abbénzu , nm: aenzu, benzu, enzu Definitzione genia de neghe o pecu, difetu de sa carena, o fintzes de sa manera de fàere de sa persona / betare s'aenzu = agatare ite de nàrrere, ite de critigare, cosa in contràriu Sinònimos e contràrios defeta, inzenzu, mendhea, peca 1 / menisprésiu 2. li agato abbenzos e atrecos Sambenados e Provèrbios prb: no est bella chen'aenzu, no est fea chena gràtzia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu défaut Ingresu flaw, moral defect Ispagnolu defecto Italianu mènda, difètto fìsico o morale Tedescu Mangel.
calàndra , nf Definitzione genia de màchina a rullos po istirare orrobba téssia o àteru; sa de su launeri serbit po atundhare o piegare sa làuna po fàere canales Sambenados e Provèrbios smb: Calandra Terminologia iscientìfica ans Ètimu spn. calandra Tradutziones Frantzesu calandre Ingresu rotary press Ispagnolu calandria, laminadora Italianu calandra, màngano Tedescu Tuchwalze, Mangel.
catànzu , nm, agt Definitzione bisóngiu, mancàntzia de cosa, cosighedha de pagu contu; fintzes chie costumat a furare, unu mustrencheri; faina de fàere; a logos, chi est marriu, làngiu Sinònimos e contràrios acanénciu, bendhita, cadéliu, càscara / sacajale, tascaresu, trebiali, truntzedheri / faina / lagnu 3. in su cubile, candho at isbrigau sos catanzos, chi no finint mai, est andhau a contipizare sa robba Tradutziones Frantzesu besoin, privation Ingresu need, privation Ispagnolu necesitad, privación Italianu bisógno, privazióne Tedescu Mangel, Entbehrung.
iscuría 1 , nf Definitzione mancàntzia o iscassia de cosa; cosighedha de pagu contu, chi no dhue at mancu it'e bíere Sinònimos e contràrios carestia, iscassia, merchinzia / arrevenicu, bóciga | ctr. bundhàntzia 2. bella iscuria ti ant dadu pro tabbacu! ◊ cuss'iscuria pro totu cussu casu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pénurie Ingresu scarcity Ispagnolu penuria, escasez Italianu penùria Tedescu Mangel.
màcua, màcula , nf: màgula Definitzione prus che àteru, pecu de sa salude o fintzes de su cumportamentu de sa persona, neghe, curpa de s'ànima; tretighedhu de colore diferente coment'e de imbrutadura Sinònimos e contràrios defeta, mendha, neche, nésica, peca 1 Frases beneigo sas òperas de Deu chi no bi at ne màgula ne neu ◊ at de prata unu bestire sentza màcula peruna Sambenados e Provèrbios smb: Maguledda Ètimu itl. macula Tradutziones Frantzesu tache, défaut Ingresu stain Ispagnolu mancha, defecto Italianu màcchia, mènda, difètto morale o della salute Tedescu Fleck, Fehler, Mangel.
mancànscia, mancànsia , nf: mancàntzia, mancàssia Definitzione su mancare de calecuna cosa chi dhue serbit, nau siat de cosas candho funt chentza calecuna parte, o faent a fossu ue depent èssere bene in paris, e siat de su cumportamentu de chie, mescamente cun curpa, no faet su dovere, su giustu, o faet male Sinònimos e contràrios afatallu, falta, fresa 1, manchítzia, pecadu | ctr. sobra Frases in cust'intúnigu chi ant fatu che at mancàssia: est a fossos! ◊ sa binza si l'at comporada fata ma bi aiat mancàntzias e bi at sighidu a prantare fundhos 2. Deus at a cumpadessi is mancàntzias nostas ◊ connosco sas mancànsias mias ◊ oe duas arrigas cherzo iscríere: si no dhu fatzo mi sento in mancàntzia ◊ apo pecadu in òperas, pessos e mancàssias ◊ cussos no si connoschent chi sunt in mancàntzia! ◊ pro cussa mancànscia mi li so atraghentadu ◊ mancàntzia manna no mi ndi as connotu: poita ses primau cun mimi? ◊ tue non sentis vilesa ne mancàntzia! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu manque, carence, faute, omission Ingresu defect, omission Ispagnolu falta Italianu mancanza, carènza, deficiènza, lacuna, manchevolézza, omissióne Tedescu Mangel, Verfehlung.
merchinzía , nf: mischintzia, mischinzia Definitzione su èssere pagu, tropu pagu de sa cosa / misurare una cosa a m. = a merghinzu, a mindigu, male, iscassu Sinònimos e contràrios carestia, grusura, iscassesa, iscassia, meschinidade | ctr. bundhàntzia Frases lu cherzo suerare in terra mia su pane a mischinzia (G.Branca)◊ in mischinzia s'allíviu de s'addescu caru isetas ◊ at chenadu a mischinzia ◊ fis campada a mischintzia, sola sola Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pénurie Ingresu shortage Ispagnolu penuria Italianu penùria Tedescu Mangel.
merchínzu , nm: merghinzu, mischinzu Definitzione su èssere tropu pagu de sa cosa / a m. = a mindigu Sinònimos e contràrios immerghinzu, iscassia, merchinzia, mindhighiu / cdh. milchignu | ctr. bundhàntzia, sobra Frases sas provistas fint a mischinzu ca s'incunza fit romasa ◊ pesadu a merghinzu, no at irvilupadu ◊ malu est a pònnere sas cosas a merghinzu, e peus s'istrubberia! ◊ semus sempre a merghinzu che a sas benas de istiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pénurie, manque Ingresu scarcity Ispagnolu penuria, escasez Italianu scarsità, penùria Tedescu Mangel.
pèca 1 , nf, nm: pecu Definitzione ccn. cosa de malu in is cosas e in is cumportamentos, chentza chi siat sèmpere po curpa o neghe de chie dha tenet; su fàere unu burdu Sinònimos e contràrios defeta, màcua, mendha, neche, nésica / abbaunzu, scioncu Maneras de nàrrere csn: betare unu pecu a unu = incurpàrelu de carchi cosa male fata, nàrrere chi tenet carchi pecu; carrare pecos a unu = nàrrere o pònnerendhe male, narrerendheli de onzi colore; èssere a peca = àere carchi pecu, sufrire de carchi cosa Frases cun tot'is pecas chi teniant, fuant genti onesta ◊ onzunu tenet sas pecas suas ◊ no bi at peca peruna in sa camisa ◊ su coju dai fora paret ozu e mele, ma addaghi che ses in mesu essint totu sos pecos 2. issos tenent sas cumbeniéntzias, ma sunt dae tantu in tantu a peca, gherrandhe chin sas frebbes ◊ dae candho at colau sa purmonite est sèmpere a peca Sambenados e Provèrbios prb: no bi at bella sentza pecu Ètimu itl. pecco Tradutziones Frantzesu défaut Ingresu defect Ispagnolu falta, defecto Italianu difètto Tedescu Fehler, Mangel.