papizòne papigiòne
papógnu , nm: papóngiu, paponzu Definitzione su papare, is cosas chi si papant Sinònimos e contràrios mandhiconzu / alimentu, arracatu, bivu, màndhicu, mandiari, papai 1 Frases papóngiu de frommiga ◊ mancaiat su bestire e su paponzu ca su travallu no fit pagau ◊ su papóngiu nostu fut late, pane, casu, ladru Ètimu srd.
papòne , agt Sinònimos e contràrios fauzone, ingrutone, mandhicatore, papadore.
papóngiu, papónzu papógnu
paporàda, paporàta , nf Definitzione essia o nue de vapore; nue de ària budhia Sinònimos e contràrios ispaporada / iframiada, pampada / ttrs. papurada Frases su ventu nche munnat sas paporatas de su gassu chi essint dae sa fràbbica 2. su sole si fachet a intèndhere chin sas paporadas suas de calore Ètimu srd.
papòre, papòri , nm: popore Definitzione
prus che àteru, abba chi po efetu de su calore si che pesat coment'e nepidedha, ma fintzes abbentada de àteru chi, sèmpere po efetu de su calore, si faet a gasu e bolat in artu
Sinònimos e contràrios
vapore
Frases
sa contzadura de sa pedhitza cheret fata impreendhe maniles de gumma e caratza pro no ndhe alenare sos popores
Tradutziones
Frantzesu
vapeur,
exhalation
Ingresu
vapour,
exalation
Ispagnolu
vapor,
vaho,
emanación
Italianu
vapóre,
esalazióne
Tedescu
Dampf,
Ausströmung.
pàpu pàpi
pàpu 1 , nm Definitzione
sa punta o conchedha de sa natura de s'ómine / iscugudhai su p. = iscocolletare, tirare issegus su pedhutu (iscrafudhu) chi lu muntenet cuguzadu
Sinònimos e contràrios
conchedha 3
Terminologia iscientìfica
crn, ssl
Tradutziones
Frantzesu
glande
Ingresu
glans
Ispagnolu
glande
Italianu
glande
Tedescu
Glans,
Eichel.
papuinàre , vrb: pupuinare,
purpuinare Definitzione
calare o fàere a popoine, a pruinedhu, fàere a farra (nau de sa linna)
Sinònimos e contràrios
farratzai,
infarraciai,
pipionire,
pubujonare
Frases
a mie si m'est papuinanne totu sa cosa durche ◊ sa càscia betza est frundhida in su cortile, pupuinada ◊ cussa trae totu pupuinada nos ndhe falat subra!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se vermouler
Ingresu
to get worm-eaten
Ispagnolu
carcomer
Italianu
intarlare
Tedescu
wurmstichig werden.
pàpula , nf Definitzione cosighedha modhe modhe a papare / p. de nie = froca lada Sinònimos e contràrios papaledha Frases su chervedhu in pàpula est andhandhe, sas rodedhas male sunt girandhe (G.Cheri).
papuledhàre , vrb Definitzione foedhare a papuledhu, naendho is foedhos male, ibballiaos puru, chentza chi si cumprendhat craru (comente faent is pipios imparandho a foedhare) Sinònimos e contràrios impapulare, imprabastulai Frases ite ses impapuledhendhe? Faedha bene!
papulédhu , nm Definitzione su foedhare de is pipios (o comente faent is pipios), chi no narant is foedhos bene craros e giustos.
papurótu , nm Definitzione frutu cun papu, cun chiu Sinònimos e contràrios babbarotu 1, méndhula.
papuschiàda , nf Definitzione su papuschiare Sinònimos e contràrios papuschiadura Ètimu srd.
papuschiadúra , nf Sinònimos e contràrios papuschiada Ètimu srd.
papuschiàre , vrb Definitzione pròere unu pagu, istidhigare abba, o fintzes salia foedhandho Sinònimos e contràrios arrosinai, babbiscare*, cibinare, istedhiare, modhinare, proighinai, tziviai.
papuschína , nf Definitzione
proidedha de pagu contu, abbighedha lébia, pagu cosa, fintzes istídhigos de salia chi bolant de buca foedhandho
Sinònimos e contràrios
arrosina,
lentina,
modhina,
paspia,
proighina,
proischina,
tzibina
Frases
ufuladas de bentu frúschiant molinandhe sa frita papuschina ◊ su bentu marinu batit sa papuschina de s'undha
Terminologia iscientìfica
tpm
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
petite pluie fine
Ingresu
drizzle
Ispagnolu
llovizna
Italianu
pioggerèlla
Tedescu
leichter Regen.
pàra , nm Definitzione
ómine chi si cunsacrat totu a Deus cun calecunu órdine o istitutu religiosu; genia de tzuga manna (dha narant fintzes p. de s'àcua, de s'arriu)/ min. parighedhu, paritedhu; para de cica = padre chircante; parixedhu = una zenia de pane (e fintzas sa títula manna de riu); p. marinu = zenia de animaledhu de mare a corza tosta (aplysia); capedhu ’e para = zenia de antunna (Macrolepiota procera, itl. mazza di tamburo)
Sinònimos e contràrios
padre
/
parapunta,
preidedhu
Frases
custus fiant tres paras de missa e unu legu ◊ lessit istai is mòngias e is paras circantis ◊ a trassa de para, fiat fadendi s'angioni, su marxani ◊ sa mòngia ponit sa mígia a su para e su para ponit sa mígia a sa mòngia…
Ètimu
ctl.
pare
Tradutziones
Frantzesu
moine,
religieux
Ingresu
friar,
monk,
religious
Ispagnolu
cura,
fraile
Italianu
frate,
religióso
Tedescu
Mönch,
Ordensbruder.
parabàtula , nf: barabàtula* Definitzione su calagasu Sinònimos e contràrios abadegasu, carravarina, folacasu, lepilepi, maniposa, pabedha, seisei Frases is parabàtulas bolant de innòi a iloi Terminologia iscientìfica crp.
parabàtulu , nm Definitzione pigionedhu apenas essiu de s'ou, a bentredha / restare p. (nau a su piciochedhu)= abbarrare piticu Sinònimos e contràrios bentredhu, berchedha Frases si no mànigas restas parabatuledhu e cresches palimodhe ◊ sunt débbiles sas alas de custu parabàtulu ispilidu!(T.Rubattu).