bodhèta 1 , nf: budheta Definitzione
cosas chi betant a pagare / betare sa ’odheta = papai meda, pigaisindi cosa meda
Sinònimos e contràrios
godheta,
pagamentos
Frases
su chi faghes cun sa manu no iscontzes cun su pè: tandho frastimas su re candho ti betant sas bodhetas!
2.
za bi l'at betada sa bodheta in sos macarrones!…◊ za bi l'at betada sa bodheta, manighendhe!…
Ètimu
ltn.
collecta
Tradutziones
Frantzesu
taxe,
impôt,
contribution
Ingresu
taxes
Ispagnolu
impuesto
Italianu
tassa,
impòsta
Tedescu
Gebühr,
Steuer.
bodhetài , vrb: abbodhetai Definitzione istare alleghetandho, naendho bodhetas, foedhare a s'afaiu de s'unu e de s'àteru Sinònimos e contràrios aciarollai, afrodhiai, allimbizare, atrodhionai, novedhare Ètimu srd.
bodhetéri , agt, nm Definitzione chi o chie istat naendho a s'afaiu, chi dhi praghet a istare cricandho a s'unu e a s'àteru Sinònimos e contràrios atriculajolu, cràstulu, fominzu, foxileri, licuteri, lorodhosu, novedharzu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd.
bodhétu , avb: budhetu Sinònimos e contràrios codhetzu Maneras de nàrrere csn: èssere, intrare, istare, bènnere a b. = aunidos paris, totu a unu, a méschiu, afaiu, a su chi si cheret nàrrere o fàghere, comente unu cheret; batire a unu a b. = cumbínchere a unu, batírelu a su chi cheret s'àteru; nàrrere, fàghere a b. = nàrriri, fai a brétiu, totu su chi dhi acucat, a unu; súere, manigare a b. = cusséssia, a satzadura Frases za ti apo allatadu bene, cun duas titas suendhe a bodhetu!…◊ cussos duos no sunt isposados: sunt gai a bodhetu ◊ inoghe semus totu a bodhetu, no si cumprendhet prus nudha ◊ sos chi amus a cresura in mesu intrant a bodhetu a sa tanca nostra ◊ cussu teniat sos dipendhentes chentza pagados e ne assigurados, totu a bodhetu! Ètimu ltn. collectus.
bodhéu , nm Definitzione
domos apresu de pare, su tretu de orruga chi portant in mesu; chedha de gente impare po chistionare
Sinònimos e contràrios
bichinau,
codheu,
codhu 1,
corrígliu,
madau,
padheu
2.
ant fatu bodheu po passai tempus ◊ óminis e féminas si pinnicant apari in bodheus de dexi e cuíndixi personas ◊ in biginau si seent in su leminàrgiu e peri in su camminu, in su friscu, e custa moda de si arreunie si narat su bodheu
Terminologia iscientìfica
bdh
Ètimu
ltn.
collegium
Tradutziones
Frantzesu
quartier
Ingresu
neighbourhood,
crossroads
Ispagnolu
barrio,
manzana
Italianu
rióne,
crocìcchio
Tedescu
Stadtteil,
Viertel,
Kreuzung.
bodhiànu , agt Definitzione chi faet bodheu, chi dhi praghet sa cumpangia, a dhue tènnere tratamentu, a istare impare cun àtere Sinònimos e contràrios ammedhósicu, cumpagnívile Ètimu srd.
bodhidòre, bodhidòri , agt, nm: bodhiroi Definitzione
chi o chie bodhit (de sa mata o de terra) sa cosa, nau siat de gente e siat de aina
Sinònimos e contràrios
cannuga,
godhitore,
upu
Frases
is bodhirois de olia ◊ in s'olia oe bi tenzo bodhidores e collidoras ◊ po ndi arragolli sa méndua su meri at cuncordau una cambarada de iscudidoris e una de bodhidoris
2.
su bodhidore de ficumurisca est de canna
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
cueilleur
Ingresu
picker
Ispagnolu
cosechero
Italianu
coglitóre
Tedescu
Sammel,
Sammler.
bodhidúra , nf Definitzione su bodhire, manera de arregòllere unu frutu de sa mata pigandhodhu a manos; su arregòllere su frutu de is matas Sinònimos e contràrios bodhimentu Frases su barracoco cheret fatu a bodhidura a manu, ca si ruet a terra si pistat Ètimu srd.
bodhígnu , nm Definitzione su bodhire de totu su chi bogant is matas o àtera cosa prantada Sinònimos e contràrios bodhidura, bodhimentu / arragota, ancúngia Frases chi pro santu Micheli su fundhu ndh'at torradu, in su bodhignu est afortunadu ◊ custos sunt divignos e atítidos cantados de Fulana in tempus de bodhignu (A.Calledda)◊ in custu tempus in bidha mia dhui est su bodhignu de sa linciola, de su còcoro e de sa castagna Ètimu srd.
bodhimàniga , nm Definitzione fuste a punta adatu po arregòllere mannugos de laore de terra Ètimu srd.
bodhíre, bodhíri , vrb: budhire Definitzione
arregòllere su frutu de sa mata, arregòllere cosa (fintzes abba) de terra (ma: bodhire dae terra = bodhire de sa mata abbarrandho prantaos in terra; collire dae terra = arregòllere sa cosa chi est in terra); arricire fintzes gente in domo; imparare a mente
Sinònimos e contràrios
acabidae,
acoglire,
arragolli,
avodhie,
bòdhere,
fodhire,
godhire,
tòdhere
/
umpire,
úmprere
/
imparai
/
imbestire 1
Maneras de nàrrere
csn:
bodhiri àcua = umprire abba; bodhiri soli = leare sole; bodhiri oru de una cosa = leare oru, ischire una cosa
Frases
bodhire ua, basolu, pumatas, moriscu, morisca, arantzu, issalada, rampos de cosa, frores ◊ in s'olivàriu dhoi at calincunu bodhendi olia
2.
is óminis nci essint a iscudi olia e is féminas a ndi dha bodhiri ◊ cussu fait arrutu s'arrogu e bodhiu ◊ bodheindi is cartas de sa mesa! ◊ est andau a bodhiri linna in su monti ◊ candho essiant dea crésia, is nonnos betaiant in terra unu púngiu de sodhos e is pipios curriant a chie ndhe podiat bodhire de prus
3.
si at bodhiu a totus che una famíglia ◊ torrat me in Cafàrnau, a su coru de tantis amigus chi dhu bodhint e dh'arricint che unu tesoru
4.
mi bastat a dh'intendi una borta, sa cantzoni, po ndi dha bodhiri ◊ chi ndi bodhint oru is carabbineris, dhus arrestant! ◊ su carru si fut isciasciau ca dh'iant lassau in foras a bodhiri soli e àcua
5.
su massau fut acostiandhosi a s'erriu po bodhiri abba
6.
chi no fait atentzioni ndi dhu bodhit calicuna màchina passendi!
Ètimu
ltn.
colligere
Tradutziones
Frantzesu
cueillir,
recueillir,
ramasser,
accueillir,
saisir
Ingresu
to pick up
Ispagnolu
recoger,
recolectar
Italianu
cògliere,
raccògliere
Tedescu
pflücken,
sammeln.
bodhiròi bodhidòre
bodhíta , nf Definitzione dinare o cosa chi si arregollet in giru pedindhodhu a sa gente coment'e alemúsina, po agiudu Sinònimos e contràrios chilca Frases po fai sa crésia noa ant agiudau cun bodhitas de dinai e de materiali ◊ Frannàssiu giràt de geca in geca fendi sa bodhita po su guventu.
bodhítu, bodhíu , pps Definitzione de bodhire, -iri Sinònimos e contràrios collidu, pinnicau Frases ndi at bodhitu is pannus asciugus ◊ teniat po filla de ànima una piciochedha chi nd'iat bodhitu òrfana.
bodhódhu , nm Definitzione sa natura de sa fémina, nau unu pagu a brulla, in cobertantza Sinònimos e contràrios brodhoi, cunnu Ètimu srd.
bodhói , nm Definitzione sa natura de sa fémina, nau unu pagu a brulla Sinònimos e contràrios bodhodhu, brodhoi, cunnu Ètimu srd.
bodhònca , nf Definitzione bubburuca, tretu abbruxau de sa pedhe chi si ndhe artzat e prenat de abbadúgia Sinònimos e contràrios bobbollonca, bollonca, buciuca, ilfiodha.
bodhòne , nm Definitzione su fodhe de su pibione de s'àghina Sinònimos e contràrios fodhocu, fodhone*.
bòdhoro bòdhero