A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

isalenàre , vrb: isalinare Definitzione arrespirare o torrare àlidu a pelea, impresse, coment'e candho si curret meda o si leat múngia manna; pèrdere s'alenu, cessare de torrare àlidu Sinònimos e contràrios assupai, isalidare / mòrrere Frases currendhe arrivaia isalenendhe ◊ acolla, isalenendhe, torrada a domo piús morta chi no bia! ◊ est assupridu isalenendhe che unu pissighidu ◊ a su piga e fala, fit isalenendhe ◊ so ómine de campagna nàschidu pro isalenare in custos ràscios!…◊ sos canes fint a proa a crebare, allacanendhe a limba a fora pariat chi fint isalenendhe s'últimu alenu 2. chena sacramentos, isalenat che un'anzone ◊ che fit vetzu mannu, at isalinadu e si ch'est mortu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu essouffler Ingresu to pant Ispagnolu jadear Italianu trafelare Tedescu keuchen.

isalenàre 1 , vrb Definitzione caentare unu pagu Sinònimos e contràrios intebiai, intibidire, tebiai | ctr. ifridare, stebidai Frases s'abba pro betare madrighe cheret isalenada ◊ s'isalenat s'abba de bufare in su fogu ca frita meda li faghet male Ètimu srd.

isalenàta isalenàda

isalenàtu, isalenàu , pps, agt: isalinau Definitzione de isalenare; chi est isalidendhe, assupandho Sinònimos e contràrios assupau, spentimau 2. che so curtu isalenau e pranghendhe a supedhu ◊ fint currenne isalenatos, timenne de no cròmpere a tempus ◊ allónghio su passu e arribbo isalinau e incrapudhiu Tradutziones Frantzesu essoufflé Ingresu panted, panting Ispagnolu jadeante Italianu trafelato Tedescu keuchend.

isalénu , nm Definitzione ariedha, movidedha de ària, fintzes sa chi si arrespirat, s'àlidu Sinònimos e contràrios àbidu, alentu, alenu, àlinu 1 Frases bois puru, bentos, débbiles isalenos, benides dae su nudha a s'ispensada ◊ deo e tue, solos, in serenu e rassignadu andhare, acantu acantu ambos passamus, cunfundhendhe intantu su tzocu tou in su meu isalenu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souffle Ingresu whiff Ispagnolu soplido, soplo Italianu sóffio Tedescu Blasen.

isaliàda isalàda

isaliàdu , agt Definitzione chi no portat salia, sale, o sustàntzia; chi faet is cosas cun pagu atentzione Sinònimos e contràrios babbaocu, bacocu, bambarru, barbuliscu, isàpidu, issemechiau | ctr. abbistu, acabadu, atentzionadu, cabosu Frases no cumprendho chi un'isaliadu e mesu matracheri, ridíndhesi de totu, mi domandhet su votu pro èssere deputadu o cussizeri! (M.Sanna)◊ ma ses macu isaliadu, mih! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sot Ingresu fool Ispagnolu bobo, tonto Italianu sciòcco Tedescu dumm, fad.

isaliadúra , avb Definitzione fàghere sa cosa a i. = a sa maconatza, chentza giare atentzione Ètimu srd.

isalidàre , vrb Definitzione torrare àlidu a pelea, agiummai èssere chentza àlidu, assupandho Sinònimos e contràrios afodogai, anare, assolocare, assubentai, isalenare, isfiadare Frases odheu, cun totu cussa pigada chi apo fatu so isalidendhe! ◊ so isalidendhe ca apo curtu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu essouffler Ingresu to pant Ispagnolu jadear Italianu trafelare Tedescu keuchen.

isalídu , agt Definitzione nau de ccn., chi no portat pilos in conca Sinònimos e contràrios conchigàdriu, scucau.

isaligàre , vrb: isargare Definitzione mundhare, pinnigare s'àliga de su logu po dhu fàere límpiu; marrare, tirare s'erba de mesu de sa cosa prantada, arregòllere o prugare sa malesa Sinònimos e contràrios disargare, illansanare, irderbai, isciligare, munnuzare | ctr. imbratare Frases cheret isargada sa carrela, finas ca colat sa portessione ◊ no bastamus mancu a isargare, in custu logu, de cantu che carrant arga sos bentos! 2. eallu a babbu ingruxadu, isarghendhe su trigu aupadu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nettoyer, émonder Ingresu to clean up Ispagnolu relimpiar, limpiar, mondar Italianu ripulire Tedescu reinigen.

isalimentàdu , agt Definitzione chi paret chi no at bistu mai alimentos, chi si betat a papare a s'airada, chi est ingurtone Sinònimos e contràrios allambridu, allupidu, mangiufoni, pasteri, sassagoni, làmbidu Frases cussa pitzinna est fissiosa meda e isalimentada Ètimu srd.

isalinàre isalenàre

isalinàu isalenàu

isalmentàre , vrb: isarmentare, issarmentare Definitzione arregòllere, pinnigare sa pértiga de sa pudadura de sa bíngia; ispuntare su pàmpinu Sinònimos e contràrios sarmentai / ischirrare Frases tenio àsiu, deo, a ischirrare, a ilmutzare, a bogare in loba, a pudare, a isalmentare: nudha! (A.Cossu) Ètimu srd.

isalminaméntu , nm Definitzione genia de pentzamentu, de pistighíngiu, de arreolu, de sentidu Sinònimos e contràrios arraolu, ischinitzu, pedine Frases fia ràida e s'impedimentu no est chi fit a fiore, apo dévidu fàghere sos contos cun s'isalminamentu de su coro! (A.Marroni)

isamanchiàdu , agt Sinònimos e contràrios isamanchiosu.

isamanchiósu , agt Sinònimos e contràrios allodhiadu, apontziadu, dirredhu, isamanchiadu, scanceriau, strunciosu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu affecté, maniéré, minaudier Ingresu mawkish Ispagnolu remilgado, melindroso Italianu lezióso, smanceróso, smorfióso Tedescu affektiert, geziert, zimperlich.

isamànchiu , nm Sinònimos e contràrios allódhiu, apónciu, iscancériu, iserménchiu, schinceria Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu minauderie, affectation Ingresu mawkishness Ispagnolu melindrería, dengue Italianu smancerìa, leziosàggine Tedescu Ziererei, Affektiertheit.

isamàre , vrb Definitzione istagiare, pigare una parte de su tàgiu (bama) Sinònimos e contràrios iscedhai, istagiai Ètimu srd.