A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

pignòra , nf: pinzora Definitzione cosa chi si giaet coment'e po ndhe assegurare un'àtera / giúghere una cosa che fressada de pignora = leare a s'imbola imbola, de unu logu a s'àteru Sinònimos e contràrios arra, imprendha, lallanu, prenda.

pignorài , vrb: pinniorai, pinzorare Definitzione fàere una pignora, pigare cosa in prendha / àlbure pinzorada a fogu = cun su truncu mesu abbruxau Sinònimos e contràrios scicutai.

pígnos, pígnu, pígnus , nm: píngiu, pintzu, pinzos, pinzu, pínzulu, pinzus Definitzione podet èssere css. cosa de sa domo o de su chi si ponet in dossu sa persona (pinzu de orrobba); cosa de valore chi si podet bínchere; nau in cobertantza, malu (nau de gente o animale)/ pintzos de arribbu = bestimenta de càstigu, bona Sinònimos e contràrios aina, beltimenta, isterzu, traste / prémiu Frases a sos pinzos faghent postu e frundhidu: zente tropu mascada! ◊ s'ispozat unu pinzu a pustis de s'àteru ◊ at téssidu pinzos e tapetos ◊ tenet cussa cosa arribbada che pinzos de valore ◊ n'at bogadu padedhas e pinzos pro fàghere a manigare ◊ bi at restadu unu pignos ruinzadu ◊ no teniat su dinari po si comporare unu pinzu de robba ◊ tenet istrepos e pínzulos antigos ◊ tue ses pinzos de pagu valore! 2. as ingrassadu su mere candho li binchias pinzos in sas cursas! (L.Marteddu)◊ s'àrvure de s'oliva, tra totu sas piantas, est cudha chi valanzat s'altu pinzu (G.Usala) 3. e ite pignu de remonire in canteranu chi est, cussu!… Ètimu ltn. pignus Tradutziones Frantzesu objet Ingresu object Ispagnolu objeto Italianu oggètto, capo di vestiàrio Tedescu Gegenstand, Sache, Ding.

pigolòsa , nf: pigulosa, prigolosa, prigurosa Definitzione genia de erba nada deosi ca si apicigat, totu Sinònimos e contràrios cambiruja, ebraentu, ispigulosa, pitzulicosa Frases in sos muros iscoltigados de sa domita fint nàschidos ruos e matas de pigolosa Terminologia iscientìfica rba, Parietaria officinalis Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pariétaire Ingresu pellitory Ispagnolu parietaria Italianu parietària Tedescu Glaskraut.

pigòne, pigòni , nm Definitzione duas genias de maladia apicigosa: una chi faet sa pedhe a marcos (pabedhas niedhas), a fossighedhos, comente sanant is fruschedhas; s'àtera pigat prus che àteru a is piciochedhos e faet a essiduras orrúbias (pabedhas burdas) de cara a totu sa carena e a callentura; in cobertantza dhu narant po cosa o persona ifadosa, piciochedhu malu, botosu Sinònimos e contràrios arzolu, buata, pigota / ociada, rosa 1, rusete / ifadu, nischitzu, pibinca / bagiariotu, mauchedhu, serpellucu Frases a sa becesa su pigoni!…◊ seu morendi de pigoni ◊ ancu dh'abbruset su pigone! 3. is pigonis no depint assuconai is mannalissas passendu! Terminologia iscientìfica mld Tradutziones Frantzesu variole, roséole Ingresu black smallpox, german measles Ispagnolu viruela negra, roséola Italianu vaiòlo néro, rosolìa Tedescu Pocken, Röteln.

pigorínu , agt Definitzione chi est niedhu che pighe Sinònimos e contràrios píchidu Frases su fundhu de su labiolu est niedhu pigorinu ◊ nues pigorinas ant intzegadu su sole ◊ sas batos, totu de pilu pigorinu, no miàulant piús, istanote (A.Palitta) Ètimu srd.

pigósu , agt Definitzione chi est totu pigas, pintirighinos in sa pedhe Sinònimos e contràrios apannugau, lentizosu, neadu, pibirinosu, pintarinadu, trighinedhu Ètimu srd.

pigòta , nf: pigote Definitzione maladia chi faet sa pedhe a marcos (pabedha niedha, fruschedhas), a fossighedhos comente sanant is essiduras (ma fintzes su marcu etotu chi abbarrat in sa pedhe); su vacinu po no pigare sa maladia Sinònimos e contràrios aelogu, buata, fermizolu, mummurzolu, pigoni Maneras de nàrrere csn: p. burda = fermizolu burdu, maladia apitzigadita chi faghet a essiduras a bobbollonchedhas; a sa becesa sa pigota = fàghere una cosa – che a su fatzinu a betzu – candho no est prus tempus, candho no serbit prus (nadu prus che àteru de unu cumportamentu) Terminologia iscientìfica mld Ètimu ctl. Tradutziones Frantzesu variole Ingresu smallpox Ispagnolu viruela Italianu vaiòlo Tedescu Pocken.

pigotàu , agt Definitzione nau de ccn., chi portat sa pedhe totu a marcos de sa pigota Sinònimos e contràrios picotosu Ètimu srd.

pigòte pigòta

pigotósu picotósu

pigóu , nm Sinònimos e contràrios pigone* Frases anchi dhu pighit s'arrosa impari cun su pigou mascu!

pigulàre piculàre 1

pigulàtu , agt Definitzione chi apicigat unu pagu, a dhu tocare, chi ue tocat lassat unu pagu de cosa apicigosa Sinònimos e contràrios piculosu Frases sa figu est tota ammelighinada e pigulata Ètimu srd.

pigulòsa pigolòsa

pigulósu , nm, nf: priculosa Definitzione erba chi faet a cambighedhos longos longos, istérrios, a bàtoro atzas ue portat coment'e pilos curtzitedhos fatos a cancarrone (e po cussu si apicigant a su bistimentu e fintzes a manos) e in dónnia nodu bogat de sete a oto fogighedhas e ccn. cambighedhu prus piticu: faet unu frutighedhu tundhu chi apicigat cussu puru Sinònimos e contràrios apicigapíciga, batiringalonga, pidigulosa, pigabiga, pitzicadorja Terminologia iscientìfica rba, Galium aparine Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aspérule Ingresu goose-grass Ispagnolu amor de hortelano Italianu attaccamani, attacca vèste Tedescu Klebkraut.

pigulósu 1 piculósu

piguzàre pecuzàre

pigúzu , nm Definitzione crica a s'atenta, fata bene, cun incuru Sinònimos e contràrios chilca Ètimu srd.

píja pícia 1