A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

binturéri , agt Definitzione chi est a bèndhere, fatu po dhu bèndhere Sinònimos e contràrios bendheritzu.

bíntza bígna

bintzèdha, bintzèlla biltzèdha

bíntzere bínchede

bíntzida bínchida

bintzígliu, bintzíllu bentzígliu 1

bínu , nm: vinu Definitzione súciu de s'àghina, postu a budhire cun sa binatza e postu in carradas, apustis chi at acabbau de budhire / min. binichedhu, nau prus che àteru in su sensu de binu lenu / su b. podet èssere: de fatura mústiu, nou, fatu, betzu, de iscupu o iscolu, de prentza; de colore biancu, craru (fintzas ocru de prédiche), ruju, niedhu; de sabore durche, bucante, ranchitzu, aspru, argu, axedu o ispuntu; de àrculu, càlidu, lenu, irbentiadu; genias o calidades de binu: cannonau, crannàcia, giogantinu, malvasia, mónica, muscadedhu, nuragus, vermentinu, arvesiniadu; b. crú = chi no li ant dadu incubonadura nudha, fatu e cracau; b. acotadu = binu prus bonu, fatu annunghindhe saba de mústiu etotu; b. chi rezet in s'ungra = callau, bonu meda Maneras de nàrrere csn: tocare su b. = comintzare, inghitzai su binu nou; bogai b. = leare binu (dae sa cuba); fàghere b. malu (nau de chini s'imbriagat)= iscúdiri, certai, fai machioris, dannus a imbriagu; èssere allegru a b. = chi at bufadu meditu; b. de féminas = lenu, de pagos grados; èssiri aciupau de b. che un'ispòngia = imbriagu pérdiu, a una feghe; assigurai su b., mudare su b. = iscolomare su binu a un'àteru isterzu pro lu lassare netu de feghe Frases sos binos, si sunt de ua e bene contivizados, sunt bonos totu ◊ no ndhe agatas in totue binu chi rezet in s'úngia ◊ candho no at dinari pro ispèndhere, s'ànima in contu de binu diat bèndhere! (Piga)◊ cussu fuedhat a su binu che a un'amigu!◊ de candho mi fit faghindhe male, de binu no dhe so bufendhe 2. est unu bibidore, si cochet a làdhara e fachet binu malu puru Sambenados e Provèrbios prb: ómine de binu, ómine de sisinu ◊ binu bonu finas a fegi Terminologia iscientìfica bfg Ètimu ltn. vinum Tradutziones Frantzesu vin Ingresu wine Ispagnolu vino Italianu vino Tedescu Wein.

binuciólu , nm Sinònimos e contràrios binetu, binichedhu, binitolu, mustaloru, piriciolu Ètimu srd.

binucótu binicótu

binúgru, binúgu, binúju benúcru

binuvòrti , nm Definitzione fògia de binu, genia de erba chi portat sa fògia chi assimbígiat a su trivógiu e faet unu frorighedhu grogo in sa chimighedha (chi est bona a issuciare, de sabore aghedu): in s'arraighina faet una genia de castangedhas pitichedhedhas, ndhe faet medas (e po cussu est un'erba chi ndhe prenet totu su logu e no lassat crèschere àteru) Sinònimos e contràrios allelua, argu 1, castangiola, coraxedu, limbassu, mammagheda, pitziabítzia, suciosa Terminologia iscientìfica rba, Oxalis pes-caprae, O. corniculata.

bínza bígna

binzàda , nf Definitzione essia, andhada a bíngia Ètimu srd.

binzadórzu , nm Definitzione chie faet o tenet contu bíngia Sinònimos e contràrios bignàrgiu, bignateri Frases sas féminas fuint aparitzandhe sa mesa pro sos binzadorzos noos (Frau-Puddu) Ètimu srd.

binzarèdha , nf Definitzione bíngia pitica Sinònimos e contràrios binzighedha, binzedha Frases cun s'ortighedhu e sa binzaredha mi la campúglio.

binzarésu , nm: vinzaresu Definitzione chie custódiat o contivígiat bíngias Sinònimos e contràrios bignàrgiu Ètimu srd.

binzàrzu bignàrgiu

binzatéri bignatéri

binzèdha , nf Definitzione min. de binza, bíngia pitica Sinònimos e contràrios binzighedha.

binzédu , nm Definitzione logu pastinadu, totu prantau a bíngias Ètimu srd.