A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

mandronígliu , agt Definitzione chi est unu pagu mandrone Sinònimos e contràrios mandronedhu, mandroniscu Frases cudhu mannau chi campizaiat sos mandroníglios… no si ndhe agatat frutu e ne zenia! Ètimu srd.

mandroníscu , agt Sinònimos e contràrios mandronígliu.

mandrúfa , nf Sinònimos e contràrios arrebbuseria, camorria, embusteria, imbrógliu, ingannia, macatreferia, tramperia Frases in su contu mi at fatu mandrufa ◊ isse est abbituadu a fàghere mandrufas.

mandrúxu , agt Sinònimos e contràrios mandrone.

mandúgu , nm Definitzione cosas de papare, totu su chi si papat Sinònimos e contràrios mangiudhu Frases no creit a su giaunu, tenit mandugus prontus!

mandulínu, mandurínu mandolínu

manècia , nf Definitzione parte de unu trastu, de un'apertura, fata adata po dha pigare cun sa manu; nau in cobertantza, iscusa po nàrrere o fàere su chi unu bolet / tatza a m. = tatzone, tatza manna cun s'asa Sinònimos e contràrios asa / maníglia Frases leat sa fodhe a sa manècia 2. tue ses transosu e a donzi corve agatas sa manècia sua! Ètimu itl. manecchia Tradutziones Frantzesu poignée Ingresu handle Ispagnolu manivela Italianu manìglia Tedescu Handgriff, Vorwand.

manècia 1, manéciu , nf, nm Definitzione genia de serbidore de unu tempus Sinònimos e contràrios alacàgliu.

manèdha , nf Definitzione manu pitica, de di pipiu Sinònimos e contràrios manighedha 1, maninchedha.

manèdha 1 , nf Definitzione genia de linna chi faet a cannàile longu e si che artzat a is matas Sinònimos e contràrios badàngiu 1, bidebbianca, erbagràbina, mamaesida, mamasilva, mammelinna Terminologia iscientìfica rbl, Lonicera implexa.

manefídi manafídi

manègia , nf Definitzione tira de pedhe (o fintzes de orrobba forte) in is zóculos e in is capos po intrare su pei Frases apu incingiau is capus cun sa manègia totu a froitedhus.

manèra , nf, avb Definitzione si narat po su comente totu is cosas acontessent, si narant o si faent: a bortas si narat fintzes in su sensu de bene, de manera bona, giusta, o segundhu comente fintzes meda, tropu, bolendho inditare un'esageratzione Sinònimos e contràrios bessu, modu / meda Maneras de nàrrere csn: manera, de soli!...= pagu forti, custu soli!...; (fai, nàrriri, stai e totu aici) a cudha m. = a brétiu, chentza de régula, comente andhat andhat, a cudhenia; si fiat a m. = si faghiat, si fit possíbbile Frases cun sa bona manera si ndhe bogat prus chi no cun sa mala ◊ sunt sedatos fatos cun manera e balentia ◊ portadhi sa manera a pobidhu tuu, assinuncas t'arroscit e ti donat una bella incarrerada! 2. a cudha manera seus: no moreus e no campaus! ◊ - E comente istades? - De onzi manera, chei su tempus! 3. manera de tempus mau: no tenit sentidu de iscampiai! ◊ no fadiat a camminai de cantu fiat proendi: e manera de àcua, puru!…◊ ite manera est custa de issúnnere su logu po àere samunadu bator tzícheras?!…◊ chi fiat a manera, zeo cherio fàere ónnia sacrifítziu po issa Sambenados e Provèrbios prb: in dogni cosa bi cheret manera Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu façon, manière Ingresu manner Ispagnolu manera Italianu manièra Tedescu Art, Weise, Manier.

manéri , agt, nm Definitzione chi o chie portat manos àbbiles, chi o chie est de manos bonas.

manerósu , agt Definitzione nau de ccn., chi tenet maneras bonas in su fàere, chi faet is cosas cun delicadesa, cun crabbu (e a bortas fintzes a tropu) Sinònimos e contràrios modosu Frases sa fémina fit manerosa cullindhe sa zente ◊ totu manerosu li at nau ca sa die l'acuntentabat abberu Tradutziones Frantzesu poli, aimable, gracieux Ingresu courteus Ispagnolu cortés Italianu garbato Tedescu höflich.

manèsci , vrb: amminèsciri, menesci, menèsciri, minesci, minèsciri Definitzione fàere cosa a manera de ndh'àere o de ndhe pòdere àere calecunu prémiu, bàntidu, làudes, praxere, o fintzes calecuna cosa de male (po curpa, neghe, farta)/ non crescit e non minescit = si narat po dónnia cosa chi non bandat comenti tocat Sinònimos e contràrios medèsciri*, meressire, meritai | ctr. demerèssere Frases dhi apu comporau unu libbru… ma mancu dhu minescit! ◊ no menescit perdonu ◊ su buconi prus nodiu dhu papat chini no minescit Tradutziones Frantzesu mériter Ingresu to merit Ispagnolu merecer Italianu meritare Tedescu verdienen, einbringen.

manesciméntu , nm: minescimentu Definitzione su minèsciri, su meritare Sinònimos e contràrios meleschimentu, méritu Frases no seu digna de tenni minescimentu ◊ est unu sena de manescimentu po arrici is sacramentus Ètimu srd.

manéstu , nm, nf: menestra, menestu, minestra, minestu Definitzione genia de pasta a granos piticos (a logos fintzes pasta longa) po fàere cun brodu; brodu e chiu, su papare fatu de minestra e de brodu / m. de merca, de casu, de recotu, de patata = fata cun merca, casu e gai Sinònimos e contràrios sucu Frases fiat trista e afligia, ca no teniat farra a fai pani, no teniat lori a fai manestu ◊ Minnia, fai su manestu ca si crocaus, ca seus fadiadas!◊ at papau su menestru cun sa cullera de linna Terminologia iscientìfica mng Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu soupe, potage Ingresu soup Ispagnolu sopa Italianu minèstra Tedescu Suppe.

manèta , nf Definitzione ferru de fentana chi incàsciat in sa gafa po dha poderare serrada / m. de paperi = matzu de chimbe fòglios de paperi Ètimu ctl. maneta.

manètas , nf Definitzione is ferros po arrestare a unu, grigliones, musas Sinònimos e contràrios castagnetas Ètimu itl. manette.