A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

falsidàde, falsidàdi , nf: faltzidade, fartzitate, frassidade Definizione su èssere falsos, su èssere falsu de una cosa, su no torrare paris cun sa beridade Sinonimi e contrari faba, falsia, faltzidúdine, fingidura, finta.

falsificài, falsificàre , vrb Definizione fàere fartzu Sinonimi e contrari trassinnai, trastocae.

falsítu falsètu

fàlsu , nm, agt: faltzu, fàrciu, farsu, fartzu, fassu, frassu 2, fratzu Definizione cosa chi no est abberu ma antzis su contràriu; chi o chie ammostat o giaet a bíere o faet a cumprèndhere apostadamente su chi no est Sinonimi e contrari faba 1 / caratzanu, fingidore, fingidu | ctr. belidadi, beru / beridadosu Modi di dire csn: zurare in f. = giurai nendi cosas chi no funt; èssere faltzu che dinari malu, che títule, che Zudas = frassu diaderus, meda; bogare in fartzu a unu = sminciri, averguare una veridade contrària, bogare una veridade diferente de sa chi at nadu unu; pàrrere distimonzu fartzu (nadu de css. cosa) = èssere carchi cosa o de una manera chi própiu no bi andhat bene ue est; badiare a ocru frassu = castiai a culu de ogu; piu frassu = su cuartu frassu, falsu cuarteri, zenia de isperradura in s'ungra de boes e cadhos Frasi si sa notíscia dada no est faltza, calchi otava a cantare in salda rima si cheret Deu bi torro a Ghilaltza (Cubeddu)◊ fit un'ómine ingannosu, falsu e fintu ◊ sa língua tua abbruxat prus de fogu: ses unu chi at fatu giuramentu frassu ◊ a fortza de giurare in fartzu fatas finas li sunt sas manos tortas! ◊ non diant auditu a paràgulas fassas! 2. segachela cuss'arburedha de chercu in mesu de binza, chi paret distimonzu fartzu! Etimo ltn. falsus Traduzioni Francese faux Inglese false Spagnolo falso Italiano falso Tedesco Falsche, Heuchler, falscher Mensch, falsch.

fàlta , nf: farta Definizione sa responsabbilidade de unu dannu, de una cosa male fata, candho dipendhent de ccn.; su fartare, su mancare, su no dhu’èssere de una cosa o de ccn. Sinonimi e contrari crupa, elfata, fadhoca, infarta, neche, nechesa, mancànscia / dannu Modi di dire csn: fàghere una cosa chentza farta = a seguru, chentza mancare, itl. immancabilménte; àere o tènnere f. = àere birgonza, sentíresi afaltadu; pagu falta = agiummai, pagu mancat chi… Frasi si irballabo, fachiat finta de no si abbizare de sas fartas meas ◊ no mi la sento de lu cundennare: in isse no bi at pecadu e ne farta ◊ deo no apo poderiu a cuerrare sas fartas tuas ◊ fatesi sa promissa de intregare sas fartas mias a sa rughe pro no pecare piús 2. cussu depiat benni, ma biu chi at fatu farta ◊ su babbu fiat mortu e faiat farta a sa famíllia ancora pitia ◊ no a mie, pobidha, ma a sa bidha nostra as fatu farta (A.Casula)◊ sa mamma est sempre bizilendhe sentza li fàghere farta note e die ◊ aiat gana de ghirare ma fachiat farta pro su trivallu 3. si intras in su mare che afundhas cun sa nae sentza farta (M.Murenu)◊ benide chena falta peruna! ◊ zente che tue, chentza fartas perunas, meritat bene ebbia ◊ depeis calai sentz'e farta peruna! 4. sos irrocos tuos pagu farta mi faghent! 5. s'afitu de cust'ortu si dhu pagat su limone, pagu falta Cognomi e Proverbi prb: no ghetes gurpa mai a sa fortuna: semper filu bi at de falta tua Etimo ctl., spn. Traduzioni Francese faute, culpabilité Inglese error, guilt, deficiency, fault Spagnolo falta, culpabilidad Italiano fallo, colpevolézza, manchevolézza, deficiènza Tedesco Fehler Schuld, Fehltritt.

faltadòre , agt, nm Definizione chi o chie faltat, nau prus che àteru de arma o àteru aparíciu difetosu chi negat, fartat, funtzionat male; nau de ccn., chi o chie si fadhit meda, fatuvatu Etimo srd.

faltàdu , pps, agt: faltau, fartau, fratau 1 Definizione de faltare; chi tenet neghe, curpa, chi est afartau, chi si sapit de tènnere curpa Sinonimi e contrari afaltadu, faltosu / cdh. faltatu Frasi za l'as fata, beru, sa cosa chi ti apo nadu… lampu, no as fartadu!… 2. chini est faltau si salvit! ◊ fachent protzessu e cundennant o isorbent a calicunu fartau ◊ m'incontru fartada ca no apu serbiu a Deus ◊ si sunt issios a bandhiare cheret nàrrere chi s'intendhent fartaos ◊ si est bidu deretu chi fit fartau e at chircau de la secare in curtzu.

faltài, faltàre , vrb: afaltai, fartai, fartare Definizione mancare, fàere farta, fàere a mancu, bènnere mancu cun neghe o curpa; fadhíresi, arregodare male Sinonimi e contrari difaltare, mancai, mentire / fadhie, ifartire Frasi no farto, como, de ch'essire a fora a leare fritu!…◊ no farto de bi andhare ca est urzente ◊ no fartes de fàghere cussa cosa, ca nos serbit! ◊ nos faltat su sole ◊ in domo noa no bi fartat nudha ◊ comente depo istare si bois mi faltades, lughe mia?! ◊ chi no usat arremédiu a su mali faltat a s'obbrigatzioni sua 2. ci as fartau, narant is cumannamentos, depes acusare ◊ a fartare mi l'imponet sa vida chi passo e perdonàdemi si bos apo fartadu, ma su veru lúmene meu est un'àteru! 3. si no farto, s'irrobbatóriu l'ant fatu oto a oe ◊ si no farto, custa tzita est cosa de pagare! Cognomi e Proverbi prb: coltza sa domo chi bi faltat risu! Etimo ctl., spn. Traduzioni Francese manquer, déroger Inglese to make a mistake, to derogate Spagnolo faltar Italiano comméttere una mancanza, derogare Tedesco verfehlen, versäumen, abweichen.

faltàu faltàdu

faltízu , nm: fastégiu, fastígiu 1, fastizu Definizione genia de sufrimentu de s'ànima, ma fintzes istrobbu, ifadu, mescamente chi durat a meda / alliviare sos fastizos Sinonimi e contrari afannia, afannu, ammóniu, apensamentu, agiu, axiori, patimentu / ifadu, pertoja Frasi si pones fatu insoro ndh'essis macu cun fastizos e istragos ◊ so proendhe sos fastizos de sa pérdida de mamma ◊ che leat dae su coro onzi fastizu si est sa persona angustiada ◊ abburrit patimentos e fastizos ◊ s'amore no morit mancu in sos fastizos ◊ cussu no tenet ne fizos e ne fastizos ◊ ses meledendhe sa manera de mi pònnere in fastizu! ◊ dhi fut mortu su pobidhu e no biiat essida a custu fastígiu mannu 2. custa pudha no at dadu mai fastizu a nisciunu ◊ amus bidu mamas frundhendhe sos fizos solu pro èssere netas de fastizos (G.A.Cossu)◊ sa pudhedra si lassat ferrare chena fastizu Cognomi e Proverbi prb: sos fizos sunt fastizos Etimo itl. fastiggiare Traduzioni Francese gêne, ennui, souci Inglese bother Spagnolo fastidio, molestia (f) Italiano fastìdio, seccatura prolungata Tedesco Qual, Belästigung.

faltósu , agt: fartosu Definizione chi est in curpa, chi tenet neghe, chi faet farta Sinonimi e contrari afaltadu, arreu 1 / falludheri, mentosu | ctr. innocenti Frasi mariposa chi disizas de girare, faltosa, in sa candhela! ◊ tue ses fachenne s’ala a su fartosu! Etimo srd. Traduzioni Francese coupable Inglese guilty Spagnolo culpable Italiano colpévole, fallace Tedesco schuldig.

fàltu , agt: fartu Definizione chi dhi mancat calecuna cosa / èssere f. de chervedhu = pagu giustu de conca, iscassuletadu Sinonimi e contrari brivu, mancante Etimo spn. falto.

faltzadúra , nf Definizione manera de segare cosa coment'e messandho a frullana Sinonimi e contrari messadura Frasi est colada sa morte faghindhe a faltzadura Etimo srd.

fàltzas fàlsas

faltzía falsía

faltzidàde falsidàde

faltzidúdine , nf: fartzidúdine Definizione sa calidade de is falsos, su èssere falsos, su fàere a cumprèndhere o giare a bíere una cosa po un'àtera Sinonimi e contrari afartzatura, falsia, falsidade, traitoria, trapaceria | ctr. singillidadi Traduzioni Francese fausseté, simulation Inglese falseness Spagnolo falsedad, simulación Italiano falsità, simulazióne Tedesco Falschheit, Heuchelei.

faltzítu falsètu

faltzòne , nm, agt: fartzone Definizione farche a fuste, aina segante a punta unchinada, curtza, a frama larga e a màniga longa, de pigare prus che àteru a duas manos, pro segare a corpadura e a tiradura / basolu fartzone = una calidade de pisu bonu meda a insalada friscu ca su corgiolu no giughet filacitu ue si aunint is perra; a fartzoninu = a zisa de fartzone Sinonimi e contrari assidadorza, cana, càvana, cirradroxa, fústina, ischirradorza, luatorja, orostazu, rultàglia, ruvadorja, urvajola Frasi in cussu fraile, su biadu, ndh'at martedhadu de faltzones, arvadas e bistrales! ◊ a che segare su rú bi cheret su fartzone 2. sas ancas dortas che frochidha las betaiat a fartzoninu (Q.Falchi) Terminologia scientifica ans Etimo itl. falcione Traduzioni Francese serpe, ébranchoir Inglese billhook Spagnolo podadera, hocino Italiano róncola Tedesco Hippe.

fàltzu fàlsu