simulèdha simbuèdha
simulósu simbulósu
simurtíre , vrb Definitzione ammodhigare comente faet sa cosa sicada o asciuta candho s'isciundhet e che suspit s'abba; nau de linna frisca, sicare unu pagu, pèrdere abba Sinònimos e contràrios ammodhicare / irmurtire, sumortire* Frases si simurtit su pane in s'ischedhu de sa piscadura 2. sa carena est pista e simurtida dai su tropu sole ◊ su sentidu abbisumeu est comintzendhe a simurtire!
simúschiu , nm Definitzione genia de boghighedha, de píulu a lamentu, a murrúngiu / essire s. = musciai; chentza s. = a sa muda Sinònimos e contràrios irmúsciu, múschiu, mutu 1, tzíliu, tzúniu Frases candho cantaiant sos poetas no s'intendhiat unu simúschiu! ◊ sentza simúschiu como bos leades cudhu caminu chi bos ndhe at batidu, chi no ndhe iscat neune! ◊ mudu, mancu simúschiu ti essat!
sinagòga , nf Definitzione sa crésia de is Ebreos, ue si atóbiant po lígere is Iscrituras Sagradas e a pregare.
sinagòga 1 , nf: sinigoga Definitzione un'èssere, fémina, fatu a pentzamentu, malu, disapiadau, iscaniadu de tímere Frases già est una bella sinagoga, cussu!…◊ ndh'est vessida a fora che una sinagoga, cun sos ojos infiammados!◊ sas sinigogas zughent titas pendhindhe che bértulas, iscàllias longas e ungras che cogarzos (M.L.Pisanu).
síncaru , agt: sincheru,
síncheru Definitzione
chi no portat mància e ne pecu, chi no est ammesturau cun àtera cosa, chi est intreu; nau de ccn., chi no est alligru a binu, no at bufau, fintzes chi est onestu, chentza trassas / vinu s. = bonu, chi no est axedu; late s. = chi no dhue ant aciuntu abba; istare síncheru = abarrai firmu
Sinònimos e contràrios
líaru,
santzeru,
sanu,
sínchidu
/
cdh. tzíncaru
| ctr.
demadu,
demmu
Frases
apustis de tanta matana si che agateit síncheru a cudh'ala de riu ◊ cussu no est síncheru de conca: faghet machines! ◊ a sos drogados torret síncheru su coro! ◊ custu tatzone est síncheru ◊ si fis síncheru, Chicu, peste e lua no betaias! ◊ si che essis síncaru dae cue as a fàghere proa!
2.
no mi toches: ista síncheru!
Ètimu
ltn.
sincerus
Tradutziones
Frantzesu
intact,
naturel
Ingresu
integral,
genuine,
unrotten
Ispagnolu
íntegro,
incólume
Italianu
ìntegro,
incòlume,
non bacato,
genuino
Tedescu
ganz,
unversehrt,
echt.
sincèrra , nf Definitzione genia de pigione Sinònimos e contràrios acutzaverru, bècidi, cincipasca, frailazu, tzerretzerre Terminologia iscientìfica pzn Ètimu srd.
sínche síche
sincheràre , vrb rfl Definitzione cumenciare a si acatare, a si sapire Ètimu itl. sincerarsi.
sincherèsa , nf Definitzione
su èssere síncheru, bonu, singillu
Sinònimos e contràrios
innidesa,
nedidesa,
singillidadi
| ctr.
trapaceria
Frases
sa sincheresa cufirmat s'amistade
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
franchise,
intégrité
Ingresu
integrity,
frankness
Ispagnolu
bondad,
integridad
Italianu
schiettézza,
integrità
Tedescu
Ehrlichkeit,
Integrität.
sinchéru, síncheru síncaru
síncia sénsia
sinciài , vrb Definitzione segare una tirighedha de cosa ororu, mescamente foedhandho de sonàgias po su bestiàmene po dhas fàere sonare de sonu diferente.
sincídha schinchídha
sínciu , nm, nf: cínciula,
sínsulu,
síntzola,
sintzu 1,
síntzua,
síntzula,
síntzulu,
tíntula,
tzíntzalu*,
tzintzu Definitzione
sa tzuga, genia de bobboitedhu piticu (de tantas genias), ifadosu, cun is alas, bàtoro farranchedhas addaesegus, duas addenanti: faet in logu de abbas firmas, punghet po suspire su sàmbene, faet a iscrafíngiu e podet fintzes (cussa anopheles) pònnere s'infetu de sa malària o (a logos) de àteras maladias
Sinònimos e contràrios
insínsulu,
muscherda,
síntziri 1
Frases
ingunis no fait a dhoi abarrai ca t'ispítzuat su sintzu ◊ chi m'ispítzuat unu sintzu abarru iscrafendi! ◊ síntzulu iscurregiu chi mi trummentas sa cara!…◊ in bidha naraus su síntzola
Sambenados e Provèrbios
smb:
Sinzu, Sinzula
Terminologia iscientìfica
crp, culex pipiens, aedes mariae, anopheles labranchiae
Tradutziones
Frantzesu
moustique,
anophèle
Ingresu
gnat
Ispagnolu
mosquito anofeles
Italianu
zanzara,
anòfele
Tedescu
Stechmücke,
Anopheles.
síncope , nf Definitzione foedhandho de gente, cropu de male, disimaju; foedhandho de iscritura, incurtzadura de duas síllabbas a una candho iat a arresurtare una matessi vocale arrepítia (es. crere de crèere).
sincronía , nf Definitzione su èssere o fàere in su matessi tempus, impare, relatzione de duas cosas chi acontessent in su própriu tempus Sinònimos e contràrios sincronismu.
sincronísmu , nm Sinònimos e contràrios sincronia.