bèmme bèlme
bèna , nf, nm: benu,
vena* Definition
genia de cundhutu inue passat su sàmbene in s'organísimu animale torrandho a su coro; corighedha de abba chi essit de terra; logu (mescamente in paris o logu campu) inue dhue sumit abba / min. benichedha
Synonyms e antonyms
benale
/
benadroxu,
benassu,
benarzu,
benàtile,
benatinu,
bennaghe,
giuncarzu,
tuerra
Idioms
csn:
calai in benas = gustai meda una cosa; Sa bena = Su Cologone de Olíana, sa funtana prus manna de Sardinna
Sentences
sa zente est assuta in benas de coro
2.
ocannu at próidu ma no at sassiadu sa terra e benos no ndhe at bogadu ◊ ube sos rios e benos no ant abbas currentes istat cracagliendhe sa rana ◊ su benu essiat a bullu de un'abberta de roca, suta su pizu de s'abba
Scientific Terminology
crn, slg
Translations
French
veine
English
vein
Spanish
vena
Italian
véna
German
Ader,
Wasserader.
benacaríu , agt Definition chi istat bene, in cara bona Synonyms e antonyms | ctr. mabagrabiu Etymon srd.
benàcia banàtza
benacostumàdu , agt: bonacostumadu,
bonacustumatu Definition
chi est educau, onestu
Synonyms e antonyms
beneducadu,
birtudosu,
onestu
| ctr.
malafissiadu
Etymon
srd.
Translations
French
probe
English
upright
Spanish
probo
Italian
pròbo
German
rechtschaffen.
benadòre , agt Definition nau de su cane, chi cassat, bonu po sa cassa; chi est agruguendi, apedhandho meda, forte.
benadróxu , nm: abbenadroxu*, venadórgiu Definition logu in paris inue dhue sumit abba e dhue creschet su giuncu; vena de abba Synonyms e antonyms bena, benale, benarzu, benassu, benàtile, benatinu, bennaghe, mitzale, tuerra 2. manera de no donai studa de pròiri… est iscopiau su benadroxu e s'àcua currit cumenti a un'arriu! Scientific Terminology slg.
benagatàdu! , iscl Definition foedhu chi narat s'istràngiu saludandho a chie dh'arrecit, o chie andhat a cricare a unu chi no bidiat de tempus meda Synonyms e antonyms benàpidu! | ctr. benebénniu!
benài , vrb: benare,
venai Definition
su essire s'abba de una vena, nau fintzes de su pèrdere sàmbene
Synonyms e antonyms
mizai
/
bundhare,
essire
Sentences
andaus a biri sa miza de aundi benat s'àcua ◊ custas mizas benant àcuas bonas ◊ is sentidus prus bellus benant sintzillus de is intragnas de su coru (S.Mossa)
Etymon
srd.
Translations
French
jaillir
English
to gush (out)
Spanish
brotar,
manar
Italian
sgorgare
German
sprudeln,
strömen.
benàle , nm: venale Definition
vena de abba; terrenu úmidu, ludosu, inue sumit abba meda
Synonyms e antonyms
bena
/
benadroxu,
benarzu,
benassu,
benàtile,
benatinu,
bennaghe,
orgosa,
tuerra,
úvidu
Sentences
sos benales in montes fuint calandhe
2.
sos benales sunt impedhatos de gràmene
3.
si sont sicados totu cantos sos benales de sos ocros ◊ intendhio su sàmbene currenne a benales caentes ◊ su sole aurrit sos disizos de bundhantes benales
Scientific Terminology
slg
Etymon
srd.
Translations
French
marécage
English
marsh
Spanish
charca
Italian
acquitrino
German
Sumpf,
Morast.
benammodídu, benammodíu , agt: bonammodidu Definition
chi tenet modos bonos, onestos, educaos, medios in su fàere
Synonyms e antonyms
medidu
Sentences
cun sa genti creidora si fait benammodiu ◊ est una picioca benammodia: innammorada de unu piciocu, no si atrivit a dhi narri fuedhu ◊ apo fizos bonammodidos e bonos a cumandhu (G.Ruju)
Etymon
srd.
Translations
French
modéré,
sobre
English
restrained
Spanish
sobrio,
morigerado
Italian
morigerato
German
sittsam.
benandàda, benandhàda , nf Definition
dinare chi si lassat a chie serbit in ristorantes, tzilleris o àteru deasi; cosa chi si giaet o chi si torrat de bona manu
Synonyms e antonyms
bonamanu,
ingraenzu
/
arregalu,
donu,
istrina
2.
si che lis gighes su casu de Pasca ti dant sa benandhada
Translations
French
pourboire
English
tip
Spanish
propina
Italian
mància
German
Trinkgeld.
benàpada! , iscl Definition bene apat, tèngiat: foedhu chi si narat coment'e dispràxios de calecuna cosa o augurandhodha (b. e…!, b. de…!) Synonyms e antonyms benapassora!, itemisiat! Sentences benapat e dinari, puru: no bastat mai! ◊ benapat e televisione, puru, custos pisedhos sempre cun cussa alluta! ◊ benapat e festas: e chie bi podet andhare?!…◊ benapat s'intrada chi as fatu in domo mia!… Etymon srd.
benapassòra! , iscl Definition bene apat s'ora: peràula chi si narat coment'e dispràxios de calecuna cosa o augurandhodha Synonyms e antonyms benàpada!
benàpidu! , iscl Definition foedhu chi narat s'istràngiu saludandho a chie dh'arrecit, o chie andhat a cricare a unu chi no bidiat de tempus meda Synonyms e antonyms benagatadu! | ctr. benebénniu! Sentences e benàpidos: sanighedhos sezis?
benàre benài
benàrzu , nm Definition logu inue essit o sumit abba Synonyms e antonyms bena, benadroxu, benale, benassu, benàtile, benatinu, bennaghe, tuerra Scientific Terminology slg Etymon srd.
bènas , cng, avb: binas Definition foedhu chi narant po allobare una cosa a un'àtera, aciúnghere, ma pruschetotu ca una cosa lompet a unu certu puntu, est de una certa manera, ca unu faet una cosa a prus de totu s'àteru, pentzandho a unu no isceti, no solu chi però no ant nau Synonyms e antonyms fena*, fenta, fentzamentas, finces, intas, puru Sentences bisontzat benas de ischire… e no est fàtzile! 2. binas su pitzinnu bogat dae sa buza una piza de pane e unu cantu de casu ◊ tzia Mariantónia, cun sas ancas a trazu, cheret binas rucrare pro bídere sa domichedha.
bènas 1 , nf pl Definition aena, ena: bena cun corru, bena cun tzuca, benas a tres cannas: istrumentu a una, a duas e a tres cannas, de canna, po sonare a súlidu, prus curtzas de is launedhas, cun is istampos in d-una canna ebbia Scientific Terminology sjl Etymon ltn. avena.
benàssa banàtza