A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

agiupàre , vrb Sinònimos e contràrios agiuponare.

agiuponàre , vrb Definitzione bestire o abbutonare su giupone Sinònimos e contràrios agiupare Ètimu srd.

agiurài agiadài

agiuramentàdu , agt, nm: azuramentadu Definitzione chi o chie giurat su frassu Sinònimos e contràrios addistimonzadu, giuradore, giurafalsu, irgiuramentadu, libbrone, zuramentone Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu parjure Ingresu perjured Ispagnolu perjuro Italianu spergiuro Tedescu meineidig.

agiuramentàre , vrb: azuramentare Definitzione giurare su frassu, fàere o nàrrere su contràriu de su chi s'est giurau Sinònimos e contràrios isgiuramentare, ispreurare Frases si sunt agiuramentados Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se parjurer Ingresu to perjure oneself Ispagnolu perjurar Italianu spergiurare Tedescu falsch schwören.

agiúru agiúdu

agiustàda , nf: azustada Definitzione su agiustare; genia de cuntratu de fàere unu trebballu po unu tanti / fàghere un'a. = comporare a sa russa Sinònimos e contràrios adderetada, istagilu, scarada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu travail à la pièce (aux pièces) Ingresu job contract Ispagnolu destajo Italianu còttimo Tedescu Akkordarbeit.

agiustadòre , nm Definitzione medianeri, chie buscat o faet cuntratos po trebballos a s'agiustu Sinònimos e contràrios medianeri Ètimu srd.

agiustadúra , nf: azustadura Definitzione su azustare Sinònimos e contràrios adderetada Ètimu srd.

agiustài , vrb: agiustare, azustare Definitzione fàere giustu, pònnere o fàere bene, méngius, una cosa, pònnere de acórdiu, adatare una cosa a un'àtera; cuncordare sa paga de unu trebballu; rfl. parare fronte a una dificurtade comente si podet: a logos, nau de is frutos e laores, lòmpere de èssere a puntu giustu po papare o arregòllere Sinònimos e contràrios achidare 1, acodomai, aconciai, adaretzai, adecuare, agghitire, arragnare, assantai, assetiai Maneras de nàrrere csn: agiustai sa coja = dare sa peràula, fàghere s'asseguronzu; agiustai cun su maistu de linna = ammanitzàresi a mòrrere Frases azusta cussa cosa ca ndh'est ruindhe! ◊ bazi, za mi azusto mancari a sa sola! ◊ si nos azustamus in su prétziu ti la còmporo deo sa cosa! 2. coment'eis agiustau, meda ti donat su meri tuu? ◊ chi agiustaus, cust'annu torraus a tenni predicadori de lussu! (A.Garau)◊ agiustant po fai e po trigu ◊ beni a teraca po su chi amus agiustadu! 3. s'àgina non fut galu agiustada e no ndhe apo bodhiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ajuster Ingresu to mend Ispagnolu ajustar, arreglar Italianu aggiustare Tedescu justieren.

agiustaméntu , nm Definitzione su agiustai / a. de coja = asseguronzu Sinònimos e contràrios agiustadura, agiustu Ètimu srd.

agiustàre agiustài

agiustàu , pps, nm Definitzione de agiustai; foedhandho de trebballu, sa paga cuncordada Sinònimos e contràrios paca 2. s'agiustau est doxi mois de trigu.

agiustèra , nf Definitzione su si pònnere de acórdiu po calecuna diferéntzia Sinònimos e contràrios agiustamentu, agiustu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu accord, arrangement Ingresu to settle a quarrel Ispagnolu arreglo, avenencia Italianu accomodaménto di divergènze, accòrdo Tedescu Vergleich.

agiústu , nm: azustu Definitzione su agiustare; genia de cuntratu, de acórdiu Sinònimos e contràrios acódriu, agiustamentu, agiustera, convéniu Maneras de nàrrere csn: leare o fàghere a s'agiustu = leare a iscarada; ómines de azustu = cussos chi períssiant carchi cosa pro istabbilire un'iscàmbiu, un'acordu 2. s'agiustu chi tenia cun cudhu dhu torru a fai cun tui ◊ si picant su messonzu a s'azustu ◊ candu femu acordau, po agiustu babbu cun su meri istabbiliat ca mi depiat mandai a domu una borta a sa cida ◊ tratant is agiustus e cuncordant su de fai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu accord, convention Ingresu convention, agreement Ispagnolu acuerdo Italianu accòrdo, convenzióne Tedescu Übereinstimmung, Übereinkommen.

agiutóriu agitóriu!

agiutulàre agiotulàre 1

agiuventàre , vrb: azuventare Definitzione giare azuventu, agiudu, cambiare in méngius, ispínghere coment'e po fàere pigare su bólidu Sinònimos e contràrios agiadai, ajuai, atuai, atzumentare / abboniare, ammellorai Frases s'ómine, si est ómine, si picat su chi li benit, ma acatat sèmpere sa manera de si azuventare ◊ li at azuventau unu sacu a codhu ◊ su risu ammajaditu mi azuventat sos brios 2. zente atacada a terra, apustis de unu prioratu si est azuventada ◊ sos crapitos si poniant a súghere e candho si ndhe fint azuventaos si torrabant a pònnere in sos ediles ◊ po si azuventare in sas iscalas de sos ricos de Londra si fut postu in conca de cuare s'identidade sua.

àglia , nf: alza, àrgia, arza, arxa, àrxara Definitzione àrgia ispitzuladora o arza pinta, bobboi malu, arangiolu velenosu chi candho móssigat dolet meda e a tempus longu chi unu agiummai s’imbortighinat: cust'arangiolu faet su niu in terra, in mesu de s'erba, est iscuriosu de colore, portat tréighi marchighedhos orrúbios in sa parte de sa bentre (a parte de pitzu); in calecunu logu su matessi númene dhu narant a una genia de frommiga velenosa ma chi no faet deasi male; a logos narant àrgia a dónnia arangiolu e sa velenosa est ispitzuladora / s'àrgia est de tres arratzas: bagadia (froria, colore de orrosa), cojada (orrúbia), fiuda (niedha) Sinònimos e contràrios acuasantera 1, assàrgia, bàrgia* Maneras de nàrrere csn: fàghere su ballu de s'arza a unu = fai su ballu pro unu chi dh'at ispitzuau s'àrgia; èssere ferenau che un'àrgia = crependhe de su fele Frases arza niedha pinta fatesit fizos trinta ◊ mossu de arza, tocu de campana! ◊ s'est sadhiu pariat chi dh'iat puntu s'àrgia ◊ su spítzulu de s'àrgia fait bènni iscimíngius de conca ◊ sa puntura de s'àrgia mascu dolet de prus 2. su ballu de s'arza chi ti fetant! ◊ zai ses maseda… paret chi ti at mossigadu un'arza de ballos! Terminologia iscientìfica crp, latrodectus tredecim-guttatus, myrmilla erythrocephala Tradutziones Frantzesu veuve noire méditerranéenne Ingresu Mediterranean black widow Ispagnolu araña sangrienta, viuda negra europea Italianu malmignatta Tedescu Mediterrane Schwarze Witwe.

agliagài , vrb: (a-gli-a-ga-i) alliagai gliagai*, liagai Definitzione fàere a freaduras, totu a liagas Sinònimos e contràrios apiagare, apragastare, friai 2. dh'at fata flagellai ispollada po chi su corpus siat alliagau Tradutziones Frantzesu blesser, ulcérer Ingresu to wound, to ulcerate Ispagnolu llagar, ulcerar Italianu piagare, ulcerare Tedescu verwunden, ein Geschwür erzeugen in.