A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

inghisciadúra , nf Definitzione su inghisciai; su ghisu chi s'imbodhigat a inghíriu de un'arremu chi at tentu dannu (segau, tzacau) po dhu poderare firmu fintzes a sanare Sinònimos e contràrios inzessadura Frases est cun sa camba círdina po un'inghisciadura a su genugu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plâtre Ingresu plastering, plaster Ispagnolu escayola Italianu ingessatura Tedescu Eingipsen.

inghisciài inghijàre

inghísciu inghísci

inghisidúra , nf Definitzione su inghisire Sinònimos e contràrios imbratadura Ètimu srd.

inghisíre , vrb Definitzione pònnere su ghisu, ma fintzes imbrutare cun calecuna cosa Sinònimos e contràrios inghijare / imbratare, untare 2. tzocaos a fusiladas, prima de nos inghisire a sàmbenes metzanos! Ètimu srd.

inghisíu , pps, agt Definitzione de inghisire Sinònimos e contràrios imbratau 2. ocradas chírdinas che nérbiu de coro doe a custas badhes inghisias ◊ fit totu inghisiu in murros a fortza de trincare ◊ sos balentes de commo nos pintant in cara milli fàvulas inghisias de frassos acasazos ◊ sa beste fit totu inghisia de ozu Tradutziones Frantzesu barbouillé Ingresu soiled Ispagnolu ensuciado Italianu imbrattato Tedescu beschmutzt.

inghitài, inghitiài , vrb: unghitai Definitzione betare is ungas in su sensu de leare a furadura; iscúdere, betare cun s'unga, mescamente nau de su giogu chi si faet lassandho andhare a cropu sa conca de su pódhighe a una muneda o àtera cosighedha po che fàere lòmpere a su cofedhu Sinònimos e contràrios afufai, apresai, arpiai, arrapagnare, arrapare 2, aungrare, craspuare, furai, irrobbare, runtzinare, sdorrobbai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu saisir avec les griffes, agripper (fig.) Ingresu to claw Ispagnolu agarrar Italianu artigliare Tedescu mit den Klauen packen.

inghítida , nf, nm: inghítiu Definitzione genia de cropu, de ispinta, de inghitillu, ma nau in sensu prus largu / inghítida a foradedha = tiru de sa ballina a su gari Sinònimos e contràrios impédhida, inghitillu, inghitiradura, púntzia Frases s'inghítida de cumentzu tocat a sa biríllia prus atesu Tradutziones Frantzesu impulsion Ingresu impulse Ispagnolu impulso Italianu impulso Tedescu Antrieb.

inghitíliu , nm Definitzione calecuna cosa de papare, unu bucone de cosa Frases inghitíliu ti ndi pigas avatu o torras a mericedhu?

inghitillài , vrb Definitzione fàere s'inghitillu; papare a biculedhos o fintzes solu papare (nau unu pagu in cobertantza)/ nci dh'at inghitillara = nci dh'at ingúrtia, dhi est pràxiu, b'at crétidu Sinònimos e contràrios impèlliri, inghitirai Frases candu giogamus a tapus, tui inghitillasta mellus de mimi 2. si no ti papas su minestroni as a biri ca no inghitillas àteru! ◊ istocara, cussu ge inghitillat a satzadura! Ètimu srd.

inghitíllu , nm Definitzione genia de pistincada, cropighedhu chi si giaet cun su pódhighe de mesu ponendho s'unga a forte in sa mata de su pódhighe mannu e faendhodhu istirare a cropu Sinònimos e contràrios inghítiu.

inghitiradúra , nf Definitzione su inghitirai, su fàere essire a cropu su pódhighe mannu arréschiu in s’inditziali po tirare ccn. cositedha (es. muneda, birilla); fintzes furriadura a cropu de calecuna cosa, pistincada / fai a i. = a corpu Frases is piciochedhus giogant a biríllias a inghitiradura ◊ sa cratzola mi at fatu a inghitiradura e arruta nci seu Ètimu srd.

inghitirài , vrb Sinònimos e contràrios inghitai Frases is piciochedhus funt gioghendi a chini inghitirat de prus sa biríllia a su fossu Ètimu srd.

inghítiu inghítida

inghitzàda , nf Definitzione su inghitzai; is primas cosas chi si faent de una faina, is primos momentos de unu tempus, de unu fatu Sinònimos e contràrios comintzada, comintzu, cunviu | ctr. acabbada, finitia Ètimu srd.

inghitzài, inghitzàre , vrb Definitzione fàere is primas cosas de una faina, passare su primu tempus de una sumana (manna o pitica), is primas dies de unu tempus; tocare, cumenciare calecuna cosa de papare o de bufare / pei inghitzau = pitigadu Sinònimos e contràrios atelare, comentzari, coviare 1, isprimitziai | ctr. acabbae Frases su soli inghitzat a indorai is trigus ◊ apu inghitzau a solu cantendu sa stória nosta (F.Madau)◊ pustis de cancun'annu ant inghitzau a nai ca is fàbbricas no rendint e dhas torrant a serrai ◊ immoi inghitzat sa cumunioni ◊ torreit a inghitzare nèndhemi chi cussu fit su mezus chi teniat (N.Falconi) 2. eus inghitzau su sartitzu nou 3. seu andada assumancu in binti domus e portu totu is peis inghitzaus! Ètimu ltn. initiare + ghetare Tradutziones Frantzesu commencer Ingresu to begin Ispagnolu empezar, comenzar Italianu incominciare, iniziare Tedescu anfangen, beginnen.

inghitzàre 1 , vrb Definitzione acapiare su giuale a is corros cun is loros, acapiare Sinònimos e contràrios allorare, inchíngere Frases fiza mea, istanote sa luna no at àpidu panteas de inghitzare sos corros a s'istedhu!

inghítzicu , nm Definitzione su àere sa responsabbilidade de ccn. cosa Sinònimos e contràrios responsabbilidade Maneras de nàrrere csn: zúchere a i. = tènnere, àere in pozos; dassare ccn. cosa a i. a ccn. = lassare a ccn. s'impreu, su pesu, s'ingàrrigu de carchi cosa.

inghitzidàre , vrb Sinònimos e contràrios impunciai, incidai, ispuntogliare Frases sos meres inghitzidaiant sos tzeracos a gherrare a s'istrumpa.

inghítzu , nm Definitzione su inghitzare, is primas cosas chi si faent de una faina, is primos momentos de unu tempus, de unu fatu, su primu tretu de unu camminu; genia de lobu po acapiare is cuadhos a su puntedhu po treulare / avb.: a s'i. = a su comintzu Sinònimos e contràrios comintzada, comintzu, cunviu, inghitzada, primítziu / benitu | ctr. acabbada, acabbu, finitia Frases abarrais de s'inghitzu a s'acabbu ◊ su "oi" separat s'inghitzu e sa fini de duas temporadas ◊ pintamí in su passu s'inghitzu de s'istrada giusta! ◊ su chi est istétiu a s'inghitzu un'ameletzu est una beridadi pitziosa, oi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu début, commencement Ingresu begin Ispagnolu comienzo Italianu princìpio, inìzio Tedescu Anfang.