imbefàre , vrb Definition pigare o fàere a befa Synonyms e antonyms abbefare, befulare, bufonai Sentences sos parentes etotu los imbefaiant e los cunsideraiant animales ◊ sos dominadores faedhant de nois imbefendhesindhe Etymon srd.
imbefaxólu , agt Definition chi costumat a pigare a befa Synonyms e antonyms imbefaditu Sentences cussu est buglista e imbefaxolu.
imbegiàre imbecràre
imbegràdu , pps, agt Definition
de imbegrare; nau de linna, chi est begra, bècia giai in sa mata
Synonyms e antonyms
imbetzau
| ctr.
noàdile
Translations
French
vieux
English
old
Spanish
añoso
Italian
annóso
German
alt.
imbegràre, imbejàre imbecràre
imbeladúra , nf Definition su imbelare; genia de velu chi si parat ananti de is ogos Synonyms e antonyms annapadura, impannu, incheladura Etymon srd.
imbelàre , vrb: invelare Definition
pònnere velu o impannu in ogos: nau in cobertantza, no atuire bene, coment’e pigare sa conca cun calecunu sentidu forte / i. a ccn. o calecuna cosa che peta púdida = arròsciri che petza pudéscia
Synonyms e antonyms
abbelare,
afuscai,
annapai,
impannare,
inchelare,
infuscai,
intelai
/
abbaradhare,
abbelare,
inamorai,
indeosare
Sentences
sas làcrimas li ant imbeladu sos ocros ◊ zuchiat sos ocros imbelaos, chene luche ◊ sos aranzolos ballant in pipiristas imbelàndhemi sas pupias chin tadharanos ◊ l'at inveladu e non vidiat nudha
2.
sa carre ch'intendhiat in petus, su sinu nudu in foras de sa camisa isbardelliada, l'at imbeladu (L.Pusceddu)
Etymon
srd.
Translations
French
voiler,
brouiller,
offusquer
English
to veil,
to dim
Spanish
velar,
ofuscar
Italian
velare,
offuscare
German
verschleiern.
imbeleàu , agt Synonyms e antonyms imbeladu, incantadu Sentences Mallena si l'aiat pompiau in ocros, a Elias, e fit abbarrada gai, imbeleada (S.Spiggia).
imbelecàre , vrb: imbellecare Definition
pigare a ingannu, a trampa, cun trogas
Synonyms e antonyms
abbovai,
abbuvonare,
arrebbusai,
coglionai,
colovrinare,
corogliare,
imbaucare,
imbusterai,
imbuvonare,
impastociare,
improsae,
ingannai,
mariolare,
scafai,
trampai
Sentences
isse nos cheret imbellecare!
Etymon
spn.
embelecar
Translations
French
embobiner
English
to cheat
Spanish
embaucar,
trampear
Italian
raggirare
German
betrügen.
imbelécu , nm: imbellecu Definition
cosa chi si faet a ingannia de s'àteru [Salis, Orgòsolo… 184: ostinazione, comportamento ostinato, idea fissa]; ispàssiu?
Synonyms e antonyms
abberintu,
cumpoltura,
estremagiogu,
imbovu,
ingànniu,
intrània,
mangalofu,
màngana,
tarasca,
tràglia,
tramòglia,
trampa,
trapassa,
transa,
troga
Sentences
libberade sos fideles de totu sos imbellecos! ◊ cussas addescant s'amore cun imbelecu
2.
s'imbellecu prus mannu fit unu ajanedhu chi tiu Bore aiat aproverzadu "Su ritardatàriu"
Etymon
spn.
embeleco
Translations
French
escroquerie
English
cheat
Spanish
estafa
Italian
truffa
German
Betrug.
imbelédhidu , agt Synonyms e antonyms
addeleadu,
ifadosu,
imbeléschidu,
nischitzosu,
pibincosu
Translations
French
lassant,
agaçant
English
sickening,
boring
Spanish
empalagoso,
fastidioso
Italian
stucchévole
German
langweilig.
imbelescàdu , agt Definition chi est de cumportamentu coment’e imbeléschidu, arestosu, chi si giàgarat Sentences cudhas crabas imbelescadas de s'assustu si fuint che pressighidas Etymon srd.
imbelèschere , vrb: imbilèschere Definition essire imbeléschidu, ifadosu; su si lassare pigare sa conca de unu sentidu forte mescamente po ómine o fémina / imbilèscheresi a fàchere ccn. cosa = leare un’imbitzu, un’abbitúdine Synonyms e antonyms imbelare, indeosare / imbisciare Sentences su tempus est colandhe e su male imbeleschendhe! 2. tue ses imbeléschiu de Mallena e Mallena est imbeléschia de tene! Etymon ltn. in + vilescere.
imbeléschidu , pps, agt: immeréschidu Definition
de imbelèschere; nau de unu, chi giaet ifadu meda, botosu, malu a peleare
Synonyms e antonyms
addeleadu,
apigonau,
ifadosu,
imbelédhidu,
nischitzosu,
pibincosu
2.
as tanta imbeléschida mania de fàghere su chi no ischis! ◊ finindhela, imbeléschidu! ◊ pisedhu imbeléschidu: no istat mai frimmu! ◊ no pensao a símiles rigores de males imbeléschidos gasie, bàtimu túsciu e tales marigores (P.Casu)◊ si li giompo la boco: est imbeléschida! ◊ zòvanu immeréschidu, apenas cojuadu l'at lassadu sa muzere
Scientific Terminology
ntl
Translations
French
lassant,
insupportable
English
boring,
insufferable
Spanish
fastidioso,
pesado
Italian
noióso,
insopportàbile
German
langweilig,
unerträglich.
imbèlghere , vrb: imbèrghere,
imbrèghere,
impèrghere Definition
intrare a mesu de s’abba o de àtera cosa un’istrégiu (o fintzes is manos, sa pàlia) po ndhe pigare a umpridura a meda, o fintzes intrare un’àtera cosa; andharesindhe, essire a calecunu logu a manera de no si pòdere bíere, nau fintzes de su sole chi si che intrat su merie, e fintzes lòmpere, imbàtere a unu logu o a un’iscopu; pigare in su sensu de fàere andhare; in cobertantza, papare, pigare a meda (e coment’e aprofitandho), ingòllere calecunu male / pps. imbérghiu, imbertu, imbértidu
Synonyms e antonyms
aciufae,
aputare
/
aciurrufae,
collire,
ingòllere,
úmprere
/
cuare,
dogare,
frànghere,
infusilare,
intrae,
intzudhire,
iscumpàrrere,
ispígnere,
sparessi
Idioms
csn:
imbèrghere sa mesura medindhe trigu, olia, àteru; imbèrghere su zuo, sa robba, unu fiadu a unu pàsculu, imbèrghere su pugnale; imbèrghere su malu = collire male, bundhos
Sentences
allughie sos sírios de sa pache pro che imbèrghere a fundhu sa píchida fiaca de su ghenese! ◊ si est imbérghidu in mesu de cussu mare ◊ dhue fut su lanne a imbrèghere a pala!
2.
inoghe tocat a s'imbèrghere, sinono est male pro nois! ◊ abbellu abbellu su sole si est imbertu ◊ su fizu si li fit imbertu dae sos poderes de campagna e no bi cheriat torrare ◊ sa luna chin s'istedhu a prope si che sont imberghendhe supra de su monte ◊ dae su die chi si che sunt imbertos in cussos calancones no si sunt bidos piús ◊ ti chirco e no ti acato: ube che ses imberta? ◊ sa sue si ndhe pesat e s'imberghet in mesu de sa malesa
3.
sa mama che l'aiat imbertu a malaboza a intro de s'iscola, ma su pitzinnu no bi cheriat andhare!
4.
it'est su male chi as imbertu? ◊ ndhe fit imberghendhe maladia ◊ arratza de cristianu chi as imbertu!…◊ currendhe a tota fua si at imbertu sa malasorte sua (Grolle)◊ sas cantones de como parent irfumentu de majarzas pro zente chi at imbertu ària mala!
5.
za imberghet, como, cun totu cussos milliones chi li ant dadu!…◊ sos chi naro deo intro de una pischina imberghendhe sa luna no bi afogant ca che pisches de vàglia restant frantos (P.Giudice Marras)
6.
pigat a letu a palu fatu che molente in maju e comintzat a imbèrghere cun sa muzere!
Etymon
ltn.
immergere
Translations
French
se plonger,
disparaître,
se dissiper
English
to plunge,
to fade away
Spanish
sumergir,
hundir,
desaparecer
Italian
immèrgere,
dileguarsi
German
tauchen,
verschwinden.
imbéliu , nm Definition burdellu, tzarra, chistionu de medas ifadosu.
imbellecàre imbelecàre
imbellécu imbelécu
imbelleitàre, imbelletài , vrb Definition
giare o pònnere su belletu; pònnere belleis, prendhas, carrigare de belleis, ammontare cun arte ccn. cosa po dhi giare un’àtera apariéntzia
Synonyms e antonyms
arrossetai
2.
sacrificada note e die che teraca, pagos mamentos li restaiat pro si pòdere imbelleitare
Translations
French
farder,
orner de clinquant
English
to make up
Spanish
maquillar,
engalanar
Italian
imbellettare,
inorpellare
German
schminken,
beschönigen.
imbelletaméntu , nm Definition su imbelletare, nau fintzes in su sensu de cambiare sa cosa a manera de pàrrere prus bella a ingannu.