctr.
coragiosu
Frasi
si no ti difendhes ses unu timegaga! ◊ sunt pretzipitendhe su pisedhu nèndheli "Timegaga!"◊ sos timegagas timent donzi cosa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
froussard
Inglese
sissy
Spagnolo
miedoso
Italiano
fifóne
Tedesco
Angsthase.
tímede , vrb: tímere.
timegàga timecàca
timéncia, timèntza, timéntzia , nf Definizione su tímere (est foedhu chi podet pigare una prop. dichiarativa, che a su vrb.)/ sa t. dh'intrat, a unu, ch'essit Sinonimi e contrari pagura, timória Frasi no bi at che dolore, timentza e piantos (S.Lay Deidda)◊ sa timéntzia de los fusilare fit meda ◊ sa pobidha at cambiau po timentza chi su pobidhu nci dha bogàt ◊ ischindho ca dhue iat capitau morte mi fut pigada sa timéntzia ◊ su pipiu si fut mortu de sa timentza.
tímere , vrb: tímede,
timi,
tímiri,
tímmere,
timmi Definizione
sentire pauria po cosa chi no si bolet, èssere giagaraos po calecunu dannu, dolore, perígulu, male chi podet capitare; àere calecunu pentzamentu, pentzare una dificurtade coment'e tropu manna, pentzare in su malu o chi podet capitare calecuna cosa chi no est aggradéssia, pentzare chi potzat acontèssere calecuna cosa de malu / pps. tímiu, tímidu; tímere chi…, chi no…; tímiri a istrillu, tímere a bentu = a meda, chei sa frea
Sinonimi e contrari
timire
/
dudai
| ctr.
arriscai
Frasi
sa guàrdia nos ispramàt candho fimis minores e la timmiant totus ◊ la moris a isprammu, ca at sa debbilesa de tímmere! ◊ pro su giustu no ndhe timas zente! (A.Casula)◊ asegus de su muru, su pitzinnu faet s'incora incora, timindhosidha a intrae ◊ timia a istare solu in montes ◊ bidu sa cosa male parada, is discèpolos ant tímmiu
2.
no timas chi za ndhe ant fatu, de benefíssiu, cussos bentos!…◊ no timas za no mi che so andhendhe a logu, apo pagu gana de essire! ◊ e it'est, ti dha timis a ti ghetai a trabballai?! ◊ so timindhe a essire a fora, cun custu fritu! ◊ est giai dexi dis sempri proendi de sighiu e timu meda chi dha sigat ancora ◊ tocat a bufai s'àcua a istídhiu a istídhiu, timendi po no ispaciai ◊ timo chi a cust'ora no apent agabbadu sa faina ◊ cussu pisedhu no timet a faedhare male a unu mannu
Cognomi e Proverbi
prb:
chini timit, cosa depit ◊ mellus a timi chi no a provai
Etimo
ltn.
timere
Traduzioni
Francese
craindre
Inglese
to fear
Spagnolo
temer
Italiano
temére
Tedesco
fürchten.
timerósu timarósu
timetúpas , nm Definizione chi o chie timet a meda, a tropu e credet chi dhue at cosa mala in dónnia tupa, totue Sinonimi e contrari timarosu, timigiolu, timizosu Etimo srd.
tími tímere
timicósu , agt: timigosu Definizione
chi timet tropu, chi no tenet coràgiu
Sinonimi e contrari
cobardu,
pagurosu,
timarosu,
timigiolu,
timizosu,
tremorosu
| ctr.
atreviu,
coragiosu
Frasi
gosi timicosu ses chi times duos mascaraos?!◊ àteros ses o sete pariant prus timicosos e sunt deretu fughios ◊ s'anzone est animaledhu timicosu
2.
dae sa cucuzura bogat unu pede timicosu chi no cheret fuire dae su caente
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
craintif
Inglese
timorous
Spagnolo
temeroso
Italiano
timoróso,
pauróso
Tedesco
furchtsam.
timicúlus , agt, nm: timigulus Definizione si narat de persona paurosa meda, chi o chie timet totu, a meda, po dónnia cositedha Sinonimi e contrari cacacartzones, cachete, timarosu, timecaca, timetupas, timicosu, timigiolu Etimo srd.
timidèsa , nf Definizione su tímere, su èssere bregungiosu, duritosu Sinonimi e contrari timore.
timidítu , agt, nm Definizione
chi o chie acostumat a tímere, istat coment'e timendho o no arrennescet a tènnere s'atza, su coràgiu
Sinonimi e contrari
bergungiosu,
timidosu
| ctr.
assudu,
atreviu,
faciudu,
prontudu
Frasi
tue ses driziledha e timidita
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
timide
Inglese
shy
Spagnolo
tímido
Italiano
tìmido
Tedesco
schüchtern.
timidósu , agt Sinonimi e contrari timicosu, timiditu, timigiolu Frasi si poto, de meu lasso pagas istigas timidosas de una limba trobeida Etimo srd.
tímidu, timídu , pps, agt: timitu,
tímiu,
tímmiu Definizione
de tímere, timire; chi dhu timent, chi dhi tenent arrespetu
2.
dae canes difesu e baidau, pares in su coile unu Surtanu, in sa cussorza tímmiu e rispetau ◊ fit pessone timida de totugantos ◊ su podestade fit timitu che malandra in costas
Traduzioni
Francese
craint
Inglese
feared
Spagnolo
temido
Italiano
temuto
Tedesco
befürchtet.