aggài aggàe
aggajadúra , nf Definitzione trebballu a piegas o gajas in s’orrobba faendho bestimentu Sinònimos e contràrios aggaju, teníngiu Ètimu srd.
aggajài, aggajàre , vrb Definitzione fàere a lomboredhu, a piegas, fàere a gajas, pressare s’orrobba faendho bestimentu Sinònimos e contràrios abballinare, aggromare, aggromerare, aggromeredhare, allomborae, allorimmedhare, arrombulonai / agghironare, atavellai, illetimare | ctr. irbolicare, istirai, sòrbere 2. is féminas portant sa gunnedha aggajada e sa camisa de pannu.
aggajàre 1 , vrb Definitzione
fàere alligru, cuntentu
Sinònimos e contràrios
allegrare,
frogare,
gavisare,
prexai
Frases
candho bidiat a mie si l'aggajaiat su coro e mi retziat cun sa cara de fémina allegrada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se réjouir
Ingresu
to rejoice
Ispagnolu
alegrarse
Italianu
rallegrarsi
Tedescu
sich freuen.
aggajarèsa , nf Sinònimos e contràrios aggaju, cuntentesa Frases delliriendhe pro s'aggajaresa, ammessedeit chentu bias Ètimu srd.
aggàju , nm: gaju* Definitzione
su èssere alligros, su provare cuntentesa
Sinònimos e contràrios
allegria,
bríllida,
cuntentesa,
gosa,
prégiu
| ctr.
tristura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
gaieté
Ingresu
mirth
Ispagnolu
alegría
Italianu
allegrìa
Tedescu
Fröhlichkeit.
aggàju 1 , nm Definitzione trebballu a piegas o gajas in s’orrobba faendho bestimentu Sinònimos e contràrios aggajadura, teníngiu Ètimu srd.
aggalenàre , vrb Definitzione
pigare sonnu
Sinònimos e contràrios
abeliari,
apisulinare,
assograi,
galare,
ingalenare
/
imbasare,
irganzare,
iscadangiai,
sucunzare,
tambai
| ctr.
abbertudare,
ischidare
Frases
fit in irverru, note de traschia, su sonnu no potia aggalenare (A.Contu)
Tradutziones
Frantzesu
s'assoupir,
entrouvrir
Ingresu
to doze off,
to half-close
Ispagnolu
adormilarse
Italianu
assopirsi,
socchiùdere gli òcchi
Tedescu
einschlummern.
aggàlia , iscl: gàlia Definitzione
a gàlia! = e de a bonu!: si narat coment'e disigiandho cosa chi s'ischit de no si pòdere àere
Sinònimos e contràrios
acabbonu,
tambene
Frases
aggàlia, si lu tenia!…
Ètimu
ctl.
agaliu
Tradutziones
Frantzesu
si seulement! et comment!
Ingresu
you bet!
Ispagnolu
¡ojalá!
Italianu
magari!
Tedescu
wenn doch.
aggalíre , vrb Definitzione fàere cantepare, totu oguale Sinònimos e contràrios aggualai, apalisare, aparinare Ètimu srd.
aggalíu , pps, agt Definitzione de aggalire; chi est cantepare, oguale Sinònimos e contràrios aggualadu 2. a lassare custu tribàgliu pro andhare a logu istranzu no li cumbenit, pois chi [mancari] su tribàgliu aggaliu diat paga resa e paga soddisfassione.
aggallàdu , pps, agt Definitzione
de aggallare; nau de sa pedhe mescamente de is manos, chi est totu càgios, intostada e grussa meda a tretos a fortza de fàere trebballu grae; nadu de ccn., chi abbituau meda a calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
ingallidu
2.
sas manos tuas sunt aggalladas, tirpiendhe sas fortzas a donzi ora ◊ sos massajos sunt chin sos didos aggallados
3.
nois pitzinnos fumis aggallados a dogni dificurtade
Tradutziones
Frantzesu
calleux
Ingresu
callous
Ispagnolu
encallecido
Italianu
incallito
Tedescu
verhärtet.
aggallàre , vrb Definitzione
fàere su gallu, is càgios, fàere sa pedhe a tretos tostada e grussa meda
Sinònimos e contràrios
abbadhare,
acorgiare,
acorzolare
Frases
sos pes fint abbituados a totu sos intopos, aggallèndhesi in su corzu, caminendhe chentza botes
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rendre calleux
Ingresu
to make horny
Ispagnolu
encallecer
Italianu
incallire,
fare i calli
Tedescu
verhärten.
aggamài, aggamàre , vrb Definitzione fàere su bestiàmene a gama, a tàgiu mannu Sinònimos e contràrios abbamare, acedhae, achedhonare, aggrustare, amedhare, ammeschiare, ingamai Frases totu sos pastores deviant aggamare sas erveches in d-una tanca Terminologia iscientìfica pst Ètimu srd.
aggamassàre acamassàre
agganàu , agt Definitzione
chi tenet fàmine, gana meda
Sinònimos e contràrios
aframicosau,
agganidu,
allambridu,
famidu,
irfamigadu,
làmbidu
Frases
mi arrimo agganau coment'e unu cane salargiau
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
affamé
Ingresu
hungry
Ispagnolu
hambriento
Italianu
affamato
Tedescu
hungrig.
agganciadúra , nf Definitzione su agganciare, su pigare a gànciu Ètimu srd.
agganciài , vrb: aggantzare,
agghenciai Definitzione
pigare o aferrare cun gànciu, forte a manos etotu coment’e pigandho a gànciu, ma fintzes leare o ingòllere aifatu; abbutonare / leare, andhare a manu aggantzada = a manu pigada
Sinònimos e contràrios
abbrancai,
acafai,
aciapai,
afarcai,
afarrancae,
aferrai,
aggarrai,
agguantai,
carrabbusai,
mantènnere,
picare
| ctr.
lassare
Frases
apo bisonzu de èssere aggantzada e nutrida ◊ arrimat su paperedhu e agghènciat s'ampudha de s'àcua ◊ cudhu dh'agghènciat a su bratzu e ndi dhi pigat su dinai! ◊ aggantza su brassolu! ◊ a carrasegare aggantzant a Zorzi in ziru ◊ fut lompindhe a isprèndhere sos cadhos candho dh’ant agghentzau e che dh'ant furau
2.
o truncat o aggànciat! ◊ unu nudha, carchi cosa chi agghentzas o chi pentzas
Ètimu
itl.
agganciare
Tradutziones
Frantzesu
saisir
Ingresu
to cling,
to catch
Ispagnolu
enganchar,
agarrar
Italianu
agganciare,
aggrappare,
ancorare,
prèndere
Tedescu
sich festhalten,
verankern,
nehmen.
agganfài, agganfàre aggafài