falsidàde, falsidàdi , nf: faltzidade, fartzitate, frassidade Definition su èssere falsos, su èssere falsu de una cosa, su no torrare paris cun sa beridade Synonyms e antonyms faba, falsia, faltzidúdine, fingidura, finta.
falsificài, falsificàre , vrb Definition fàere fartzu Synonyms e antonyms trassinnai, trastocae.
falsítu falsètu
fàlsu , nm, agt: faltzu,
fàrciu,
farsu,
fartzu,
fassu,
frassu 2,
fratzu Definition
cosa chi no est abberu ma antzis su contràriu; chi o chie ammostat o giaet a bíere o faet a cumprèndhere apostadamente su chi no est
Synonyms e antonyms
faba 1
/
caratzanu,
fingidore,
fingidu
| ctr.
belidadi,
beru
/
beridadosu
Idioms
csn:
zurare in f. = giurai nendi cosas chi no funt; èssere faltzu che dinari malu, che títule, che Zudas = frassu diaderus, meda; bogare in fartzu a unu = sminciri, averguare una veridade contrària, bogare una veridade diferente de sa chi at nadu unu; pàrrere distimonzu fartzu (nadu de css. cosa) = èssere carchi cosa o de una manera chi própiu no bi andhat bene ue est; badiare a ocru frassu = castiai a culu de ogu; piu frassu = su cuartu frassu, falsu cuarteri, zenia de isperradura in s'ungra de boes e cadhos
Sentences
si sa notíscia dada no est faltza, calchi otava a cantare in salda rima si cheret Deu bi torro a Ghilaltza (Cubeddu)◊ fit un'ómine ingannosu, falsu e fintu ◊ sa língua tua abbruxat prus de fogu: ses unu chi at fatu giuramentu frassu ◊ a fortza de giurare in fartzu fatas finas li sunt sas manos tortas! ◊ non diant auditu a paràgulas fassas!
2.
segachela cuss'arburedha de chercu in mesu de binza, chi paret distimonzu fartzu!
Etymon
ltn.
falsus
Translations
French
faux
English
false
Spanish
falso
Italian
falso
German
Falsche,
Heuchler,
falscher Mensch,
falsch.
fàlta , nf: farta Definition
sa responsabbilidade de unu dannu, de una cosa male fata, candho dipendhent de ccn.; su fartare, su mancare, su no dhu’èssere de una cosa o de ccn.
Synonyms e antonyms
crupa,
elfata,
fadhoca,
infarta,
neche,
nechesa,
mancànscia
/
dannu
Idioms
csn:
fàghere una cosa chentza farta = a seguru, chentza mancare, itl. immancabilménte; àere o tènnere f. = àere birgonza, sentíresi afaltadu; pagu falta = agiummai, pagu mancat chi…
Sentences
si irballabo, fachiat finta de no si abbizare de sas fartas meas ◊ no mi la sento de lu cundennare: in isse no bi at pecadu e ne farta ◊ deo no apo poderiu a cuerrare sas fartas tuas ◊ fatesi sa promissa de intregare sas fartas mias a sa rughe pro no pecare piús
2.
cussu depiat benni, ma biu chi at fatu farta ◊ su babbu fiat mortu e faiat farta a sa famíllia ancora pitia ◊ no a mie, pobidha, ma a sa bidha nostra as fatu farta (A.Casula)◊ sa mamma est sempre bizilendhe sentza li fàghere farta note e die ◊ aiat gana de ghirare ma fachiat farta pro su trivallu
3.
si intras in su mare che afundhas cun sa nae sentza farta (M.Murenu)◊ benide chena falta peruna! ◊ zente che tue, chentza fartas perunas, meritat bene ebbia ◊ depeis calai sentz'e farta peruna!
4.
sos irrocos tuos pagu farta mi faghent!
5.
s'afitu de cust'ortu si dhu pagat su limone, pagu falta
Surnames and Proverbs
prb:
no ghetes gurpa mai a sa fortuna: semper filu bi at de falta tua
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
faute,
culpabilité
English
error,
guilt,
deficiency,
fault
Spanish
falta,
culpabilidad
Italian
fallo,
colpevolézza,
manchevolézza,
deficiènza
German
Fehler Schuld,
Fehltritt.
faltadòre , agt, nm Definition chi o chie faltat, nau prus che àteru de arma o àteru aparíciu difetosu chi negat, fartat, funtzionat male; nau de ccn., chi o chie si fadhit meda, fatuvatu Etymon srd.
faltàdu , pps, agt: faltau, fartau, fratau 1 Definition de faltare; chi tenet neghe, curpa, chi est afartau, chi si sapit de tènnere curpa Synonyms e antonyms afaltadu, faltosu / cdh. faltatu Sentences za l'as fata, beru, sa cosa chi ti apo nadu… lampu, no as fartadu!… 2. chini est faltau si salvit! ◊ fachent protzessu e cundennant o isorbent a calicunu fartau ◊ m'incontru fartada ca no apu serbiu a Deus ◊ si sunt issios a bandhiare cheret nàrrere chi s'intendhent fartaos ◊ si est bidu deretu chi fit fartau e at chircau de la secare in curtzu.
faltài, faltàre , vrb: afaltai,
fartai,
fartare Definition
mancare, fàere farta, fàere a mancu, bènnere mancu cun neghe o curpa; fadhíresi, arregodare male
Synonyms e antonyms
difaltare,
mancai,
mentire
/
fadhie,
ifartire
Sentences
no farto, como, de ch'essire a fora a leare fritu!…◊ no farto de bi andhare ca est urzente ◊ no fartes de fàghere cussa cosa, ca nos serbit! ◊ nos faltat su sole ◊ in domo noa no bi fartat nudha ◊ comente depo istare si bois mi faltades, lughe mia?! ◊ chi no usat arremédiu a su mali faltat a s'obbrigatzioni sua
2.
ci as fartau, narant is cumannamentos, depes acusare ◊ a fartare mi l'imponet sa vida chi passo e perdonàdemi si bos apo fartadu, ma su veru lúmene meu est un'àteru!
3.
si no farto, s'irrobbatóriu l'ant fatu oto a oe ◊ si no farto, custa tzita est cosa de pagare!
Surnames and Proverbs
prb:
coltza sa domo chi bi faltat risu!
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
manquer,
déroger
English
to make a mistake,
to derogate
Spanish
faltar
Italian
comméttere una mancanza,
derogare
German
verfehlen,
versäumen,
abweichen.
faltàu faltàdu
faltízu , nm: fastégiu,
fastígiu 1,
fastizu Definition
genia de sufrimentu de s'ànima, ma fintzes istrobbu, ifadu, mescamente chi durat a meda / alliviare sos fastizos
Synonyms e antonyms
afannia,
afannu,
ammóniu,
apensamentu,
agiu,
axiori,
patimentu
/
ifadu,
pertoja
Sentences
si pones fatu insoro ndh'essis macu cun fastizos e istragos ◊ so proendhe sos fastizos de sa pérdida de mamma ◊ che leat dae su coro onzi fastizu si est sa persona angustiada ◊ abburrit patimentos e fastizos ◊ s'amore no morit mancu in sos fastizos ◊ cussu no tenet ne fizos e ne fastizos ◊ ses meledendhe sa manera de mi pònnere in fastizu! ◊ dhi fut mortu su pobidhu e no biiat essida a custu fastígiu mannu
2.
custa pudha no at dadu mai fastizu a nisciunu ◊ amus bidu mamas frundhendhe sos fizos solu pro èssere netas de fastizos (G.A.Cossu)◊ sa pudhedra si lassat ferrare chena fastizu
Surnames and Proverbs
prb:
sos fizos sunt fastizos
Etymon
itl.
fastiggiare
Translations
French
gêne,
ennui,
souci
English
bother
Spanish
fastidio,
molestia (f)
Italian
fastìdio,
seccatura prolungata
German
Qual,
Belästigung.
faltósu , agt: fartosu Definition
chi est in curpa, chi tenet neghe, chi faet farta
Synonyms e antonyms
afaltadu,
arreu 1
/
falludheri,
mentosu
| ctr.
innocenti
Sentences
mariposa chi disizas de girare, faltosa, in sa candhela! ◊ tue ses fachenne s’ala a su fartosu!
Etymon
srd.
Translations
French
coupable
English
guilty
Spanish
culpable
Italian
colpévole,
fallace
German
schuldig.
fàltu , agt: fartu Definition chi dhi mancat calecuna cosa / èssere f. de chervedhu = pagu giustu de conca, iscassuletadu Synonyms e antonyms brivu, mancante Etymon spn. falto.
faltzadúra , nf Definition manera de segare cosa coment'e messandho a frullana Synonyms e antonyms messadura Sentences est colada sa morte faghindhe a faltzadura Etymon srd.
fàltzas fàlsas
faltzía falsía
faltzidàde falsidàde
faltzidúdine , nf: fartzidúdine Definition
sa calidade de is falsos, su èssere falsos, su fàere a cumprèndhere o giare a bíere una cosa po un'àtera
Synonyms e antonyms
afartzatura,
falsia,
falsidade,
traitoria,
trapaceria
| ctr.
singillidadi
Translations
French
fausseté,
simulation
English
falseness
Spanish
falsedad,
simulación
Italian
falsità,
simulazióne
German
Falschheit,
Heuchelei.
faltzítu falsètu
faltzòne , nm, agt: fartzone Definition
farche a fuste, aina segante a punta unchinada, curtza, a frama larga e a màniga longa, de pigare prus che àteru a duas manos, pro segare a corpadura e a tiradura / basolu fartzone = una calidade de pisu bonu meda a insalada friscu ca su corgiolu no giughet filacitu ue si aunint is perra; a fartzoninu = a zisa de fartzone
Synonyms e antonyms
assidadorza,
cana,
càvana,
cirradroxa,
fústina,
ischirradorza,
luatorja,
orostazu,
rultàglia,
ruvadorja,
urvajola
Sentences
in cussu fraile, su biadu, ndh'at martedhadu de faltzones, arvadas e bistrales! ◊ a che segare su rú bi cheret su fartzone
2.
sas ancas dortas che frochidha las betaiat a fartzoninu (Q.Falchi)
Scientific Terminology
ans
Etymon
itl.
falcione
Translations
French
serpe,
ébranchoir
English
billhook
Spanish
podadera,
hocino
Italian
róncola
German
Hippe.
fàltzu fàlsu