acamufài , vrb Definizione
papare impresse
Sinonimi e contrari
allufiai,
atafiai,
mangiufai,
scantusciai
Etimo
itl.
accamuffare
Traduzioni
Francese
gaver
Inglese
to gobble
Spagnolo
engullir
Italiano
ingozzare
Tedesco
verschlingen.
acanagliàre, acanargiàe, acanargiài , vrb: acanarjare,
acanarzare,
acanaxai,
acannaxai,
canalzare Definizione
pònnere is canes avatu a ccn., a un'animale, po dhu cracare, fàere fuire; pigare a boghes a ccn., nàrrere cosa fatuvatu coment’e a briga
Sinonimi e contrari
acanare,
acanizare,
aciopai,
caciuciare
/
certai
Frasi
bella delicadesa po is malàidus: parint acanargiandu po nd'istacai a sirboni!
2.
timit sa mama ca dh'acanaxat a buca manna po istudiai ◊ a mei no mi at acannaxau mai nisciunus ◊ deu furia timendi po non pigai bussinadas, invecis m'iant acanaxau ◊ una tropa de féminas est andhada a cricare su síndhigu po dh'acanarzare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
traquer
Inglese
to hunt
Spagnolo
acosar
Italiano
braccare
Tedesco
hetzen.
acancarronàe, acancarronài, acancarronàre , vrb: aconcorronai,
acuncurronai,
acuncurrionai,
cancarronai Definizione
fàere coment’e a cancarrone, a unu lómboru, a lóriga
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acavurai,
acoconare,
aggrancare,
aggurjare,
ateterigare,
atzancarronare,
aunchinare,
cancarai,
ingortigai,
inteterighedhare
/
abbibbirinai
Frasi
e acidriadha, s'ischina, no ti abarris aconcorronau! ◊ seu acancarronau po su pesu mannu chi mi ant carriau ◊ una fémina si fut acancarronada a is peis de Gesús (Ev)◊ apu atobiau una fémina bècia totu acuncurronada ◊ su cani nc'est sartau aintru de su còfanu e si est acuncurrionau coment’e unu caboru
2.
su frius dhi at acancarronau is manus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to bend,
to numb
Spagnolo
encorvar,
combar
Italiano
incurvare,
aggranchire
Tedesco
krümmen,
erstarren.
acanciàre , vrb: acansae,
acansai,
acansare,
acansciare,
acantzai,
acantzare 1,
acantzari,
acassare,
alcansare,
alcantzai,
arcansare,
arcantzai,
arcassare Definizione
arrennèscere a tènnere cun sa pregadoria, arrecire calecuna cosa de Deus, o fintzes su giare chi faet Deus, prus che àteru foedhandho de gràtzias
Sinonimi e contrari
arrecabai,
dare,
cuntzèdere
| ctr.
arrafudai,
necare
Modi di dire
csn:
acassare, acansare una gràscia, unu disizu; alcantzai a unu fuendisí = sighírelu; alcantzai camminu = fàghere caminu, fàghere tretu
Frasi
cussu est disillu chi podit acansai ◊ acansade, Segnore, chi pro raru favore sonnu e no morte siat custu sou! (P.Mossa)◊ bidat onzi gràssia acansada! ◊ pro nois domandhade su favore cun s'aficu chi siat acansadu (A.Zedde)◊ totu su chi ti apo auguradu ti benzat acansadu dae Deus! ◊ pregheit a totu sos santos pro li arcansare sa gràscia ◊ custu disígiu no podit èssiri acantzau
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
obtenir
Inglese
to get,
to grant
Spagnolo
alcanzar,
impetrar
Italiano
impetrare,
accordare
Tedesco
erbitten,
bewilligen.
acanciofài , vrb Definizione
aferrare a pilos brigandho e iscudendho o fintzes pigare de mala manera; betare apare, totu a méschiu
Sinonimi e contrari
aciufai 1,
atzuntzudhare,
incabigliare,
tipiliare,
tipilire
Frasi
nosu iscioperendu e is crumirus andendu a trabballai: ma is féminas gei dhus iant acanciofaus, iant ispinniau fintzas s'autista!
2.
cumentzat s'esami e ge m'iant acanciofau: de dogn'arratza mi nd'iant fatu, fintzas acapiau a manus e a peis in d-una cadira!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se crêper le chignon
Inglese
to brawl
Spagnolo
andar a la greña
Italiano
accapigliarsi
Tedesco
sich raufen.
acanenciài , vrb: (a-ca-nen-ci-a-i)
Definizione
su si brivare de sa cosa, istare cun pagu
Sinonimi e contrari
brevare
Frasi
mi ndi seu acanenciau dèu po dhu donai a tui!
Traduzioni
Francese
se priver
Inglese
to deprive oneself
Spagnolo
privarse
Italiano
privarsi
Tedesco
entbehren.
acaogàre , vrb: acaugai,
acaugare,
caugai Definizione
pèrdere is fortzas, su si calare cédios; su respirare chi faet su cane a buca aperta e a limba in fora candho tenet basca meda o at curtu meda
Sinonimi e contrari
acalamai,
allacanae,
allartzanai
/
buchiai,
camulare,
scanai
Frasi
mi seu acaugau in d-una perda: mi ant totus abbandonau
2.
sos canes sunt totu acaughendhe, comente ant curtu pessighindhe cuss'animale
Traduzioni
Francese
haleter
Inglese
to pant
Spagnolo
perder las fuerzas,
jadear
Italiano
trafelare
Tedesco
hecheln.
acapiàe, acapiài , vrb: acapiare,
acapiari,
capiai Definizione
pònnere s'acàpiu, lióngiu, codriola chi, passada e fata a nodu cun is càbudos a inghíriu de duas o prus cosas, dhas aguantat impare / acapiai sa coja = fàghere s'assiguronzu
Sinonimi e contrari
alliongiae,
liai,
muciullai,
prèndhere,
tènnere
| ctr.
isòlbere,
isprèndhere,
scapiai
Frasi
che unu perru mi ant acapiau chena li dèpere obbligassione ◊ de furonis sa giustítzia no fut mai arrennéscia a ndi acapiai ◊ su telu denanti est lisu e portat una cordiola po dh'acapiari a parti de palas
Etimo
itl.
accappiare
Traduzioni
Francese
lier
Inglese
to tie
Spagnolo
atar
Italiano
legare
Tedesco
binden.
acaponài , vrb: cabonare 1 Definizione
crastare is pudhos
Sinonimi e contrari
crastai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chaponner
Inglese
to caponize
Spagnolo
capar un gallo
Italiano
capponare
Tedesco
kapaunen.
acapotài, acapotàre , vrb Definizione
pònnere, bestire su capoto, ammontare cun capoto; fintzes furriare de parte in su sensu de covecare
Sinonimi e contrari
acabbanai,
acaparronare,
acugudhare,
ammantai,
incaparonare,
incapotai
/
acavacai,
furriai
2.
circhendi sitzigorrus cussu no fadhit sa téllura de acapotai!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'envelopper d'un manteau
Inglese
to cloak
Spagnolo
abrigarse
Italiano
ammantellare,
coprirsi ben bène
Tedesco
sich bedecken.
acapulài , vrb: acopulai,
capulai Definizione
segare a piticu, fintzes pistare, iscúdere / a. a unu che petza de burricu = pistare chei s'azu
Sinonimi e contrari
amminudai,
irminujare
/
atripai,
pistae
Frasi
portu is ogus arrúbius ca apu acapulau una conca de cibudha ◊ dh'ant acapulau che petza de burricu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couper en petits morceaux
Inglese
to mince
Spagnolo
desmenuzar
Italiano
sminuzzare
Tedesco
zerkleinern.
acarài , vrb: acarare 1 Definizione
pònnere a cara de pare, prus che àteru po foedhare
Sinonimi e contrari
acarire
/
afrontai,
agiostrare,
atzuridare,
cadojare,
iscamurriare,
rumbicare
Frasi
ant fatu acarare sas partes e donzunu at nadu sa sua
Etimo
spn.
acarar
Traduzioni
Francese
s'aboucher
Inglese
to meet
Spagnolo
abocarse,
entrevistarse
Italiano
abboccarsi
Tedesco
eine Unterredung führen.
acarcangiài , vrb: acracangiai Definizione
coment'e calare su cracàngiu apitzu de sa cosa po dha pistare, istrecare, fintzes in su sensu de istare faendho male a s'àteru
Sinonimi e contrari
abbaticare,
acacigai,
apatigai,
apeutare,
cubbire,
incalcare,
iscarcanzare
Frasi
chi nisciunus acracangit sa fossa aundi dhui at una cruxi prantada!
2.
custu bisu malu s'acracàngiat su coru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
piétiner,
oppresser
Inglese
to tread heavily on
Spagnolo
pisar,
pisotear
Italiano
calpestare,
opprìmere
Tedesco
zertreten,
erdrücken.
acardàre , vrb Sinonimi e contrari
acaldanare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
surchauffer
Inglese
to overheat
Spagnolo
recalentar
Italiano
surriscaldare
Tedesco
heiß werden.
acarigàe, acarigài, acarigàri , vrb Definizione
pigare is fragos, s’arrancu cun is càrigas, cun su nasu, fintzes istare a su crica crica e bòllere ischire totu / cani acarigau = cane chi pigat bene meda is fragos, s'arrancu
Sinonimi e contrari
annajare,
annàsere,
arrancai 1,
arrastai,
fiagare,
frusai,
nuscai
Frasi
boghidenci cussa piciocona, no depit abarrai incui acarigandu! ◊ est acarighendi su bentu chi fragat de mari ◊ cussu s'est infaciau in genna po acarigai!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
flairer
Inglese
to smell
Spagnolo
oler
Italiano
annusare
Tedesco
riechen.
acarragiài, acarralzàre , vrb: acarrarjare,
acarraxai,
acarrexai,
acarrazare Definizione
ammontare cun calecuna cosa (trastu, terra, àteru) siat po su fritu, o po cuare, difèndhere, po tudare o àteru, fintzes a unu mortu: acarrazare a logos fintzes po ammuntonare cosa a brétiu tanti po dha tènnere
Sinonimi e contrari
acuguzare,
ammantai,
assacarrare,
carragiare,
cratzai,
imbusciae,
incarralzare
| ctr.
iscarragliare,
iscucuzare
Frasi
poita no ti acarràgias asuta de terra, ègua de is seti pratzas?!
2.
ancu ti acarrarjent!
3.
ómine asuriu e cagasutzu, est totu sa vida acarrazandhe dinare!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couvrir
Inglese
to cover
Spagnolo
cubrir,
tapar
Italiano
coprire
Tedesco
bedecken.
acarrigiài , vrb: carrigiai Definizione
ingòllere cosa, carrare a carru o fintzes cun àteru mezu, portare de innòi e de inní, de unu logu a s'àteru
Sinonimi e contrari
abbiaxai,
carrai
Frasi
is emigraus dhus ant acarrigiaus in is navis acomenti e bestiàmini
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
charrier
Inglese
to cart
Spagnolo
acarrear
Italiano
carreggiare
Tedesco
karren.
acarrognài , vrb Definizione
fàere a carogna, nau prus che àteru de fémina chi istat bruta, chi si abbitat cun ómines o àteru
Sinonimi e contrari
acadhotzai,
acadrangiai,
allodrigai,
insodrigai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
devenir vache
Inglese
to rot
Spagnolo
envilecerse
Italiano
incarognire
Tedesco
zum Aas werden.
acarrongiài , vrb: acorrongiai,
carrongiai Definizione
candho erbas e matas funt melòngias, cumenciandho a sicare, fàere a tzirbisas, a cannedhu, coment’e serrandhosi
Sinonimi e contrari
acrissare,
afrangillonai,
aggrunciare,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atribuntzire,
frongire,
granculai,
iscrafangiai
Frasi
is frunimentus de pedhi acorrongiaus funt tostaus e si tzacant: po cussu tocat a dhis passai s'ollu de seu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rider
Inglese
to wrinkle (up)
Spagnolo
arrugar
Italiano
raggrinzare
Tedesco
verschrumpeln,
runzeln.
acartàre 1 , vrb Definizione
su s’iscríere in calecunu corpus, pigare postu, intrare in servítziu
Sinonimi e contrari
arrolai
Traduzioni
Francese
enrôler
Inglese
to recruit enlisted
Spagnolo
alistarse
Italiano
arruolarsi
Tedesco
sich einberufen lassen.