A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

mandràca , nf Definitzione su chi si faet po pigare s'àteru a ingannu faendho pàrrere de dhi bòllere bene, a losinga Sinònimos e contràrios carigna, losinga Frases su denghe sou fit a los improsare cun mandracas e carinnos (E.Pes).

mandrachéri , agt, nm: mandragheri Definitzione chi contat fàulas, bonu meda a nàrrere fàulas, chi pigat s'àteru a ingannu, a losingas po dhos cumbínchere a su chi bolet, chi dh'ischit longa Sinònimos e contràrios afrascadore, arrebuseri, imbodhiosu, imbusteri, inganneri, mànghinu, tramposu Frases no bi ndh'aiat àtera prus mandrachera de issa!◊ pro si dare a bídere saludaiat cudhu zòvanu cun d-unu risighedhu mandracheri.

mandràculu , agt, nm Sinònimos e contràrios mandracheri Ètimu srd.

mandràga , nf Definitzione su sistema de arretzas po piscare sa tunina, totu s'aparatu po cassare sa tunina 2. cussu mandraga de piocu nau ca ingurtit!… Terminologia iscientìfica pscd Ètimu itl.l.

mandraghéri mandrachéri

mandràgu , agt Definitzione chi camminat abbellu meda, chentza ndhe pòdere.

mandràgura , nf Definitzione tomata burda, genia de erba impreada fintzes po meighina Terminologia iscientìfica rba, Mandragora autumnalis Tradutziones Frantzesu mandragore Ingresu mandrake Ispagnolu mandrágora Italianu mandràgora Tedescu eine Mandragorasorte.

mandràrzu , nm Definitzione chie pastórigat bestiàmene Sinònimos e contràrios pastore Ètimu srd.

màndria màndara

mandrighèdha , nf Definitzione mandredha, mandra minore Sinònimos e contràrios mandriola.

mandríle , nm Definitzione acorru, mandra Sinònimos e contràrios ceringiolu Frases mi fuo abeliau campaniandhe su mandrile cun tres porchedhos e una suve (M.Ladu)◊ parent unu tazu in su mandrile! Ètimu srd.

mandríllu , nm Definitzione genia de martinica connota mescamente po s'inganatzimentu a fémina (o a mascu) e po cussu si narat de ómine chi est sèmpere e solu in s'idea de cobèrrere.

mandriòla, mandriólu , nf, nm Definitzione mandra minore; bículu de terrenu serrau, cungiadedhu; una genia de corte chi si faet in is coras po abbiare s'abba a su surcu, o fintzes fossu po apaulare s'abba a bufare su bestiàmene Sinònimos e contràrios mandrighedha / pógiu Frases comente at torradu a pròere, tancas, cunzados e mandriolos si sunt torrados a incarcare d'erva Ètimu srd.

mandróbulu , nm Definitzione genia de erba velenosa chi faet in is errios Terminologia iscientìfica rba.

mandròfa , nf Definitzione iscarpa bècia, totu andhada male Ètimu srd.

mandròga , nf Definitzione sa fémina chi in is domos de is meres mannos o in comunidades cumandhat is serbidores e serbidoras Sinònimos e contràrios sotza.

Mandrolisài , nm Definitzione sa leada chi faet fúrriu a Sòrgono, in mesu tra Sarcidanu, montes de su Gennargentu e Barigadu.

mandronàciu, mandronàssu, mandronàtzu , agt, nm Definitzione mandrone, ma nau cun arrennegu e a disprétziu Sinònimos e contràrios arreulau, filísigu, oreri, praitzosu Frases mandronatzu, dae manzanu a sero istat fuliadu chentza fàghere nudha! ◊ bai a trabballai, mandronàciu!◊ sos Sardos non los poto lissentziare ca mi rendhent a tres bortas de sos mandronatzos chi mi ant mandhadu! Ètimu srd. ac Tradutziones Frantzesu paresseux, fainéant Ingresu lazy Ispagnolu perezoso Italianu poltróne, accidióso, poltronésco Tedescu faul, müßig, träge, Faulpelz, Faulenzer.

mandròne, mandròni , agt, nm Definitzione chi o chie tenet pagu gana de trebballare, chi no est amantiosu de su trebballu, chi dhu tirat a ingurru, chi no trebballat Sinònimos e contràrios abbaredhau, chighineri, chinisaju, cojanesu, fochilarju, gradhiosu, mandruxu | ctr. faineri, marasadore, trabagliadore, trabagliante Maneras de nàrrere csn: su viazu de su m. = càrrigu tropu mannu, e po cussu istrobbosu o assentau mali, po sa mandronia de no pigai sa cosa in prus bortas; mandroni che cani = mandrone mannu, meda, a s'úrtimu etzessu Frases si sas muntagnas fint de macarrones e ite vida sa de sos mandrones!…(G.Zicconi Tanchis)◊ chirca tribàgliu, mandrone, chi est sa menzus meighina! ◊ in cussa famíglia is fillus funt managus e mandronis, dh'ant pigau paura a trabballai in su sartu! ◊ mandronedhu est… si aiat ischidu chie at inventadu su tribàgliu l'aiat mortu!◊ custu fut unu piciochedhu mandroni e abbetiosu, no agiudàt mai a nemus Sambenados e Provèrbios prb: su mandrone sa chijina si adorat Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu paresseux, fainéant Ingresu idle Ispagnolu perezoso, poltrón Italianu poltróne Tedescu müßig, Müßiggänger, Taugenichts.

mandronía , nf Definitzione su pecu chi distinghet is mandrones, sa farta mala de no trebballare po sa pagu gana, de fàere faina pagu o nudha / fai m. = istare ammandronadu, fàghere su mandrone Sinònimos e contràrios gatiéria, preícia / cdh. mandrunia Frases no boit mancu a si dhus tocai, is fillus: po cussu est chi sighint a fai mandronia! ◊ sa mandronia est gai istentosa chi sa povertade nche la sichit e la códiat (A.Bernardini)◊ non fait a indulli s'ischina de sa mandronia!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fainéantise, paresse Ingresu idleness Ispagnolu pereza, poltronería Italianu poltronerìa, pigrìzia Tedescu Müßigkeit, Faulheit.