A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

pasàdu , pps, agt Definitzione de pasare; chi si est pausau Sinònimos e contràrios | ctr. istracu Frases aite l'as pasadu inoghe e no che l'as leadu deretu como chi lu zughias in manos, custu pacu? ◊ addaghi ti ses pasadu, beni ca mi azuas! 2. como chi semus pasados torramus a triballare ◊ za est pasadu, totu custu tempus in domo chentza triballare! ◊ bae tue a s’erriu, ca ses pausada! Tradutziones Frantzesu reposé Ingresu rested Ispagnolu descansado Italianu riposato Tedescu ausgeruht.

pasadúra , nf: posadura, pasatura Definitzione su pausare, su firmare de fàere trebballu o cosa; is partes prus grussas (o malesa) de is lícuidos (es. binu, ógiu, àteru) chi si ponent in su fundhu de s'istrégiu Sinònimos e contràrios fundaina, fundhalíssia, fundhuluza Ètimu srd.

pasài , vrb: abasiai, pasare, pasari, pasiai, pausae, pausai, pausare, pesiai Definitzione istare in pàusu, in asséliu, chentza fàere, tasire, cessare unu pagu de trebballare, de peleare, po illebiare s'immarritzone; nau de àliga o malesa chi si dhue sèberat in abba, ógiu e cosas deasi, su si assentare in su fundhu de s'istrégiu, in calecunu tretu, seberare a manera de ndhe dha pòdere bogare o lassare abbandha; pònnere cosa tanti po dh'arrimare ma fora de su logu suo Sinònimos e contràrios arreposai, assebiai, descansare, ibasai, impasare, paidhare, sciadiai | ctr. afadiai, arrebbentare, istracare, trabagiare / buluzare Maneras de nàrrere csn: avb. fàghere, andhare a su pasa pasa = fai, andai unu pagu e firmai, firmai fatuvatu; pasàrendhe, de carchi cosa (nau a nega) = fai ccn. cosa (faina, trabballu) sentza de si pasiai, a sa sighida; pasare male (nadu a mineta) = pigai surra, agiagarai, fai fuiri Frases chistiona abbellu ca babbu tuu est pasiendusidha! ◊ séidi, pasiadidha! ◊ passendi in custa crésia, frimma un'iscuta: ti depis pausai! ◊ mancu ndhe pasaia, pro fàghere sa faina ◊ setzie, pitzocos, e pausaeòs! ◊ isciacuadí e beni a ti pesiai! ◊ finia s'incúngia, in austu is massajos si pàusant ◊ beni e pausadia! 2. sa fundhana pasat in su fundhu de s'isterzu ◊ candho at pasadu bene, su binu cheret betadu a iscolomadura ◊ no la pases totue cussa cosa: lèala e ponechela inue depet istare! 3. si no pones mente a fàghere su cumandhu, inoghe che pasas male! Ètimu ltn. pausare Tradutziones Frantzesu se reposer, décanter Ingresu to rest, to settle Ispagnolu descansar, decantar Italianu riposare, decantare Tedescu ausruhen, sich klären.

pasài 1 , vrb: pesare Definitzione istrantagiare, pònnere prantaos.

pasàre pasài

pasàrgiu , nm Definitzione pausadórgiu, logu o tretu inue si pònnere, firmare.

pasàri pasài

pasatórju pasadólzu

pasatúra pasadúra

pàsca , nf Definitzione foedhu chi bolet nàrrere passàgiu, passada, essia: die de festa chi arregodat a is Ebreos sa essia de s'Egitu ue furint iscraos; po is cristianos est sa festa prus manna de s'annu - Pasca, P. manna o mazore -, sa chi arregodat sa torrada a biu de su Cristos pustis incravau, mortu e sepultau, sa bínchida de Cristos contr'a sa morte e contr'a su Malu (a bortas s'impreat su pl., in augúrios e frastimos) Maneras de nàrrere csn: bonas Pascas!; zenias de pasca: de nadale (Paschixedha: ammentat sa nàschida de Cristos), de Sos Tres Res o de núntziu, o fintzas Pasca de istrinas (sa presentada de Cristos a sos paganos), P. rosada, o froria, de fiores, de rosas, de is perdonus, de su perdonu ’e maju, fintzas P. de s'Ispíridu Santu, P. intecosta (sa bénnida de s'Ispíridu Santu a sos Apóstulos); dae Pasca a sant'Istèvene = tempus curtzu meda, tropu pagu; prexau che una p. = allegru che musca, che pitzone Frases sa Pasca allegramente la passedas! ◊ est Pasca: in die de oe sas campanas muant allegras! ◊ Pascas cumpridas potant gosare! ◊ sa Pasca ocannu calat in martzu ◊ at postu sa camisa a gutones de prata e is prummos niedhos de seda fatos a manu sa die de Pasca manna 2. in cussas dies de tríulas sos pisedhos fint cuntentos che pasca ◊ malas pascas, epuru l'at agatada sa cosa bona a si che la furare!…◊ marabasca, a tui is bistiris gei ti dhus as pigaus bellus! Sambenados e Provèrbios smb: Pasca Terminologia iscientìfica prdc Ètimu ltn. pascha Tradutziones Frantzesu Pâque Ingresu easter Ispagnolu pascua Italianu pàsqua Tedescu Ostern.

pascajólu , agt, nm Definitzione de Pasca; s'angione chi si lassat po dhu bochíere a Pascamanna Ètimu srd.

Pascàle , nm Definitzione númene de ómine (f. Pascualina) Sambenados e Provèrbios smb: Pascale, Pascalis.

pascàlzu , nm Definitzione tretu ue si ammuntonat su laore (prus che àteru ibertandho po dhu treulare) Sinònimos e contràrios partoxu.

Pascamànna , nf Tradutziones Frantzesu Pâques Ingresu easter day Ispagnolu pascua de Resurrección Italianu Pàsqua di resurrezióne Tedescu Ostern.

Pascarosàda , nf Definitzione pasca de s'Ispíridu Santu, a is chimbanta dies de Pascamanna Sinònimos e contràrios Pascaviores Tradutziones Frantzesu Pentecôte Ingresu whitsunday Ispagnolu pentecostés Italianu pentecòste Tedescu Pfingsten.

Pascaviòres , nf Sinònimos e contràrios Pascarosada.

pascénscia , nf: pascéscia, pasciénscia, passénsia, passéntzia, passéssia, passiéncia, pascénscia, passiénsia, passiéntzia, patzéntzia Definitzione capacidade de padire istrobbu, ifadu, pelea, impreos e àteru; acunnortu chi si giaet a is parentes custrintos de unu mortu; piscadore chi ponent a remare in sa pisca a sciàiga / pasciénscia de frommija = passéssia manna Sinònimos e contràrios agguantu Frases ti parent custos sos momentos de segare sa pascéscia in domo anzena?! ◊ leàdela cun passéntzia! ◊ passiéncia: torra a cumenciai!◊ teni passiéntzia poita no nci at nudha de fai! 2. sa zente at donau is passéntzias a is parentis de su mortu Sambenados e Provèrbios prb: ge no ti ant a fai santu po sa passiéncia! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu patience Ingresu endurance Ispagnolu paciencia Italianu paziènza Tedescu Geduld.

pascenscíle , agt: pascenscile, pascienscile, pascientile, passensile, passessile Definitzione nau de ccn., chi est de naturale bonu de no pèrdere sa passiéntzia po dónnia cosighedha in contràriu, chi est de agguantu Sinònimos e contràrios apassientadu, ispaborzile, pascenscíulu, passentziosu | ctr. adasiosu, físchidu, ispascesciadu, latranghigultzu Frases fit un'ómine bonu e pascenscile ◊ su burdellu insoro lu suportas che mama pascenscile ◊ sos boes sunt animales pascensciles ◊ est pascescile isetendhe ◊ cun amore pascientile amos fatu su tribàgliu ◊ comintzat su pascenscile isetu tra sos duos giòvanos chi s'istimant ◊ isse est pascenscile e ponet mente a totu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu patient Ingresu forbearing Ispagnolu paciente Italianu paziènte Tedescu geduldig.

pascenscíulu , agt, nm Sinònimos e contràrios pascenscile, pascenscívile Ètimu srd.

pascenscívile , agt, nm Sinònimos e contràrios pascenscile Ètimu srd.