agatatúra agatadúra
agatía , nf Definitzione nau de fémina, chi dhi est mortu su pobidhu Sinònimos e contràrios batia, fiuda, gatia.
agatiàre , vrb Definitzione abbarrare chentza pobidhu o chentza pobidha po sa morte de s'unu o de s'àtera Sinònimos e contràrios ifiudare, imbatiare, sciudai, sviurai Ètimu srd.
agatiàu , pps, agt Definitzione de agatiare; nau de gente cojuada, chi dhi est morta sa pobidha o su pobidhu Sinònimos e contràrios imbatiadu.
agatíu , agt Definitzione nau de persona cojuada, chi dhi est morta sa pobidha o su pobidhu Sinònimos e contràrios batiu, fiudu, gatiu.
agàtu acàtu
àgave, àgavi , nf Definitzione
folla o erba de isprene: genia de erba chi faet a fundhu mannu, a fògias mannas mannas e grussas, pruposas che sa figumorisca, chi essint totus impare a oru de terra, e bogat una candhelita grussa e arta de metros ue faet su frore e apustis si sicat totu
Terminologia iscientìfica
rba, Agave americana, A. sisalana
Tradutziones
Frantzesu
agave
Ingresu
agave
Ispagnolu
pita
Italianu
àgave
Tedescu
Agave.
agedài, agedàri achedàre 1
agédu achédu
agegherài , vrb: agiagarai,
agiagherai,
auxagarai,
axagarae,
axagarai,
axegherai,
gegherai*,
zacarare Definitzione
fàere mòvere impresse, cúrrere o fuire, pònnere o tènnere tropu presse coment'e ponendho o portandho is canes aifatu
Sinònimos e contràrios
assuidari,
assulurgiare,
ispabuciare,
istrajare,
isvalostiare,
salargiare,
stallai,
ussiare
| ctr.
achedare,
asselenare
Frases
abarradí sétziu, no ti agiàghiris! ◊ is crobus si bidiant bolendi coment'e axegheraus ◊ no mi agabbist de agiagherai su sànguni! ◊ seu triballendi coment'e un'iscrau, agiagarau e fatu!
Tradutziones
Frantzesu
chasser,
déloger violemment
Ingresu
to support escaping
Ispagnolu
ahuyentar
Italianu
far fuggire,
esagitare
Tedescu
fliehen lassen,
aufregen.
agemenài , vrb Sinònimos e contràrios bemire, chesciai, ciunchiare, grèmmere, intzunchiai, nitzulare, tunchiare Frases is crabas in abbolotu funt agemenendu a bélidus.
agémenu , nm Definitzione boghighedha, tzúnchiu de unu chi dhi dolet cosa Sinònimos e contràrios ciúnchiu, ghémida, intzúnchidu, píliu, pioncu, túnchiu.
agenàre , vrb: genai Definitzione
giare ifadu, fàere àscamu, ischifu
Sinònimos e contràrios
annischissai,
ifadare,
ifastizire,
innaentare,
pibincai
Tradutziones
Frantzesu
embêter,
agacer,
énerver
Ingresu
to vex
Ispagnolu
molestar
Italianu
infastidire
Tedescu
belästigen.
agèndha , nf Definitzione
genia de líbberu cun calendàriu po marcare atóbios e cosas de fàere, de arregodare
Tradutziones
Frantzesu
agenda
Ingresu
notebook
Ispagnolu
agenda
Italianu
agènda
Tedescu
Notizbuch.
agensiàre , vrb: agentziai, agentziare, arxentziai, azensiare Sinònimos e contràrios arragnare, arramputzare, diligentziai, ingeniai Frases cussa zòvana tzilena si azénsiat a fàchere medas traballos pro istudiare in s'universidade.
agentzía , nf: azentzia Definitzione
genia de impresa medianera chi cuncordat afàrios tra chie còmporat e chie bendhet (es. a. de viàgios, de novas, de fàbbricos, e àteru)
Tradutziones
Frantzesu
agence
Ingresu
agency
Ispagnolu
agencia
Italianu
agenzìa
Tedescu
Agentur.
agéntzia , nf Definitzione
su torracontu chi si ndhe tenet de su giare dinare a préstidu comente si faet ponendhondhe in o pigandhondhe de is bancas
Sinònimos e contràrios
créciu,
incherinu,
interessu
Frases
sos dinaris in banca apo versadu: si ndhe los vogo bi perdo s'agéntzia e ndhe resto corrudu e fustigadu! (G.Ruju)
Tradutziones
Frantzesu
intérêt
Ingresu
interest
Ispagnolu
interés
Italianu
interèsse
Tedescu
Zins,
Zinsen.
agentziài, agentziàre agensiàre
agénu , agt, nm, prn: aglienu,
agnenu,
algenu,
allenu,
angenu,
anzenu,
axenu Definitzione
chi est de àtere, de is àteros; chi no est de domo, no est de sa matessi famíglia, de sa matessi bidha o logu; totu su chi est de àtere; is àteros, is chi no funt de sa matessi famíglia / s’anzenu = sa cosa allena
Sinònimos e contràrios
| ctr.
meu,
nostru,
tou
/
parente
Frases
in domo anzena unu no s'agatat che in domo sua ◊ tristu chi aspetat pràngiu de domu allena! ◊ bolit prus bèni a sa genti allena chi no a is parentis ◊ sa cosa allena parit prus bella ◊ a ti ndhe andhare gasi faes pena cricandho s'alimentu in domo angena (A.Barra)
2.
s'anzenu no si depet tocare! ◊ mellus s'istrintu miu chi no su largu allenu ◊ chini perdit s'algenu no perdit nudha…◊ sa cosa tua faghedila tue, no ispetes sos anzenos! ◊ chini no portat bèni su suu apustis disígiat s'allenu! ◊ de is bènis mius non ndi apas agiu: innanti a un'allenu dhus apu a lassai!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Allena
/
prb:
chie drommit in letu anzenu no drommit cantu cheret ◊ chini isperdit su suu, trabballat s'allenu ◊ bit prus unu tzurpu in domu sua chi no unu sanu in domu allena
Ètimu
ltn.
alienus
Tradutziones
Frantzesu
étranger
Ingresu
someone else's,
strange
Ispagnolu
ajeno
Italianu
altrui,
estràneo
Tedescu
fremd,
Fremde.