A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

falsidàde, falsidàdi , nf: faltzidade, fartzitate, frassidade Definitzione su èssere falsos, su èssere falsu de una cosa, su no torrare paris cun sa beridade Sinònimos e contràrios faba, falsia, faltzidúdine, fingidura, finta.

falsificài, falsificàre , vrb Definitzione fàere fartzu Sinònimos e contràrios trassinnai, trastocae.

falsítu falsètu

fàlsu , nm, agt: faltzu, fàrciu, farsu, fartzu, fassu, frassu 2, fratzu Definitzione cosa chi no est abberu ma antzis su contràriu; chi o chie ammostat o giaet a bíere o faet a cumprèndhere apostadamente su chi no est Sinònimos e contràrios faba 1 / caratzanu, fingidore, fingidu | ctr. belidadi, beru / beridadosu Maneras de nàrrere csn: zurare in f. = giurai nendi cosas chi no funt; èssere faltzu che dinari malu, che títule, che Zudas = frassu diaderus, meda; bogare in fartzu a unu = sminciri, averguare una veridade contrària, bogare una veridade diferente de sa chi at nadu unu; pàrrere distimonzu fartzu (nadu de css. cosa) = èssere carchi cosa o de una manera chi própiu no bi andhat bene ue est; badiare a ocru frassu = castiai a culu de ogu; piu frassu = su cuartu frassu, falsu cuarteri, zenia de isperradura in s'ungra de boes e cadhos Frases si sa notíscia dada no est faltza, calchi otava a cantare in salda rima si cheret Deu bi torro a Ghilaltza (Cubeddu)◊ fit un'ómine ingannosu, falsu e fintu ◊ sa língua tua abbruxat prus de fogu: ses unu chi at fatu giuramentu frassu ◊ a fortza de giurare in fartzu fatas finas li sunt sas manos tortas! ◊ non diant auditu a paràgulas fassas! 2. segachela cuss'arburedha de chercu in mesu de binza, chi paret distimonzu fartzu! Ètimu ltn. falsus Tradutziones Frantzesu faux Ingresu false Ispagnolu falso Italianu falso Tedescu Falsche, Heuchler, falscher Mensch, falsch.

fàlta , nf: farta Definitzione sa responsabbilidade de unu dannu, de una cosa male fata, candho dipendhent de ccn.; su fartare, su mancare, su no dhu’èssere de una cosa o de ccn. Sinònimos e contràrios crupa, elfata, fadhoca, infarta, neche, nechesa, mancànscia / dannu Maneras de nàrrere csn: fàghere una cosa chentza farta = a seguru, chentza mancare, itl. immancabilménte; àere o tènnere f. = àere birgonza, sentíresi afaltadu; pagu falta = agiummai, pagu mancat chi… Frases si irballabo, fachiat finta de no si abbizare de sas fartas meas ◊ no mi la sento de lu cundennare: in isse no bi at pecadu e ne farta ◊ deo no apo poderiu a cuerrare sas fartas tuas ◊ fatesi sa promissa de intregare sas fartas mias a sa rughe pro no pecare piús 2. cussu depiat benni, ma biu chi at fatu farta ◊ su babbu fiat mortu e faiat farta a sa famíllia ancora pitia ◊ no a mie, pobidha, ma a sa bidha nostra as fatu farta (A.Casula)◊ sa mamma est sempre bizilendhe sentza li fàghere farta note e die ◊ aiat gana de ghirare ma fachiat farta pro su trivallu 3. si intras in su mare che afundhas cun sa nae sentza farta (M.Murenu)◊ benide chena falta peruna! ◊ zente che tue, chentza fartas perunas, meritat bene ebbia ◊ depeis calai sentz'e farta peruna! 4. sos irrocos tuos pagu farta mi faghent! 5. s'afitu de cust'ortu si dhu pagat su limone, pagu falta Sambenados e Provèrbios prb: no ghetes gurpa mai a sa fortuna: semper filu bi at de falta tua Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu faute, culpabilité Ingresu error, guilt, deficiency, fault Ispagnolu falta, culpabilidad Italianu fallo, colpevolézza, manchevolézza, deficiènza Tedescu Fehler Schuld, Fehltritt.

faltadòre , agt, nm Definitzione chi o chie faltat, nau prus che àteru de arma o àteru aparíciu difetosu chi negat, fartat, funtzionat male; nau de ccn., chi o chie si fadhit meda, fatuvatu Ètimu srd.

faltàdu , pps, agt: faltau, fartau, fratau 1 Definitzione de faltare; chi tenet neghe, curpa, chi est afartau, chi si sapit de tènnere curpa Sinònimos e contràrios afaltadu, faltosu / cdh. faltatu Frases za l'as fata, beru, sa cosa chi ti apo nadu… lampu, no as fartadu!… 2. chini est faltau si salvit! ◊ fachent protzessu e cundennant o isorbent a calicunu fartau ◊ m'incontru fartada ca no apu serbiu a Deus ◊ si sunt issios a bandhiare cheret nàrrere chi s'intendhent fartaos ◊ si est bidu deretu chi fit fartau e at chircau de la secare in curtzu.

faltài, faltàre , vrb: afaltai, fartai, fartare Definitzione mancare, fàere farta, fàere a mancu, bènnere mancu cun neghe o curpa; fadhíresi, arregodare male Sinònimos e contràrios difaltare, mancai, mentire / fadhie, ifartire Frases no farto, como, de ch'essire a fora a leare fritu!…◊ no farto de bi andhare ca est urzente ◊ no fartes de fàghere cussa cosa, ca nos serbit! ◊ nos faltat su sole ◊ in domo noa no bi fartat nudha ◊ comente depo istare si bois mi faltades, lughe mia?! ◊ chi no usat arremédiu a su mali faltat a s'obbrigatzioni sua 2. ci as fartau, narant is cumannamentos, depes acusare ◊ a fartare mi l'imponet sa vida chi passo e perdonàdemi si bos apo fartadu, ma su veru lúmene meu est un'àteru! 3. si no farto, s'irrobbatóriu l'ant fatu oto a oe ◊ si no farto, custa tzita est cosa de pagare! Sambenados e Provèrbios prb: coltza sa domo chi bi faltat risu! Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu manquer, déroger Ingresu to make a mistake, to derogate Ispagnolu faltar Italianu comméttere una mancanza, derogare Tedescu verfehlen, versäumen, abweichen.

faltàu faltàdu

faltízu , nm: fastégiu, fastígiu 1, fastizu Definitzione genia de sufrimentu de s'ànima, ma fintzes istrobbu, ifadu, mescamente chi durat a meda / alliviare sos fastizos Sinònimos e contràrios afannia, afannu, ammóniu, apensamentu, agiu, axiori, patimentu / ifadu, pertoja Frases si pones fatu insoro ndh'essis macu cun fastizos e istragos ◊ so proendhe sos fastizos de sa pérdida de mamma ◊ che leat dae su coro onzi fastizu si est sa persona angustiada ◊ abburrit patimentos e fastizos ◊ s'amore no morit mancu in sos fastizos ◊ cussu no tenet ne fizos e ne fastizos ◊ ses meledendhe sa manera de mi pònnere in fastizu! ◊ dhi fut mortu su pobidhu e no biiat essida a custu fastígiu mannu 2. custa pudha no at dadu mai fastizu a nisciunu ◊ amus bidu mamas frundhendhe sos fizos solu pro èssere netas de fastizos (G.A.Cossu)◊ sa pudhedra si lassat ferrare chena fastizu Sambenados e Provèrbios prb: sos fizos sunt fastizos Ètimu itl. fastiggiare Tradutziones Frantzesu gêne, ennui, souci Ingresu bother Ispagnolu fastidio, molestia (f) Italianu fastìdio, seccatura prolungata Tedescu Qual, Belästigung.

faltósu , agt: fartosu Definitzione chi est in curpa, chi tenet neghe, chi faet farta Sinònimos e contràrios afaltadu, arreu 1 / falludheri, mentosu | ctr. innocenti Frases mariposa chi disizas de girare, faltosa, in sa candhela! ◊ tue ses fachenne s’ala a su fartosu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coupable Ingresu guilty Ispagnolu culpable Italianu colpévole, fallace Tedescu schuldig.

fàltu , agt: fartu Definitzione chi dhi mancat calecuna cosa / èssere f. de chervedhu = pagu giustu de conca, iscassuletadu Sinònimos e contràrios brivu, mancante Ètimu spn. falto.

faltzadúra , nf Definitzione manera de segare cosa coment'e messandho a frullana Sinònimos e contràrios messadura Frases est colada sa morte faghindhe a faltzadura Ètimu srd.

fàltzas fàlsas

faltzía falsía

faltzidàde falsidàde

faltzidúdine , nf: fartzidúdine Definitzione sa calidade de is falsos, su èssere falsos, su fàere a cumprèndhere o giare a bíere una cosa po un'àtera Sinònimos e contràrios afartzatura, falsia, falsidade, traitoria, trapaceria | ctr. singillidadi Tradutziones Frantzesu fausseté, simulation Ingresu falseness Ispagnolu falsedad, simulación Italianu falsità, simulazióne Tedescu Falschheit, Heuchelei.

faltzítu falsètu

faltzòne , nm, agt: fartzone Definitzione farche a fuste, aina segante a punta unchinada, curtza, a frama larga e a màniga longa, de pigare prus che àteru a duas manos, pro segare a corpadura e a tiradura / basolu fartzone = una calidade de pisu bonu meda a insalada friscu ca su corgiolu no giughet filacitu ue si aunint is perra; a fartzoninu = a zisa de fartzone Sinònimos e contràrios assidadorza, cana, càvana, cirradroxa, fústina, ischirradorza, luatorja, orostazu, rultàglia, ruvadorja, urvajola Frases in cussu fraile, su biadu, ndh'at martedhadu de faltzones, arvadas e bistrales! ◊ a che segare su rú bi cheret su fartzone 2. sas ancas dortas che frochidha las betaiat a fartzoninu (Q.Falchi) Terminologia iscientìfica ans Ètimu itl. falcione Tradutziones Frantzesu serpe, ébranchoir Ingresu billhook Ispagnolu podadera, hocino Italianu róncola Tedescu Hippe.

fàltzu fàlsu