bodhèta 1 , nf: budheta Definizione
cosas chi betant a pagare / betare sa ’odheta = papai meda, pigaisindi cosa meda
Sinonimi e contrari
godheta,
pagamentos
Frasi
su chi faghes cun sa manu no iscontzes cun su pè: tandho frastimas su re candho ti betant sas bodhetas!
2.
za bi l'at betada sa bodheta in sos macarrones!…◊ za bi l'at betada sa bodheta, manighendhe!…
Etimo
ltn.
collecta
Traduzioni
Francese
taxe,
impôt,
contribution
Inglese
taxes
Spagnolo
impuesto
Italiano
tassa,
impòsta
Tedesco
Gebühr,
Steuer.
bodhetài , vrb: abbodhetai Definizione istare alleghetandho, naendho bodhetas, foedhare a s'afaiu de s'unu e de s'àteru Sinonimi e contrari aciarollai, afrodhiai, allimbizare, atrodhionai, novedhare Etimo srd.
bodhetéri , agt, nm Definizione chi o chie istat naendho a s'afaiu, chi dhi praghet a istare cricandho a s'unu e a s'àteru Sinonimi e contrari atriculajolu, cràstulu, fominzu, foxileri, licuteri, lorodhosu, novedharzu Terminologia scientifica ntl Etimo srd.
bodhétu , avb: budhetu Sinonimi e contrari codhetzu Modi di dire csn: èssere, intrare, istare, bènnere a b. = aunidos paris, totu a unu, a méschiu, afaiu, a su chi si cheret nàrrere o fàghere, comente unu cheret; batire a unu a b. = cumbínchere a unu, batírelu a su chi cheret s'àteru; nàrrere, fàghere a b. = nàrriri, fai a brétiu, totu su chi dhi acucat, a unu; súere, manigare a b. = cusséssia, a satzadura Frasi za ti apo allatadu bene, cun duas titas suendhe a bodhetu!…◊ cussos duos no sunt isposados: sunt gai a bodhetu ◊ inoghe semus totu a bodhetu, no si cumprendhet prus nudha ◊ sos chi amus a cresura in mesu intrant a bodhetu a sa tanca nostra ◊ cussu teniat sos dipendhentes chentza pagados e ne assigurados, totu a bodhetu! Etimo ltn. collectus.
bodhéu , nm Definizione
domos apresu de pare, su tretu de orruga chi portant in mesu; chedha de gente impare po chistionare
Sinonimi e contrari
bichinau,
codheu,
codhu 1,
corrígliu,
madau,
padheu
2.
ant fatu bodheu po passai tempus ◊ óminis e féminas si pinnicant apari in bodheus de dexi e cuíndixi personas ◊ in biginau si seent in su leminàrgiu e peri in su camminu, in su friscu, e custa moda de si arreunie si narat su bodheu
Terminologia scientifica
bdh
Etimo
ltn.
collegium
Traduzioni
Francese
quartier
Inglese
neighbourhood,
crossroads
Spagnolo
barrio,
manzana
Italiano
rióne,
crocìcchio
Tedesco
Stadtteil,
Viertel,
Kreuzung.
bodhiànu , agt Definizione chi faet bodheu, chi dhi praghet sa cumpangia, a dhue tènnere tratamentu, a istare impare cun àtere Sinonimi e contrari ammedhósicu, cumpagnívile Etimo srd.
bodhidòre, bodhidòri , agt, nm: bodhiroi Definizione
chi o chie bodhit (de sa mata o de terra) sa cosa, nau siat de gente e siat de aina
Sinonimi e contrari
cannuga,
godhitore,
upu
Frasi
is bodhirois de olia ◊ in s'olia oe bi tenzo bodhidores e collidoras ◊ po ndi arragolli sa méndua su meri at cuncordau una cambarada de iscudidoris e una de bodhidoris
2.
su bodhidore de ficumurisca est de canna
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cueilleur
Inglese
picker
Spagnolo
cosechero
Italiano
coglitóre
Tedesco
Sammel,
Sammler.
bodhidúra , nf Definizione su bodhire, manera de arregòllere unu frutu de sa mata pigandhodhu a manos; su arregòllere su frutu de is matas Sinonimi e contrari bodhimentu Frasi su barracoco cheret fatu a bodhidura a manu, ca si ruet a terra si pistat Etimo srd.
bodhígnu , nm Definizione su bodhire de totu su chi bogant is matas o àtera cosa prantada Sinonimi e contrari bodhidura, bodhimentu / arragota, ancúngia Frasi chi pro santu Micheli su fundhu ndh'at torradu, in su bodhignu est afortunadu ◊ custos sunt divignos e atítidos cantados de Fulana in tempus de bodhignu (A.Calledda)◊ in custu tempus in bidha mia dhui est su bodhignu de sa linciola, de su còcoro e de sa castagna Etimo srd.
bodhimàniga , nm Definizione fuste a punta adatu po arregòllere mannugos de laore de terra Etimo srd.
bodhíre, bodhíri , vrb: budhire Definizione
arregòllere su frutu de sa mata, arregòllere cosa (fintzes abba) de terra (ma: bodhire dae terra = bodhire de sa mata abbarrandho prantaos in terra; collire dae terra = arregòllere sa cosa chi est in terra); arricire fintzes gente in domo; imparare a mente
Sinonimi e contrari
acabidae,
acoglire,
arragolli,
avodhie,
bòdhere,
fodhire,
godhire,
tòdhere
/
umpire,
úmprere
/
imparai
/
imbestire 1
Modi di dire
csn:
bodhiri àcua = umprire abba; bodhiri soli = leare sole; bodhiri oru de una cosa = leare oru, ischire una cosa
Frasi
bodhire ua, basolu, pumatas, moriscu, morisca, arantzu, issalada, rampos de cosa, frores ◊ in s'olivàriu dhoi at calincunu bodhendi olia
2.
is óminis nci essint a iscudi olia e is féminas a ndi dha bodhiri ◊ cussu fait arrutu s'arrogu e bodhiu ◊ bodheindi is cartas de sa mesa! ◊ est andau a bodhiri linna in su monti ◊ candho essiant dea crésia, is nonnos betaiant in terra unu púngiu de sodhos e is pipios curriant a chie ndhe podiat bodhire de prus
3.
si at bodhiu a totus che una famíglia ◊ torrat me in Cafàrnau, a su coru de tantis amigus chi dhu bodhint e dh'arricint che unu tesoru
4.
mi bastat a dh'intendi una borta, sa cantzoni, po ndi dha bodhiri ◊ chi ndi bodhint oru is carabbineris, dhus arrestant! ◊ su carru si fut isciasciau ca dh'iant lassau in foras a bodhiri soli e àcua
5.
su massau fut acostiandhosi a s'erriu po bodhiri abba
6.
chi no fait atentzioni ndi dhu bodhit calicuna màchina passendi!
Etimo
ltn.
colligere
Traduzioni
Francese
cueillir,
recueillir,
ramasser,
accueillir,
saisir
Inglese
to pick up
Spagnolo
recoger,
recolectar
Italiano
cògliere,
raccògliere
Tedesco
pflücken,
sammeln.
bodhiròi bodhidòre
bodhíta , nf Definizione dinare o cosa chi si arregollet in giru pedindhodhu a sa gente coment'e alemúsina, po agiudu Sinonimi e contrari chilca Frasi po fai sa crésia noa ant agiudau cun bodhitas de dinai e de materiali ◊ Frannàssiu giràt de geca in geca fendi sa bodhita po su guventu.
bodhítu, bodhíu , pps Definizione de bodhire, -iri Sinonimi e contrari collidu, pinnicau Frasi ndi at bodhitu is pannus asciugus ◊ teniat po filla de ànima una piciochedha chi nd'iat bodhitu òrfana.
bodhódhu , nm Definizione sa natura de sa fémina, nau unu pagu a brulla, in cobertantza Sinonimi e contrari brodhoi, cunnu Etimo srd.
bodhói , nm Definizione sa natura de sa fémina, nau unu pagu a brulla Sinonimi e contrari bodhodhu, brodhoi, cunnu Etimo srd.
bodhònca , nf Definizione bubburuca, tretu abbruxau de sa pedhe chi si ndhe artzat e prenat de abbadúgia Sinonimi e contrari bobbollonca, bollonca, buciuca, ilfiodha.
bòdhoro bòdhero