ispicamúrina , nf: ispigamúrina, spigamurra Definitzione genia de erba chi faet un'ispighighedha a bisura de trigu bíciu / èssere che ispica murra = ifadosos (s'i. si che daet in mesu de pilos, bestimenta, lana e gai e punghet in sa carre) Sinònimos e contràrios erbagabidhuda Frases su trigu est creschindhe neuladu coment'e ispiga múrina Terminologia iscientìfica rba, Dasypirum villosum Ètimu srd.
ispicàre , vrb: ispigai,
ispigare,
spigai Definitzione
bogare o fàere s'ispiga (nau de erbas e laores); cricare e arregòllere (in terras angenas) ispiga e fintzes olia o àteru, de su chi abarrat coigiau in terra de un'incúngia apustis chi che dh'ant arregorta is meres
Sinònimos e contràrios
iscabidhai,
iscabissare,
ispighire
/
irrestujare
Frases
custu laore no bi at ispigadu ◊ s'erba a úrtimos de beranu est totu ispighendhe ◊ su labore est cumintzandhe a ispicare ◊ in veranu ispicant sos lavores, istojat su triozu fioriu
2.
puzones s'isparghiant in sa terra messada a ispigare ◊ minnannu no perdoneit mai a sas puzones e ne a sas pòveras de ispigare a fura ◊ pustis collida s'olia, bi colat zente ispighendhe ca bi ndhe torrat a rúere ◊ dèu a piciochedhu seu andau a ispigai, a bodhí tomàtigas
Sambenados e Provèrbios
prb:
chini no podit messai ispigat
Ètimu
ltn.
spicare
Tradutziones
Frantzesu
épier,
monter en épi,
glaner
Ingresu
to glean
Ispagnolu
to glean espigar
Italianu
spigare,
spigolare
Tedescu
Ähren aussetzen,
Ähren auflesen.
ispicàre 1 ispicài
ispicèche, ispicécu , agt, nm: ispitzeche, ispitzecu, spissecu Definitzione chi o chie est de manu istrinta, arrestigu, ma fintzes pibincosu, arrisparmiadore Sinònimos e contràrios aggantzadu, ingurdone, ispítziga, limidu, susuncu, tingiosu, tzecosu / isperzecu, mendhecosu, pibincosu 2. su ciculate chi mi aiant dadu a prémiu che l'aio leadu a s'asilo pro fagher bídere cantu fia ispiceche (S.Patatu) 3. su pane assutu no ti praghet… mancari pòberu ses fintzas ispitzeche! Ètimu itl.t spizzecca.
ispicète , nm Definitzione persona lestra, ispícia, chi coitat faendho.
ispichichèdha , nf: ispighighedha, spighixedha Definitzione min. de ispica, ispiga pitica.
ispichílla , nf Definitzione abbrodu, ricamu a ispighighedha fatu cun s'agu, po bellesa, in bestimentu.
ispichítos ispecítos
ispiciàre ipigiàre
ispicioródhu , agt, nm Sinònimos e contràrios arrembambiu, iscantaradu.
ispicíre , vrb rfl Definitzione fàere impresse, a sa lestra Sinònimos e contràrios afiliatare, atoliare, ipigiare, spodhai.
ispíciu , nm: ispégiu,
ispígiu,
ispixu 1 Definitzione
imbidru (o fintzes àteru materiale lisu meda e lúghidu) ue faet a si abbaidare ca torrat agoa totu is ràgios de sa lughe ammostandho giustu giustu su chi portat ananti
Sinònimos e contràrios
ttrs. ipíciu
/
ispligu
Frases
addescàndhela che una criatura, aviat fatu sa crapita a manna e lúchida che ispíciu
Tradutziones
Frantzesu
glace,
miroir
Ingresu
mirror
Ispagnolu
espejo
Italianu
spècchio
Tedescu
Spiegel.
ispíciu 1 , agt: ispitzu,
spíciu 1 Definitzione
chi ndhe ispodhat, faendho sa cosa, chi faet impresse (fintzes tropu): nau de cosa, chi si faet a sa lestra / fàghere a s'ispícia = chentza pessare a su chi ndhe podet bènnere, chentza istare a su duiddui
Sinònimos e contràrios
lestru
| ctr.
adasiau,
cagallente,
immajonadu
Frases
faghindhe su casu est ispíciu, pràtigu e coitat ◊ su díciu narat giaru e ispíciu: ómine longu, su chi est sàpiu est raru ◊ est unu pitzinnu ispíciu che tiligherta ◊ a manigare at postu pane e casu ca fit cosa ispícia ◊ de su cuntentu est ispitzu che grillu
2.
no tenzo s'avesu de andhare gai a sas ispícias cun sas féminas!◊ a s'ispitza andhas e che batus cudha cosa
Ètimu
itl.
spiccio.
Tradutziones
Italianu
sbrigativo
ispíciu 2 , nm Definitzione
s'ossu de su petorru, s'ossu neuladori o punta de sa petorra, in mesu de petorras, postu de longu, ue si atóbiant is costas: a logos dhi narant puntórgiu
Frases
s'ischides ite at fatu sant'Andria bi ndh'at de lu pistare intro de su níciu e segàreli s'ossu de s'ispíciu! (P.Capece)
Terminologia iscientìfica
crn
Tradutziones
Frantzesu
sternum
Ingresu
breastbone
Ispagnolu
esternón
Italianu
stèrno
Tedescu
Brustbein.
ispiciulàre , vrb: ispissulai,
ispissulare,
ispitulare,
ispituliare,
ispitzuai,
ispitzulai,
ispitzulare,
spiciuai Definitzione
giare ispítzulos cun is pódhighes, giare cropighedhos cun su bicu (nau de is pigiones), segare calecunu orrughedhu de cosa papandho cun pagu gana o deasi a su tasta tasta; púnghere comente faent unos cantu bobbois / ispitzuai s'apititu = pònnere o fagher bènnere fàmine; ispitzulai is cordas = tocare sas cordas pro sonare
Sinònimos e contràrios
biculare,
ispitudhare,
ispitzicorvare,
papai,
pissulai,
piticare,
púnghere,
spribillonai
Frases
dh'at ispitzulau un'àrgia, unu càvuru ◊ cussus chi beniant ispitzulaus de s'àrgia fiant giai sèmpiri is trabballadoris de sa terra ◊ sos corbos l'ispitúlient! ◊ sa musca est ispissulendi ◊ chi ispítzulent e chi papent! ◊ lassa sa figu, puzone, lassa su dh'ispitzulare!
2.
ispítzulu is cordas de su coru po chi s'intendant is sonus fintzas a innia (P.Testa)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pincer
Ingresu
to pinch,
to sting
Ispagnolu
pellizcar,
picar,
picotear
Italianu
pizzicare
Tedescu
kneifen.
ispicocàu , agt Sinònimos e contràrios ischerbedhadu, istoinau, macu, médiu.
ispiconàre , vrb: ispiconzare Definitzione trebballare a picu, bogare de fundhu, de s'arraighina, tupas e matighedhas, pruschetotu comente si faet marrandho terrenu po semenare a laore Sinònimos e contràrios irradichinare, scotzedhai, sderrexinai Frases giajos e bisajos mios in cussas terras fint sempre a gherra, sempre ispiconendhe.
ispicòne ispacòne
ispicòne 1 , nm Sinònimos e contràrios àncara, càncara 1, croco, frontissa, grafale Ètimu ctl., spn. espigó, espigón.
ispicòne 2 , nm Definitzione
arraighina a bisura de fustinaga, grussa in pitzu e sèmpere prus fine in bàsciu; sa parte grussa e de mesu de is arraighinas
Sinònimos e contràrios
soca 1
Terminologia iscientìfica
rbr
Tradutziones
Frantzesu
pivot
Ingresu
taproot
Ispagnolu
raíz fusiforme
Italianu
fittóne
Tedescu
Hauptwurzel.