fragnóculu , agt, nm: frannòcolo,
frannóculu,
franóculu,
fregnóculu,
frennóculu,
frenóculu,
frugnóculu Definizione
genia de gioghistu: dhu narant de su pipiu, e de unu bastat chi siat, chi istat sèmpere faendho, tocandho e fastidiandho; nau de ómine mannu, isfaciu, conchilébiu, chi no balet a nudha (o fintzes furbu)
Sinonimi e contrari
fangoteri,
fruscinedhu,
mintirotu,
tocaredhu
/
ciaciareri,
ciarlatanu
/
piberudu
/
fulbu,
maciaresu
2.
fiat pobidha de frennóculu ómini brullanu
3.
nemus est prus frenóculu de su dimóniu! ◊ cussu est sirboni frenóculu e forti ◊ su dimóniu est franóculu, capassu de ndi furai is ànimas a Deus
Terminologia scientifica
prf
Traduzioni
Francese
saltimbanque,
charlatan
Inglese
tumbler,
charlatan
Spagnolo
saltimbanqui,
charlatán
Italiano
saltimbanco,
ciarlatano
Tedesco
gaukelhaft,
gauklerisch,
Gaukler.
fragósigu , agt Definizione fragosu, chi dhi andhat fragu (no sèmpere bellu) Sinonimi e contrari fiagosu, fragadinu, fragulosu Frasi tenit su bànniu fragósigu de arrancu de froris ◊ cussas cimbussas funt unu poghedhu fragósigas! (Fr.Onnis) Etimo srd.
fragósu fiagósu
fràgu fiàcu 1
fràgula , nf: fràula 1,
fràvula Definizione
mura de terra: genia de erba chi faet a cambu istérriu, bàsciu, in terra e bogat unu frutu tundhitu, unu pagu a punta coment’e coro, orrúbiu candho est cotu e cun sa parte de fora a butonedhos, che a sa mura; fraguledha est fintzes linnighedha fine po allumiare su forru / fràula, o fràvula de su gúturu = su pupujone de sa bula
Sinonimi e contrari
lentigina,
muraderra
/
ttrs. fràura
Frasi
sa fràula maciòcia chi bendint est un'incróciu de F. vesca cun àteras calidadis
Terminologia scientifica
frt, Fragaria viridis, F. vesca
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
fraisier,
fraise
Inglese
strawberry
Spagnolo
fresa
Italiano
fràgola
Tedesco
Erdbeere,
Walderdbeere (vesca).
fragulósu , agt Definizione chi fragat, chi portat fragu Sinonimi e contrari fiagosu Frasi fit cun sa fatze totu sudorada e fragulosa de fumu Etimo srd.
fragusína , nf: francosina,
francusina 1 Definizione
mali masculinu, genia de dolore a bentre, punta de dolore forte de no dhu pòdere baliare chi benit mescamente a bentre, ma fintzes a is errigos, a su fele; in cobertantza, genia de mandronia, pagu gana de fàere faina (e fintzes su mandronedhu)
Sinonimi e contrari
passacólica,
stratzonis
Frasi
labai, no mi fatzais benni is francusinas, si no mi pongu a narri is allelujas!
2.
poita dèu no apu postu menti a cussa francusina de su grillu chini iscít cantu disgràtzias mi ant a depi sutzedi!
Terminologia scientifica
mld
Traduzioni
Francese
colique
Inglese
colica,
abdominal pain
Spagnolo
cólico
Italiano
còlica,
dolóre addominale
Tedesco
Kolik.
frài fàdre
fraicàre fabbricài
fraícia , nf: fraitza Definizione
capacidade de pigare s'àteru a ingannu; in cobertantza, su margiane fémina
Sinonimi e contrari
abbisu 1,
arrusa,
astrúscia,
imbentu,
magna,
malesa,
malíscia,
transa
/
calitza
Terminologia scientifica
anar
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ruse,
renarde
Inglese
cunning,
vixen
Spagnolo
astucia,
zorra
Italiano
furberìa,
vólpe fémmina
Tedesco
Verschlagenheit,
Fuchsweibchen.
fraíciu , agt, nm: fraissu,
fraitzu Definizione
chi ingannat, chi o chie giughet fraitza, trassas, e leat s'àteru a ingannu e no dhue at de si ndhe fidare; chi est furuncu, foressiu; nau in cobertantza, su margiane
Sinonimi e contrari
falsu,
fraitzosu,
libberiscu,
traitore,
transosu
/
arrapiante,
forúnciu,
francudu,
furànciu,
furone
/
grodhe,
magliane,
matzone
Frasi
si pagu pagu si avallat, margiani fraitzu ndi dhu furat is pudhas ◊ si sunt pijendhe mannas e mannujos cun s'ojada fraitza (G.Fiori)◊ no ti acostis, lah ca custu cani est fraitzu! ◊ amiga o fraitza est sa preséntzia tua? ◊ mi seo lassau tentare dae bisos fraícios!
2.
su fraitzu est torradu cun àteros ladros
Cognomi e Proverbi
prb:
fraitzu perdit su pilu ma no s'imbitzu
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rusé
Inglese
shrewd,
cunning fellow
Spagnolo
astuto,
listo
Italiano
astuto
Tedesco
schlau,
Schlaukopf.
fràicu fàbbricu
fraídha , nf Definizione
biculedhu de cosa alluta chi brínchidat de su fogu, mescamente segundhu sa linna, o de su ferru abbrigau a meda, sardandho a elétricu o fintzes de duos filos nuos cun sa currente candho si benint apare
Sinonimi e contrari
chinchidha,
cinciriga,
cispa,
flaria,
frarissa,
ichinchidha,
ischinchiridha,
istenchidha,
làntica,
pispidha,
schinchidha,
tighinisa
Frasi
sa vida mia est durada coment'e una fraidha de linna ◊ poni calincuna cosa ananti de su fogu ca nd'iscudit sa fraidha atesu!
Etimo
ltn.
favilla
Traduzioni
Francese
étincelle
Inglese
spark
Spagnolo
chispa
Italiano
scintilla
Tedesco
Funke.
fraidúra , nf Sinonimi e contrari arrasigadura, freadura*, iscràviu.
fraigadòre , agt, nm Definizione chi o chie fràigat, maistu de muru Sinonimi e contrari fraigamuru, muradore Terminologia scientifica prf Etimo srd.
fraigàe, fraigài, fraigàre fabbricài
fraigamúru , nm Definizione
maistu chi faet muros pruschetotu po domo, muros fraigaos
Sinonimi e contrari
muradore
/
ttrs. frabigamuru
Frasi
sos fraigamuros faghent sas domos ◊ sos fraigamuros fint bénnidos a fiotu dae tzitade pro fàghere sa chéjia noa e pesare su palatu de su letore
Terminologia scientifica
prf
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
maçon
Inglese
mason
Spagnolo
albañil
Italiano
muratóre
Tedesco
Maurer.
fràigu fàbbricu
frailàgiu, frailàgliu, frailàlzu frabilàrzu
frailàre frabilàre