A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

fragnóculu , agt, nm: frannòcolo, frannóculu, franóculu, fregnóculu, frennóculu, frenóculu, frugnóculu Definitzione genia de gioghistu: dhu narant de su pipiu, e de unu bastat chi siat, chi istat sèmpere faendho, tocandho e fastidiandho; nau de ómine mannu, isfaciu, conchilébiu, chi no balet a nudha (o fintzes furbu) Sinònimos e contràrios fangoteri, fruscinedhu, mintirotu, tocaredhu / ciaciareri, ciarlatanu / piberudu / fulbu, maciaresu 2. fiat pobidha de frennóculu ómini brullanu 3. nemus est prus frenóculu de su dimóniu! ◊ cussu est sirboni frenóculu e forti ◊ su dimóniu est franóculu, capassu de ndi furai is ànimas a Deus Terminologia iscientìfica prf Tradutziones Frantzesu saltimbanque, charlatan Ingresu tumbler, charlatan Ispagnolu saltimbanqui, charlatán Italianu saltimbanco, ciarlatano Tedescu gaukelhaft, gauklerisch, Gaukler.

fragósigu , agt Definitzione fragosu, chi dhi andhat fragu (no sèmpere bellu) Sinònimos e contràrios fiagosu, fragadinu, fragulosu Frases tenit su bànniu fragósigu de arrancu de froris ◊ cussas cimbussas funt unu poghedhu fragósigas! (Fr.Onnis) Ètimu srd.

fragósu fiagósu

fràgu fiàcu 1

fràgula , nf: fràula 1, fràvula Definitzione mura de terra: genia de erba chi faet a cambu istérriu, bàsciu, in terra e bogat unu frutu tundhitu, unu pagu a punta coment’e coro, orrúbiu candho est cotu e cun sa parte de fora a butonedhos, che a sa mura; fraguledha est fintzes linnighedha fine po allumiare su forru / fràula, o fràvula de su gúturu = su pupujone de sa bula Sinònimos e contràrios lentigina, muraderra / ttrs. fràura Frases sa fràula maciòcia chi bendint est un'incróciu de F. vesca cun àteras calidadis Terminologia iscientìfica frt, Fragaria viridis, F. vesca Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu fraisier, fraise Ingresu strawberry Ispagnolu fresa Italianu fràgola Tedescu Erdbeere, Walderdbeere (vesca).

fragulósu , agt Definitzione chi fragat, chi portat fragu Sinònimos e contràrios fiagosu Frases fit cun sa fatze totu sudorada e fragulosa de fumu Ètimu srd.

fragusína , nf: francosina, francusina 1 Definitzione mali masculinu, genia de dolore a bentre, punta de dolore forte de no dhu pòdere baliare chi benit mescamente a bentre, ma fintzes a is errigos, a su fele; in cobertantza, genia de mandronia, pagu gana de fàere faina (e fintzes su mandronedhu) Sinònimos e contràrios passacólica, stratzonis Frases labai, no mi fatzais benni is francusinas, si no mi pongu a narri is allelujas! 2. poita dèu no apu postu menti a cussa francusina de su grillu chini iscít cantu disgràtzias mi ant a depi sutzedi! Terminologia iscientìfica mld Tradutziones Frantzesu colique Ingresu colica, abdominal pain Ispagnolu cólico Italianu còlica, dolóre addominale Tedescu Kolik.

frài fàdre

fraicàre fabbricài

fraícia , nf: fraitza Definitzione capacidade de pigare s'àteru a ingannu; in cobertantza, su margiane fémina Sinònimos e contràrios abbisu 1, arrusa, astrúscia, imbentu, magna, malesa, malíscia, transa / calitza Terminologia iscientìfica anar Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ruse, renarde Ingresu cunning, vixen Ispagnolu astucia, zorra Italianu furberìa, vólpe fémmina Tedescu Verschlagenheit, Fuchsweibchen.

fraíciu , agt, nm: fraissu, fraitzu Definitzione chi ingannat, chi o chie giughet fraitza, trassas, e leat s'àteru a ingannu e no dhue at de si ndhe fidare; chi est furuncu, foressiu; nau in cobertantza, su margiane Sinònimos e contràrios falsu, fraitzosu, libberiscu, traitore, transosu / arrapiante, forúnciu, francudu, furànciu, furone / grodhe, magliane, matzone Frases si pagu pagu si avallat, margiani fraitzu ndi dhu furat is pudhas ◊ si sunt pijendhe mannas e mannujos cun s'ojada fraitza (G.Fiori)◊ no ti acostis, lah ca custu cani est fraitzu! ◊ amiga o fraitza est sa preséntzia tua? ◊ mi seo lassau tentare dae bisos fraícios! 2. su fraitzu est torradu cun àteros ladros Sambenados e Provèrbios prb: fraitzu perdit su pilu ma no s'imbitzu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rusé Ingresu shrewd, cunning fellow Ispagnolu astuto, listo Italianu astuto Tedescu schlau, Schlaukopf.

fràicu fàbbricu

fraídha , nf Definitzione biculedhu de cosa alluta chi brínchidat de su fogu, mescamente segundhu sa linna, o de su ferru abbrigau a meda, sardandho a elétricu o fintzes de duos filos nuos cun sa currente candho si benint apare Sinònimos e contràrios chinchidha, cinciriga, cispa, flaria, frarissa, ichinchidha, ischinchiridha, istenchidha, làntica, pispidha, schinchidha, tighinisa Frases sa vida mia est durada coment'e una fraidha de linna ◊ poni calincuna cosa ananti de su fogu ca nd'iscudit sa fraidha atesu! Ètimu ltn. favilla Tradutziones Frantzesu étincelle Ingresu spark Ispagnolu chispa Italianu scintilla Tedescu Funke.

fraidúra , nf Sinònimos e contràrios arrasigadura, freadura*, iscràviu.

fraigadòre , agt, nm Definitzione chi o chie fràigat, maistu de muru Sinònimos e contràrios fraigamuru, muradore Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd.

fraigàe, fraigài, fraigàre fabbricài

fraigamúru , nm Definitzione maistu chi faet muros pruschetotu po domo, muros fraigaos Sinònimos e contràrios muradore / ttrs. frabigamuru Frases sos fraigamuros faghent sas domos ◊ sos fraigamuros fint bénnidos a fiotu dae tzitade pro fàghere sa chéjia noa e pesare su palatu de su letore Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu maçon Ingresu mason Ispagnolu albañil Italianu muratóre Tedescu Maurer.

fràigu fàbbricu

frailàgiu, frailàgliu, frailàlzu frabilàrzu

frailàre frabilàre