mandadòre, mandadòri , nm Definitzione
chie mandhat, chie in parte sua mandhat un'àteru a fàere calecunu dovere
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mandant
Ingresu
mandant,
instigator
Ispagnolu
mandante,
remitente
Italianu
mandante,
mittènte
Tedescu
Auftraggeber,
Mandant.
mandagàda , nf: mantegada, montagada, montegada, montogada Definitzione ispétzia de fogatza fata de símbula impastada cun oos, mele e àteru; genia de druche fatu de pasta segada cun s'orrosinita a tiras ladas longas longas e atacadas coment'e a frocu, fríssiu in ógiu e isciustu in mele Sinònimos e contràrios mendhulinu, origlieta Frases bi aiat biscotos, amaretes, tilicas, montogadas e casadinas ◊ a carrasegare faghent montagadas, catas, frixolas ◊ sos druches de carrasegare in Su Burgu sunt sas catas, sas oruletas e sas mandagadas Terminologia iscientìfica drc Ètimu ctl. mantegada.
mandài , vrb: mandari,
mandhare,
mannare,
immandai Definitzione
fàere andhare a ccn. logu, pedire o cumandhare de andhare; fàere pigare o portare una cosa a unu po dha giare a un'àteru
Sinònimos e contràrios
imbiare
Frases
in sa terra su Signore a tie ti at mannau po isfrégiu! (A.Zedde)◊ a li chircare fémina at mandhadu sa mama ◊ at mandhadu sa lítera manu manu cun s'amigu ◊ Sennore, no mi mandheis a nessunu a domo! ◊ mandhàdelos a iscola, sos pisedhos!
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie cheret andhet, chie no cheret mandhet!
Ètimu
ltn.
mandare
Tradutziones
Frantzesu
envoyer,
expédier,
envoyer
Ingresu
to send
Ispagnolu
enviar,
remitir
Italianu
mandare,
rinviare,
spedire
Tedescu
senden,
schicken.
mandaníu , nm: mandarinu Definitzione
matighedha e frutu (upm) chi assimbígiat a s'aràngiu, ma prus pitichedhu, a calidades unu pagu istrecau, a silibbas etotu, bonas a ispicigare, a corgioledhu de colore grogo meru a fora, prus fine e prus débbile / m. cabudraxu = zenia de mandarinu premediu, prus durche e chentza (o cun prus pagu) sèmene
Frases
custu est logu de arantzos e de mandarinos
2.
in sas carrelas gridant de continu: A ndi liades… oh, a ndi liades de arantzu, limone e mandarinu? (G.Cossu)◊ sa befana si poniat mandarinu e méndula in cantidadi ca fiat produtzioni nostra
Terminologia iscientìfica
mt, frt, Citrus deliciosa
Tradutziones
Frantzesu
mandarinier,
mandarine
Ingresu
tangerine
Ispagnolu
mandarino,
mandarina
Italianu
mandarino
Tedescu
Mandarine.
màndara , nf: mandra,
màndria Definitzione
corte de múrghere bestiàmene, loghighedhu, tretu serrau, prus che àteru curtzu, po pònnere bestiàmene (a múrghere, a crocare); in cobertantza, css. logu serrau bistu coment'e límite a sa libbertade / genias de m.: tundha, longa, a cresura, a muru; min. mandrighedha, mandriola, mandriolu
Sinònimos e contràrios
apassiadorzu,
pasciale,
passili
Maneras de nàrrere
csn:
bestire o trubbare su bestiàmine a sa mandra = acorrai su bestiàmini; essíreche in costas de mandra = cambiare chistionu, rispòndhere ma no a tonu, chirchendhe àteru a zisa de iscusa pro cambiare chistionu; sa Mandra Cràbina = sos Sete Frades, sos sete istedhos postos a zisa de carru
Frases
cheret fatu mandra noa e prus manna ca sos fiados de múrghere sunt medas ◊ su pastori at acorrau s'arrobba in sa màndara po múlliri
2.
a sos pisedhos a istare in mandra, in iscola, no lis piaghet
3.
si caligunu mentuait su chi fuit sutzessu, deo ch’essia in costas de mandra: mi pariat chi dognunu mi legiat in cara sa mancánsia
Sambenados e Provèrbios
smb:
Mandra, Mandras
Terminologia iscientìfica
pst
Ètimu
ltn.
mandra
Tradutziones
Frantzesu
enceinte,
clôture
Ingresu
corral
Ispagnolu
aprisco
Italianu
recinto,
chiuso per bestiame
Tedescu
Pferch.
mandàri mandài
mandarínu mandaníu
mandatàriu , nm: mandhatàriu, mannatàriu Definitzione persona chi si mandhat a contu de un'àteru cun s'incàrrigu de calecuna faina, po calecuna chistione Sinònimos e contràrios mandatore, imbasciadore, imperjadore Frases mannatàriu no pagat pena.
mandatòre , nm Definitzione in s'istadu sardu antigu fut unu funtzionàriu mandhatàriu: m. de rennu = imbasciadore; m. de líeros = su chi arrapresentaiat s'organizatzione de is personas líbberas; m. de clésia = arrapresentaiat sa Crésia Sinònimos e contràrios mandatàriu Ètimu srd.
mandàu , pps, nm: mandhau Definitzione
de mandai; a logos est su pratu de petza frisca e matzàmene chi si mandhat a is parentes candho si bochit su mannale; dhue at logos chi su mandhadu est su paralímpiu / m. sicau = pantzeta e sartitza abbentados a tretu de manigare chi si mandhat a sos parentes
Sinònimos e contràrios
imbiadu
2.
guai a lassai is parentis o is amigus sentz'e mandau: s'imbruncant!
3.
un'ómine e una fémina innanti non si podiant mancu faedhare: si las cheriant deviant imbiare su "mandhadu"
Tradutziones
Frantzesu
envoyé,
expédié
Ingresu
sent
Ispagnolu
enviado
Italianu
mandato,
spedito
Tedescu
geschickt,
gesandt.
mandhàda mandàda
mandhadàgliu, mandhadàlzu, mandhadàrzu , agt, nm Definitzione
persona chi unu mandhat a foedhare sa fémina chi si bolet a cojuare, o fintzes po àtera miscione
Sinònimos e contràrios
apagiadori,
comisionàrgiu,
paraímpiu,
tratadore
Frases
mi as imbiadu su mandhadàgliu pro ischire si aia tempus
Ètimu
ltn.
mandatarius
Tradutziones
Frantzesu
faiseur de mariages
Ingresu
paranymph
Ispagnolu
paraninfo,
casamentero
Italianu
paraninfo
Tedescu
Ehestifter,
Ehevermittler.
mandhalíscu , agt Definitzione nau de pegus, chi si tenet a sa manu, masedu, dhu atendhent a solu e no a tàgiu Sinònimos e contràrios mannalinu mannalíciu Frases su piciochedhu fut a giare acura una craba mandhalisca o a fàere su procagedhu.
mandhamentàle , agt Definitzione chi pertocat su mandhamentu.
mandhaméntu , nm Definitzione ispartzidura de is bidhas prus che àteru po s'ammnistratzione de sa giustítzia: pertocat a unu pretore.
mandhàre mandài
mandhàrza , nf Definitzione cosas de papare, mandugu chi si acostumat a mandhare in donu a gente chi no est de domo Sinònimos e contràrios mandada Terminologia iscientìfica sntz Ètimu srd.
mandhatària , nf Definitzione genia de tzeraca chi serbit a mesu tempus, genia de fatore; a logos, cunsorre.
mandhatàriu mandatàriu
mandhatíu , nm Definitzione arresposta, su Chi ei chi si torrat a s'ómine chi at domandhau fémina a cojuare Ètimu srd.