A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

crèva chèba

crevédhu carbédhu

crévu chélviu

crèxa, créxia chégia

crexúra cesúra

crèze , nf Definitzione chedhita de bestiàmene, tàgiu piticu / min. crezita Sinònimos e contràrios arbutzu, arede, bama, cedha, grústiu, majone, retile, retolu, tàgiu, trighinzu Frases nos amus paradu una crezita de berbeghes.

crèze 1 , nf: greza Definitzione cosa chi in is calidades si distinghet de un'àtera Sinònimos e contràrios calidade, genia, iscera, iscrípia, paru Frases su campu produet su laore cufromma a sa creze de su terrinu ◊ sos frutuàrios sunt de tantas crezes ◊ custu basolu est de duas crezes: cheret chirriadu su de semenare ◊ sas erbas bonas sunt de tantas crezes ◊ cuss'àrbure bogat fiores de creze mala chi iscóniat su fragu Tradutziones Frantzesu catégorie, genre Ingresu cathegory, kind Ispagnolu categoría, género Italianu categorìa, gènere Tedescu Kategorie, Art.

cría , nf Definitzione genia de oighedhu piticu de calecunu millímetru chi ponent unos cantu bobbois (es. calagasu, musca, abe, tzintzigorru, e àteros), o fintzes su criare chi faent is pigiones; si narat fintzes po fedu, arratza (prus che àteru foedhandho a disprétziu) Sinònimos e contràrios obu / arràcia, iscrípia Maneras de nàrrere csn: èssere in c., nadu de sos sèmenes = èssiri intzeurrau, nascendi, pillonendi; fai c. = parare ratza; èssere de bona, de mala c. = de arratza bona, mala; c. de pisci = su pischighedhu de naschidorzu Frases su seisei ponet sa cria in sa foza de su càule ◊ su cocoi ponet sa cria suta de terra, addaghi est modhe ◊ custus pillonedhus dhus tengu po fai cria 2. sas rúndhines beniant a domo mia ue fadiant su nidu e sa cria ◊ is pillonis faint niu e cria in dogna beranu ◊ sa pudha de comare andhat a domo anzena a fagher cria… 3. bella cria, mih, cussos: si los fidas ti che furant totu! ◊ sa mallora nosu dha bolleus giovonedha po fai cria 4. sa tula de su trigu semenadu est bell'e tudhida, est in crias ◊ est andhadu a bídere si su laore est in cria Terminologia iscientìfica crn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu couvée, germe Ingresu clutch, germ Ispagnolu gusanito, cría Italianu covata, gèrme Tedescu Insektenei.

cría 1 , nf Definitzione pipiedha fémina, de naschidórgiu o fintzes prus matuchedha Sinònimos e contràrios creadura, ninna, pipiedha Ètimu spn. cria Tradutziones Frantzesu enfant (s.f.) Ingresu baby Ispagnolu cría Italianu bimba Tedescu kleines Mädchen.

criadòra , agt: criatora Definitzione nau de pudha, chi est criandho, chi criat meda Sinònimos e contràrios criancianu Ètimu srd.

Criadòre Creadòre

criadórgiu, criadórju, criadórzu, criadróxu , nm, agt: criatógliu, criatorju Definitzione logu inue is pudhas andhant a fàere is oos; criadorzu dhu narant po criongianu puru Sinònimos e contràrios niada / criancianu Frases est afoginada in su giannile che una pudha sentza criadórgiu (A.Zedde)◊ sa pudha est chircandhe criatorju 2. sunt pudhas bellas e criadorzas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nid de poules Ingresu brooding nest Ispagnolu ponedero, ponedor Italianu nido dóve la gallina depone le uòva Tedescu Brutnest.

criàdu , pps, agt, nm: criau Definitzione de criare; èssere in cria, tzeurrandho, naschindho (nau de is sèmenes, de su logu); coment'e nm., s'universu, su creau / cane criata = cane anzada, chi at fatu is callelledhus Sinònimos e contràrios creadu 2. sa tanca est criada de comente at piópidu ◊ s'annada fiat mala: in cabudanni su sartu no fiat nimmancu criau e de erba no nd'iat crésciu 3. s'ojada bolat a nadu in su poju infinidu de su criadu (G.Fiori).

criadúra creadúra

criadúra 1 , nf Definitzione su serrare is aperturas a crae Sinònimos e contràrios friscadura, serradura, tancadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fermeture Ingresu closing Ispagnolu el atrancar Italianu chiusura Tedescu Schließen.

criaduràda , nf Definitzione atzione o fatura de criaduras, de pipios Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu puérilité Ingresu puerility Ispagnolu puerilidad Italianu puerilità Tedescu Kinderei.

criadurínu , agt Definitzione de criadura, de pipios / prànghere a c. = che unu pipiu. Tradutziones Italianu infantile

criài , vrb: criare, criari Definitzione fàere s'ou, nau de pudhas e pigiones; nau de àteros animales (ma fintzes de féminas), fàere su fedu, su criu; nau de is sèmenes, tzeurrare; po fàere nou, imbentare, fàere de su nudha, si narat puru, ma méngius, creai/creare, fintzes si est craru chi est su matessi vrb. / no cantat e no criat = nadu de unu, chi no narat nudha, chi est acoment'e nisciunus, fatu e lassadu Sinònimos e contràrios agnare, illierare / intzeurrai Frases sas pudhas sunt totugantas criendhe ◊ sa pudha mia dogni die criat in sa de compare: no ndhe la poto isvitzare de peruna manera! ◊ ite arratza de pudha chi det èssere a criare un'ou goi mannu! 2. si mi est criada sa fémina 3. est una fada chi at criadu Deu ◊ su santu chi l'at criadu, si lu tenzo!… 4. a sas primas abbas, in atunzu, comintzat a criare su pàsculu Ètimu ltn. creare Tradutziones Frantzesu pondre des œufs Ingresu to make the egg Ispagnolu poner los huevos Italianu fare l'uòvo Tedescu Eier legen.

criài 1 creàri

criajólu , agt Definitzione nau de pudha, chi criat meda Sinònimos e contràrios criancianu Frases tenimus unu grústiu de pudhas criajolas Ètimu srd.