abbénzu , nm: aenzu,
benzu,
enzu Definitzione
genia de neghe o pecu, difetu de sa carena, o fintzes de sa manera de fàere de sa persona / betare s'aenzu = agatare ite de nàrrere, ite de critigare, cosa in contràriu
Sinònimos e contràrios
defeta,
inzenzu,
mendhea,
peca 1
/
menisprésiu
2.
li agato abbenzos e atrecos
Sambenados e Provèrbios
prb:
no est bella chen'aenzu, no est fea chena gràtzia
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
défaut
Ingresu
flaw,
moral defect
Ispagnolu
defecto
Italianu
mènda,
difètto fìsico o morale
Tedescu
Mangel.
calàndra , nf Definitzione
genia de màchina a rullos po istirare orrobba téssia o àteru; sa de su launeri serbit po atundhare o piegare sa làuna po fàere canales
Sambenados e Provèrbios
smb:
Calandra
Terminologia iscientìfica
ans
Ètimu
spn.
calandra
Tradutziones
Frantzesu
calandre
Ingresu
rotary press
Ispagnolu
calandria,
laminadora
Italianu
calandra,
màngano
Tedescu
Tuchwalze,
Mangel.
catànzu , nm, agt Definitzione
bisóngiu, mancàntzia de cosa, cosighedha de pagu contu; fintzes chie costumat a furare, unu mustrencheri; faina de fàere; a logos, chi est marriu, làngiu
Sinònimos e contràrios
acanénciu,
bendhita,
cadéliu,
càscara
/
sacajale,
tascaresu,
trebiali,
truntzedheri
/
faina
/
lagnu
3.
in su cubile, candho at isbrigau sos catanzos, chi no finint mai, est andhau a contipizare sa robba
Tradutziones
Frantzesu
besoin,
privation
Ingresu
need,
privation
Ispagnolu
necesitad,
privación
Italianu
bisógno,
privazióne
Tedescu
Mangel,
Entbehrung.
iscuría 1 , nf Definitzione
mancàntzia o iscassia de cosa; cosighedha de pagu contu, chi no dhue at mancu it'e bíere
Sinònimos e contràrios
carestia,
iscassia,
merchinzia
/
arrevenicu,
bóciga
| ctr.
bundhàntzia
2.
bella iscuria ti ant dadu pro tabbacu! ◊ cuss'iscuria pro totu cussu casu!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pénurie
Ingresu
scarcity
Ispagnolu
penuria,
escasez
Italianu
penùria
Tedescu
Mangel.
màcua, màcula , nf: màgula Definitzione
prus che àteru, pecu de sa salude o fintzes de su cumportamentu de sa persona, neghe, curpa de s'ànima; tretighedhu de colore diferente coment'e de imbrutadura
Sinònimos e contràrios
defeta,
mendha,
neche,
nésica,
peca 1
Frases
beneigo sas òperas de Deu chi no bi at ne màgula ne neu ◊ at de prata unu bestire sentza màcula peruna
Sambenados e Provèrbios
smb:
Maguledda
Ètimu
itl.
macula
Tradutziones
Frantzesu
tache,
défaut
Ingresu
stain
Ispagnolu
mancha,
defecto
Italianu
màcchia,
mènda,
difètto morale o della salute
Tedescu
Fleck,
Fehler,
Mangel.
mancànscia, mancànsia , nf: mancàntzia,
mancàssia Definitzione
su mancare de calecuna cosa chi dhue serbit, nau siat de cosas candho funt chentza calecuna parte, o faent a fossu ue depent èssere bene in paris, e siat de su cumportamentu de chie, mescamente cun curpa, no faet su dovere, su giustu, o faet male
Sinònimos e contràrios
afatallu,
falta,
fresa 1,
manchítzia,
pecadu
| ctr.
sobra
Frases
in cust'intúnigu chi ant fatu che at mancàssia: est a fossos! ◊ sa binza si l'at comporada fata ma bi aiat mancàntzias e bi at sighidu a prantare fundhos
2.
Deus at a cumpadessi is mancàntzias nostas ◊ connosco sas mancànsias mias ◊ oe duas arrigas cherzo iscríere: si no dhu fatzo mi sento in mancàntzia ◊ apo pecadu in òperas, pessos e mancàssias ◊ cussos no si connoschent chi sunt in mancàntzia! ◊ pro cussa mancànscia mi li so atraghentadu ◊ mancàntzia manna no mi ndi as connotu: poita ses primau cun mimi? ◊ tue non sentis vilesa ne mancàntzia!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
manque,
carence,
faute,
omission
Ingresu
defect,
omission
Ispagnolu
falta
Italianu
mancanza,
carènza,
deficiènza,
lacuna,
manchevolézza,
omissióne
Tedescu
Mangel,
Verfehlung.
merchinzía , nf: mischintzia,
mischinzia Definitzione
su èssere pagu, tropu pagu de sa cosa / misurare una cosa a m. = a merghinzu, a mindigu, male, iscassu
Sinònimos e contràrios
carestia,
grusura,
iscassesa,
iscassia,
meschinidade
| ctr.
bundhàntzia
Frases
lu cherzo suerare in terra mia su pane a mischinzia (G.Branca)◊ in mischinzia s'allíviu de s'addescu caru isetas ◊ at chenadu a mischinzia ◊ fis campada a mischintzia, sola sola
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pénurie
Ingresu
shortage
Ispagnolu
penuria
Italianu
penùria
Tedescu
Mangel.
merchínzu , nm: merghinzu,
mischinzu Definitzione
su èssere tropu pagu de sa cosa / a m. = a mindigu
Sinònimos e contràrios
immerghinzu,
iscassia,
merchinzia,
mindhighiu
/
cdh. milchignu
| ctr.
bundhàntzia,
sobra
Frases
sas provistas fint a mischinzu ca s'incunza fit romasa ◊ pesadu a merghinzu, no at irvilupadu ◊ malu est a pònnere sas cosas a merghinzu, e peus s'istrubberia! ◊ semus sempre a merghinzu che a sas benas de istiu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pénurie,
manque
Ingresu
scarcity
Ispagnolu
penuria,
escasez
Italianu
scarsità,
penùria
Tedescu
Mangel.
pèca 1 , nf, nm: pecu Definitzione
ccn. cosa de malu in is cosas e in is cumportamentos, chentza chi siat sèmpere po curpa o neghe de chie dha tenet; su fàere unu burdu
Sinònimos e contràrios
defeta,
màcua,
mendha,
neche,
nésica
/
abbaunzu,
scioncu
Maneras de nàrrere
csn:
betare unu pecu a unu = incurpàrelu de carchi cosa male fata, nàrrere chi tenet carchi pecu; carrare pecos a unu = nàrrere o pònnerendhe male, narrerendheli de onzi colore; èssere a peca = àere carchi pecu, sufrire de carchi cosa
Frases
cun tot'is pecas chi teniant, fuant genti onesta ◊ onzunu tenet sas pecas suas ◊ no bi at peca peruna in sa camisa ◊ su coju dai fora paret ozu e mele, ma addaghi che ses in mesu essint totu sos pecos
2.
issos tenent sas cumbeniéntzias, ma sunt dae tantu in tantu a peca, gherrandhe chin sas frebbes ◊ dae candho at colau sa purmonite est sèmpere a peca
Sambenados e Provèrbios
prb:
no bi at bella sentza pecu
Ètimu
itl.
pecco
Tradutziones
Frantzesu
défaut
Ingresu
defect
Ispagnolu
falta,
defecto
Italianu
difètto
Tedescu
Fehler,
Mangel.