fortunéllu , nm Definitzione paperedhu chi unu papagallu iscèberat in mesu a medas e cun cosa iscrita chi iat a nàrrere, deasi narant, su chi unu at a tènnere o èssere in su benidore Sinònimos e contràrios foltuna.
fortunínu , avb Definitzione a f. = po cumbinatzione, chi est capitau deasi, chentza dhu bòllere o cricare Frases unu satzerdote, a fortuninu, fit falendhe in su matessi caminu de cudhu malevadadu Ètimu srd.
fortunósu , agt Definitzione chi tenet o giaet fortuna Ètimu srd.
fortútzu fortítzu
fòrtza fòltza
fortzàdu , pps, agt, nm: foltzadu, fortzau Definitzione de fortzare; chi dh'ant tocau cun fortza, faendho fortza, isfortzandhodhu; fintzes presoneri / bènnere fortzadu a… = est fortzosu…, tocat de… Sinònimos e contràrios obbrigadu 2. fortzadu mi benit a mi la fàghere deo etotu sa faina: so solu! ◊ mi benit su fortzadu de miminare, no mi benzat maladia ◊ su partire m'est fortzadu e fagher de te auséntzia (B.Licheri).
fortzadúra , nf Definitzione su fortzare; manera de mòvere o de fàere cun fortza, fortzandho (fintzes coment'e volontade) 2. no moas custa cosa a fortzadura ca si podet segare! Ètimu srd.
fortzài, fortzàre , vrb Definitzione
fàere fortza, bogare is fortzas a fàere calecuna cosa, aguantare, baliare calecuna cosa; fàere o pretènnere de fàere isfortzu, prus de su chi unu o una cosa podet aguantare, cricare de cumbínchere s'àteru a fàere calecuna cosa chi no iat a bòllere o chi no podet
Sinònimos e contràrios
borciare,
irfortzare
| ctr.
tzèdere
Frases
fortzamus paris si bi la podiaimus fàghere! ◊ cussu puntellu est fortzendhe: no ndhe lu tires ca ndhe ruet totu!
2.
cussu cantu de linna si lu fortzas meda si segat ◊ si cudhu no ndhe tenet gana no lu fortzes! ◊ mi ant fortzadu a manigare ma mi at fatu male ◊ no faghiat a ch'essire de su corrale e si fuint postos a fortzare giannas
Tradutziones
Frantzesu
forcer
Ingresu
to force
Ispagnolu
forzar
Italianu
forzare,
sforzare
Tedescu
anstrengen,
zwingen.
fortzàu fortzàdu
fortzellàna , nf Definitzione
genia de erba chi in istade po su prus creschet istérria totu terra terra, isprata, in logu friscu: est bona fintzes po meighina
Sinònimos e contràrios
bartzellana,
porcedhana*,
porchedhada,
porchedhàdila
Terminologia iscientìfica
rba, rbc, Portulaca oleracea
Tradutziones
Frantzesu
pourpier
Ingresu
purslane
Ispagnolu
verdolaga
Italianu
porcellana
Tedescu
Portulak,
Burzelkraut.
fortzicàda , nf Definitzione su fortzicare Sinònimos e contràrios fortzicadura, profizada, trofigiada Ètimu srd.
fortzicadúra , nf Definitzione su fortzicare, su atrotogiare, su fàere una cosa a fórtzicu Sinònimos e contràrios fortzicada Ètimu srd.
fortzicàre , vrb Definitzione furriare, girare de longu una cosa, pruschetotu orrobba, fune o cosas deasi, de no èssere prus a línias deretas, deasi comente si faet filandho lana o àteru Sinònimos e contràrios acordiolai, atrogai, atrotixai, folfigiare, forrighitare, foscigare, furrighedhare, incordigliolai, profizare, trofigare / atrotiai | ctr. isprofizare Frases si fórtzicat sos mustatzos ◊ sas tramas fortzicadas sunt torradas a postu e aparisadas ◊ a unu a unu sos capos de su filiverru chin sa tanatza los fortzicabat 2. fatuvatu, chene ispera, nos fortzicamus s'ànima e su coro Ètimu ltn. forficare + fortza.
fortzicàu , pps, agt Definitzione
de fortzicare; chi est totu atrotogiau, profizadu
Sinònimos e contràrios
atrotoxau,
bistónchinu,
doltu
| ctr.
daretu,
istirau
2.
cussu ghiníperu est totu fortzicau dae su bentu
Tradutziones
Frantzesu
tordu
Ingresu
twisted
Ispagnolu
torcido,
retorcido
Italianu
contòrto
Tedescu
verwickelt,
verdreht.
fórtzicu , nm Definitzione su fortzicare, su fàere una cosa coment'e furriandhodha, atrotogiandhodha; giru de foedhos, contos, imbodhigos Sinònimos e contràrios atrotiadura, atrotiamentu, fortzicadura, fúrriu Frases fit chin sa pinna a fórtzicu in manos ◊ sas panedhas de pistidhu las tancant a fórtzicu de pódhiche ◊ in su letu est a fórtzicu ca no podet dormire 2. totu sos fórtzicos de su retore fint fachenne intrachidhare a Pretu ◊ canno est ora de mantènnere sa paràula bocant unu muntone de fórtzicos e de iscusas Ètimu srd.
fortzídha forchídha
fortzídhu , nm Sinònimos e contràrios fortzicadura, fórtzicu, fúrriu Frases sa ruca si moet a fortzidhu (G.Chironi).
fórtzighe fóltighe
fórtzis fórcis
fortzósu , agt Definitzione chi si faet po fortza, a fortza, po bisóngiu / èssiri fortzosu de… = tocat de…, fortzadu benit a… Sinònimos e contràrios fortzadu / cdh. fultzosu Frases mi est fortzosu afaltzare su giuramentu.