tzurlíu , nm: ciurliu Definizione pudha areste, una genia de pigione chi in Sardigna abbitat e faet sa cria puru Sinonimi e contrari pudhamédia, pudhighinu 1, tiriolu Etimo srd.
tzúrma , nf: ciurma, sciumma*, tzúruma Definizione nau mescamente de gente, una chedha manna, una truma Sinonimi e contrari apubulada, zentória.
tzurpài , vrb Definizione leare sa vista, fàere bènnere mancu sa capacidade de bíere e abbaidare Sinonimi e contrari atzecare, incegai, inciurpai*, inturpire, intzeghire Frasi si fit tzurpau a duus annus ◊ est un'allupori chi dh'iscórriat is prummonis e dhu tzurpat ◊ dinai ndi tengu po ti tzurpai puru!
tzurpedàde, tzurpedàdi , nf: tzurpidadi Definizione
su èssere tzurpos, pecu mannu a sa vista de no bíere: in cobertantza, farta manna de cumprendhóniu, su no bíere o no cumprèndhere sa beridade, su bene, su giustu
Sinonimi e contrari
surpímini,
tzeghedadi,
tzeghesa,
tzegúmene,
tzurpia
2.
ita tzurpidadi est istétia sa mia!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cécité
Inglese
blindness
Spagnolo
ceguera
Italiano
cecità
Tedesco
Blindheit.
tzurpéri , nm Definizione unu chi est coment'e tzurpu ma po sa pagu atentzione, ca no càstiat bene e no biet sa cosa chi est cricandho mancu si dha portat ananti Sinonimi e contrari lampanosu, làmpinu Etimo srd.
tzurpèsa , nf Sinonimi e contrari tzurpedade Etimo srd.
tzurpía , nf Definizione su èssere tzurpos Sinonimi e contrari surpímini, tzeghedadi, tzeghesa, tzegúmene tzurpedadi Frasi po sa tzurpia issoro rughent de sicuru!
tzurpidàdi tzurpedàdi
tzurpímene, tzurpímini , nm: surpímini Sinonimi e contrari tzeghidúdine, tzegúmene, tzurpia.
tzurpínu , agt Definizione de tzurpos / a sa tzurpina = che is tzurpos, chentza critériu craru 2. sunt zirandhe a sa tzurpina e no si agatant s'unu cun s'àteru.
tzúrpu tzúlpu
tzúrra , nf: ciurra, giurra Definizione brebè bècia o malandhada Sinonimi e contrari bodha, busale, tzica 1 Etimo srdn.
tzúrra 1 , nf Definizione sa trota candho est pitica / min. tzurrita Sinonimi e contrari trotischedhu Etimo srdn.
tzurràda , nf Definizione iscrabigada de late, su late comente essit a tzurru istringhendho a forte sa tita de un'animale Frasi carchi tzurrada de late a terra no mancat Etimo srd.
tzurrài, tzurràre , vrb: ciurrai,
tzurruare Definizione
essire a fortza, fàere a tzurru (nau de abba, sàmbene e cosas deasi); tzurrare si narat po ingurtire o bufare a intullu
Sinonimi e contrari
benai,
brotai,
irrusciare,
spiciurrai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
jaillir
Inglese
to squirt
Spagnolo
chorrear,
surtir
Italiano
sprizzare
Tedesco
spritzen.
tzurrète , nm Definizione
bentre armà, su sàmbene de sa brebè, de s'angione (fintzes de sa craba) cotu in sa bentre de s'animale etotu: su sàmbene chi essit a búdhidu (tzurru) de s'animale iscannau s'ingollet faendhodhu a morigadura forte (pilisadura) po no si cagiare e apustis si cundhit e si ponet a còere a budhiu
Sinonimi e contrari
sambenedhu
Frasi
sos ómines aiant comintzau a irgannare anzones e berbeches, a fàchere cordas e tzurretes
Terminologia scientifica
mng
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
boudin
Inglese
blood sausage
Spagnolo
morcilla
Italiano
sanguinàccio
Tedesco
Blutwurst.
tzurricàre, tzurrigàre , vrb rfl Definizione atacare cun fortza contras a ccn. po dh'iscúdere, cracare, mossigare, atumbare, incorrare o fàere àteru de male Sinonimi e contrari afarcai, assuprire, atzurrire, azachinare, crazugai, lòmpere, trubare Frasi si li sunt tzurricaos sos canes ◊ nos che cherent picare a in cue pro si nos tzurrigare ◊ lis ant tzurrigau gherra e los ant fatos prejoneris ◊ cussu vos si tzúrrigat a mossas a conca! Etimo srd.
tzurríta, tzurrítu , nf, nm Definizione
min. de tzurra 1, sa trota pitichedha
Sinonimi e contrari
groli,
odhiolu,
seju 1,
sodhiscu,
trotischedha
Traduzioni
Francese
alevin de la truite
Inglese
alevin
Spagnolo
alevín de la trucha
Italiano
avannòtto della tròta
Tedesco
Forellefischbrut.
tzúrriu, tzúrru , nm: ciurru*, turru Definizione búdhidu de abba, abba chi essit a búdhidu, chi si ndhe pesat in artu; abba currendho a cora chi orruet de logu artu; genia de logu a canale úmidu; fintzes mància, genia de marcu (de imbrutadura); a logos dhu narant fintzes po disígiu mannu mescamente de fémina, po lusca / min. tzirriolu 1, tziritu, tzurritu Sinonimi e contrari isciúscidu, spiciurru / ampuadura, lusca, sua 1 Frasi si est postu a pròere a tzurru ◊ tzurros de abba in pedras allisciadas ispantant brinchitendhe sa leada (C.Meridda)◊ su tzurredhu de s'abba diventat poju ◊ unu de sos ossos in su bratzu truncau aiat pertuntu sa purpa e paris chin d-unu tziritu de sàmbene essiat a foras de sa pedhe ◊ si fritiant a bruncu a su tzurritu po bufare 4. cussu mandrillu pessat solu a su tzurru! Cognomi e Proverbi smb: Zurru.