A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

is 1 Definitzione prefissu chi a bortas si ponet a unos cantu foedhos po ndhe fàere àteros, cumpostos, giaendhodhis (ma no est sèmpere) unu significau contràriu, de mancamentu: podet cambiare a il-, ir- (es. il-funn-are, ir-fundh-are, is-fundh-are, il-fàgh-ere, ir-fàch-ere, is-fàgh-ere) Ètimu ltn. ex.

ísa! , iscl Sinònimos e contràrios ajó! Ètimu srd.

isabbisàbbi , avb Definitzione (èssere i.) dhu narant candho sa cosa est totu abba, portat abba meda, nau de cosas de papare o de bufare o àteru Sinònimos e contràrios abbisabbis, iscurréntile, suciosu / soltu | ctr. cagiau Frases custu late est isabbisabbi ◊ mi l'as fatu isabbisabbi custu mànigu, a mi samunare sas istentinas!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aqueux, coupé d'eau Ingresu soggy, diluted Ispagnolu acuoso, aguado Italianu acquóso, annacquato, lìquido Tedescu wasserhaltig, verwässert, flüssig.

isàbbitu , agt Definitzione nau de ccn., chi no est faendho atentzione, no est pentzandho a su chi est faendho o chi funt naendhodhi Sinònimos e contràrios ammammalucadu, disabbutu, isagherau, sbeliau | ctr. atentu Tradutziones Frantzesu irréfléchi Ingresu unwise Ispagnolu descuidado Italianu disavveduto Tedescu unüberlegt.

isabiàre , vrb: isapiare Definitzione bogare su pigione de s'abe, fàere fuire o istesiare s'abe po bogare su mele; essire a giru Sinònimos e contràrios ischissurai / irmelare Frases sos mògios sunt prontos e como est ora de isabiare ◊ at isapiau una dechina de mojos e at fatu deche pedhes 2. tue as solu isapiatu sas averes chi ant prenatu sos anticos de s'eréntzia! (G.Farris) 3. isàpiant sos alligros zovanedhos che unu bolu de mariposas (G.Brocca) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu démieller Ingresu to extract the honey from Ispagnolu desmelar Italianu smielare Tedescu auspressen.

isabidóriu , nm, nf: isapidóriu, isciapidória, isciapidóriu, issabidóriu, issapidóriu, ixapidóriu, sciapidóriu Definitzione cosa nada cun pagu giudítziu, chentza seru, cosa de gente pagu sàbia, machine Sinònimos e contràrios bambiore, ibbàmbiu, illériu, isapidoria, isapidura, isapidore, iscàntaru, isciallóriu, issapidesa, lofiori, scassolu, sciabóriu Frases at nadu una cosa chi fut un'isapidóriu mannu (Z.Porcu)◊ est cenu de brullas e de isciapidória Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu niaiserie, fadeur, bêtise Ingresu foolishness Ispagnolu sosería Italianu insulsàggine, scipitézza, stupidàggine Tedescu Fadheit, Dummheit.

isabilàre , vrb Definitzione segare o istacare s'assúngia (sas àbiles) a su porcu pangau Ètimu srd.

isabiónzu , nm Definitzione sa boghera de su mele, sa faina de bogare su mele de is casidhos Sinònimos e contràrios cincina Frases s'isabionzu si faghet custringhendhe s'abe a essire dae su casidhu fatendhe fumu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu démiellage Ingresu honey separation Ispagnolu castrazón Italianu smielatura Tedescu Wabenauspressung.

isaboriàdu , pps, agt: isciaboriau, issaboriau, issapogliau, issaporjau, issaporzau, sciaboriau Definitzione de isaboriare; chi no tenet o chi at pérdiu su sabore Sinònimos e contràrios ivambuladu | ctr. licantzu, saboiru 2. como est pacu su tropu: dónnia bucone produiu est issaporzau e su bene istare che at tatau a totus Tradutziones Frantzesu sans saveur, fade, insipide Ingresu insipid Ispagnolu insípido Italianu insapóre, scipito Tedescu geschmacklos, fad.

isaboriàre , vrb: isciaborgiai, isciaboriai, sciaborai Definitzione pèrdere o leare (o fintzes cambiare) su sabore bonu a is cosas de papare o de bufare Sinònimos e contràrios sciapidai | ctr. assainetare, insaboriai Frases no bi ponzas tropu abba ca isabórias su mànigu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dessaler Ingresu to desalt Ispagnolu desabrir, desaborar Italianu insipidire Tedescu geschmacklos werden.

isabóriu , nm: sciabóriu Sinònimos e contràrios ibbàmbiu, isambrúliu, lollúghine, lolluine, sciapidóriu, scimpresa, tronia Frases annotamala de isteressare dai su risu pro sos isabórios, pone aficu a sa faina! Assiat! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu idiotie, futilité Ingresu frivolity, nonsense Ispagnolu sosería Italianu scempiàggine, futilità Tedescu Torheit, Nichtigkeit.

isàca ilgiàca

isàchere ifàghere

isaeràre , vrb Definitzione pigare ària, aera, bentu Frases ponzeit sos lentolos a isaerare a bandha de fora (Ptz.Mura) Ètimu srd.

isaeràu , agt Definitzione unu chi po maneras de fàere e de pentzare no paret tanti persona apostu Sinònimos e contràrios istoladu Frases no mi as a nàrrere ca ti praghet cussu male assabbatau, cussu isaerau?!(M.Deiana) Terminologia iscientìfica ntl.

isagheraméntu , nm Definitzione su no giare atentzione, su èssere pentzandho in àteru Sinònimos e contràrios desatinu, disabudesa, sbeliadura, sbeliamentu | ctr. atenscione Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu inattention, distraction Ingresu inattention Ispagnolu distracción Italianu disattenzióne Tedescu Unaufmerksamkeit.

isagheràre , vrb Definitzione pèrdere o fàere pèrdere s'atentzione, o pentzare in àteru Sinònimos e contràrios avallai, iberiai, iselembrare, ismentare, ivrasiare, sbeliai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu distraire, se distraire Ingresu to divert (one's mind) Ispagnolu distraer Italianu distrarre, distrarsi Tedescu zerstreuen, sich zerstreuen.

isagheràu , pps, agt: isegherau Definitzione de isagherare; nau de ccn., chi no si serat, chi no est faendho atentzione, chi no est pentzandho a sa cosa chi est faendho o chi funt naendhodhi Sinònimos e contràrios ammammalucadu, disabbutu, isàbbitu, isalambrau, isoncu, sbeliau | ctr. atensionau 2. nara, isagherau e isgurriu: ite pretendhes, arga de muntonàgliu?! (N.Biscu) 3. s'àghera no zuchiat grista de asseliare e su bentu pissichiat sos fiotos de s'abba chi curriant isegheraos tra unu lisiedhu e s'àteru de su gurutu Tradutziones Frantzesu inattentif, distrait Ingresu self-absorbed, unattentive Ispagnolu distraído Italianu disattènto, distratto Tedescu unaufmerksam, zerstreut.

isagumàre , vrb Definitzione sapire, su si acatare de su chi si faet o acontesset, giare atentzione a su chi si faet e a comente si faet; fintzes èssere chentza fortzas Sinònimos e contràrios abbigiare, assagumare, atoare, saerare, sagamare*, sapire 2. no m'isagumaia: mi sapia isentu de su totu, réndhidu che fiore allizadu.

isagúra , nf Definitzione cosa (pruschetotu dannu, male) chi acontesset chentza dh'àere bófia / pro i. = ca est capitau, de malesaura, chentza lu chèrrere Sinònimos e contràrios dannu, difortuna, digràtzia, disagura, malaura / cdh. sciaura Frases in custu mundhu no pro isagura a su frade su frade dat margura (M.Salis)◊ est istada una mala isagura ◊ a unu l'ant mortu de isagura Ètimu itl. sciagura.