is 1 Definizione prefissu chi a bortas si ponet a unos cantu foedhos po ndhe fàere àteros, cumpostos, giaendhodhis (ma no est sèmpere) unu significau contràriu, de mancamentu: podet cambiare a il-, ir- (es. il-funn-are, ir-fundh-are, is-fundh-are, il-fàgh-ere, ir-fàch-ere, is-fàgh-ere) Etimo ltn. ex.
ísa! , iscl Sinonimi e contrari ajó! Etimo srd.
isabbisàbbi , avb Definizione
(èssere i.) dhu narant candho sa cosa est totu abba, portat abba meda, nau de cosas de papare o de bufare o àteru
Sinonimi e contrari
abbisabbis,
iscurréntile,
suciosu
/
soltu
| ctr.
cagiau
Frasi
custu late est isabbisabbi ◊ mi l'as fatu isabbisabbi custu mànigu, a mi samunare sas istentinas!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aqueux,
coupé d'eau
Inglese
soggy,
diluted
Spagnolo
acuoso,
aguado
Italiano
acquóso,
annacquato,
lìquido
Tedesco
wasserhaltig,
verwässert,
flüssig.
isàbbitu , agt Definizione
nau de ccn., chi no est faendho atentzione, no est pentzandho a su chi est faendho o chi funt naendhodhi
Sinonimi e contrari
ammammalucadu,
disabbutu,
isagherau,
sbeliau
| ctr.
atentu
Traduzioni
Francese
irréfléchi
Inglese
unwise
Spagnolo
descuidado
Italiano
disavveduto
Tedesco
unüberlegt.
isabiàre , vrb: isapiare Definizione
bogare su pigione de s'abe, fàere fuire o istesiare s'abe po bogare su mele; essire a giru
Sinonimi e contrari
ischissurai
/
irmelare
Frasi
sos mògios sunt prontos e como est ora de isabiare ◊ at isapiau una dechina de mojos e at fatu deche pedhes
2.
tue as solu isapiatu sas averes chi ant prenatu sos anticos de s'eréntzia! (G.Farris)
3.
isàpiant sos alligros zovanedhos che unu bolu de mariposas (G.Brocca)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
démieller
Inglese
to extract the honey from
Spagnolo
desmelar
Italiano
smielare
Tedesco
auspressen.
isabidóriu , nm, nf: isapidóriu,
isciapidória,
isciapidóriu,
issabidóriu,
issapidóriu,
ixapidóriu,
sciapidóriu Definizione
cosa nada cun pagu giudítziu, chentza seru, cosa de gente pagu sàbia, machine
Sinonimi e contrari
bambiore,
ibbàmbiu,
illériu,
isapidoria,
isapidura,
isapidore,
iscàntaru,
isciallóriu,
issapidesa,
lofiori,
scassolu,
sciabóriu
Frasi
at nadu una cosa chi fut un'isapidóriu mannu (Z.Porcu)◊ est cenu de brullas e de isciapidória
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
niaiserie,
fadeur,
bêtise
Inglese
foolishness
Spagnolo
sosería
Italiano
insulsàggine,
scipitézza,
stupidàggine
Tedesco
Fadheit,
Dummheit.
isabilàre , vrb Definizione segare o istacare s'assúngia (sas àbiles) a su porcu pangau Etimo srd.
isabiónzu , nm Definizione
sa boghera de su mele, sa faina de bogare su mele de is casidhos
Sinonimi e contrari
cincina
Frasi
s'isabionzu si faghet custringhendhe s'abe a essire dae su casidhu fatendhe fumu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
démiellage
Inglese
honey separation
Spagnolo
castrazón
Italiano
smielatura
Tedesco
Wabenauspressung.
isaboriàdu , pps, agt: isciaboriau,
issaboriau,
issapogliau,
issaporjau,
issaporzau,
sciaboriau Definizione
de isaboriare; chi no tenet o chi at pérdiu su sabore
Sinonimi e contrari
ivambuladu
| ctr.
licantzu,
saboiru
2.
como est pacu su tropu: dónnia bucone produiu est issaporzau e su bene istare che at tatau a totus
Traduzioni
Francese
sans saveur,
fade,
insipide
Inglese
insipid
Spagnolo
insípido
Italiano
insapóre,
scipito
Tedesco
geschmacklos,
fad.
isaboriàre , vrb: isciaborgiai,
isciaboriai,
sciaborai Definizione
pèrdere o leare (o fintzes cambiare) su sabore bonu a is cosas de papare o de bufare
Sinonimi e contrari
sciapidai
| ctr.
assainetare,
insaboriai
Frasi
no bi ponzas tropu abba ca isabórias su mànigu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dessaler
Inglese
to desalt
Spagnolo
desabrir,
desaborar
Italiano
insipidire
Tedesco
geschmacklos werden.
isabóriu , nm: sciabóriu Sinonimi e contrari
ibbàmbiu,
isambrúliu,
lollúghine,
lolluine,
sciapidóriu,
scimpresa,
tronia
Frasi
annotamala de isteressare dai su risu pro sos isabórios, pone aficu a sa faina! Assiat!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
idiotie,
futilité
Inglese
frivolity,
nonsense
Spagnolo
sosería
Italiano
scempiàggine,
futilità
Tedesco
Torheit,
Nichtigkeit.
isàca ilgiàca
isàchere ifàghere
isaeràre , vrb Definizione pigare ària, aera, bentu Frasi ponzeit sos lentolos a isaerare a bandha de fora (Ptz.Mura) Etimo srd.
isaeràu , agt Definizione unu chi po maneras de fàere e de pentzare no paret tanti persona apostu Sinonimi e contrari istoladu Frasi no mi as a nàrrere ca ti praghet cussu male assabbatau, cussu isaerau?!(M.Deiana) Terminologia scientifica ntl.
isagheraméntu , nm Definizione
su no giare atentzione, su èssere pentzandho in àteru
Sinonimi e contrari
desatinu,
disabudesa,
sbeliadura,
sbeliamentu
| ctr.
atenscione
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
inattention,
distraction
Inglese
inattention
Spagnolo
distracción
Italiano
disattenzióne
Tedesco
Unaufmerksamkeit.
isagheràre , vrb Definizione
pèrdere o fàere pèrdere s'atentzione, o pentzare in àteru
Sinonimi e contrari
avallai,
iberiai,
iselembrare,
ismentare,
ivrasiare,
sbeliai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
distraire,
se distraire
Inglese
to divert (one's mind)
Spagnolo
distraer
Italiano
distrarre,
distrarsi
Tedesco
zerstreuen,
sich zerstreuen.
isagheràu , pps, agt: isegherau Definizione
de isagherare; nau de ccn., chi no si serat, chi no est faendho atentzione, chi no est pentzandho a sa cosa chi est faendho o chi funt naendhodhi
Sinonimi e contrari
ammammalucadu,
disabbutu,
isàbbitu,
isalambrau,
isoncu,
sbeliau
| ctr.
atensionau
2.
nara, isagherau e isgurriu: ite pretendhes, arga de muntonàgliu?! (N.Biscu)
3.
s'àghera no zuchiat grista de asseliare e su bentu pissichiat sos fiotos de s'abba chi curriant isegheraos tra unu lisiedhu e s'àteru de su gurutu
Traduzioni
Francese
inattentif,
distrait
Inglese
self-absorbed,
unattentive
Spagnolo
distraído
Italiano
disattènto,
distratto
Tedesco
unaufmerksam,
zerstreut.
isagumàre , vrb Definizione sapire, su si acatare de su chi si faet o acontesset, giare atentzione a su chi si faet e a comente si faet; fintzes èssere chentza fortzas Sinonimi e contrari abbigiare, assagumare, atoare, saerare, sagamare*, sapire 2. no m'isagumaia: mi sapia isentu de su totu, réndhidu che fiore allizadu.
isagúra , nf Definizione cosa (pruschetotu dannu, male) chi acontesset chentza dh'àere bófia / pro i. = ca est capitau, de malesaura, chentza lu chèrrere Sinonimi e contrari dannu, difortuna, digràtzia, disagura, malaura / cdh. sciaura Frasi in custu mundhu no pro isagura a su frade su frade dat margura (M.Salis)◊ est istada una mala isagura ◊ a unu l'ant mortu de isagura Etimo itl. sciagura.