mantènnere, mantènniri , vrb: ammantènnere,
muntènnere Definition
pigare, aferrare cun is manos (rfl. betare sa manu a calecuna cosa a manera de no orrúere); tènnere, àere in podere, sighire a tènnere o a portare; tènnere o chistire chentza si guastare, chentza si pèrdere / pps. manténnidu, mantésiu, mantesu
Synonyms e antonyms
afuntènnere,
agguantai,
apompiai,
apoderae,
rèzere
/
badrare,
ostènnere
/
coltoire
| ctr.
iscapare,
lassai
Idioms
csn:
Deus lu mantenzat! = Deus lu bardet, lu muntenzat sanu, chentza male (nadu in suspu: gi est pagu grassu!…); muntenneresindhe, muntènneresi de… = fàghere a mancu de carchi cosa chirchendhe de pònnere frenu a unu gustu, a sos físsios e gai; muntènnere a unu de carchi cosa = chircare de no li lassare fàghere carchi cosa; mantèniri su fuedhu = èssere de peràula, fàghere su chi si narat candho si daet sa peràula
Sentences
muntene custa cosa! ◊ cust'animale no bi la fato a lu muntènnere: mi ch'est fuindhe! ◊ s'ambidha andhat male a la muntènnere ◊ in sa pigada de s'iscala muntènedi no ruas! ◊ si pigas a s'àrbure muntènedi bene a sas naes!
2.
si bi at erba, in montes, sa robba sighit a muntènnere su late ◊ candho presu ti ant pro ti bochire nemmancu sos cannaos ant muntesu (Sozu)◊ cussas sunt promissas fatas e mai mantésias
3.
no mi ndhe muntenzo de bi l'argumentare su chi mi at fatu! ◊ no ti ndhe podes muntènnere de fumare? ◊ a fizos mios no los poto muntènnere d'essire
4.
su sale muntenet bona sa cosa a tempus meda
Etymon
ltn.
manutenere
Translations
French
maintenir
English
to maintain
Spanish
mantener,
sujetar,
guardar
Italian
mantenére,
conservare
German
halten,
sich halten (refl.),
erhalten,
bewahren.
manténnidu , pps: manténniu Definition de mantènnere: prus che àteru si narat in su sensu de campadu, ispesadu Synonyms e antonyms mantésiu.
mantènniri mantènnere
manténniu manténnidu
mantésiu , pps, agt: mantesu Definition de mantènnere, muntesu, prus che àteru si narat in su sensu de poderau firmu Synonyms e antonyms manténnidu Sentences is dus fixus ant bíviu erricus e cuntentos po more ca su babbu e sa mama iant mantésiu s'improminsa.
mantéssi , agt, prn, avb: matessi,
matéssiu Definition
chi no est àteru, chi no est diferente (chentza cambiamentu de sing. a pl. e ne de m. a f.); impreau coment'e avb. inditat manera, in su sensu de deasi etotu, chentza diferéntzia (èssere su m.)
Synonyms e antonyms
acitotu,
atotu
Sentences
si aimus postu su mantessi tempus pro zogare e istudiare aimus ischidu a Kant chei s'abba ◊ amus bidu sos matessi ómines, sas matessi féminas ◊ resessint a numenare in sa matessi manera sas matessi cosas ◊ babbu e fillu s'infriscant pighendi s'àcua de su matessi lavamanu ◊ sa luna giogàt in su celu luxendu e a su matessi tempus isprighendusia in d-una lacunedha de àcua
2.
su matessi chi at faedhadu a tie at faedhadu a mie ◊ custos sunt sos matessi chi amus bidu in cudhane ◊ deo so su matessi chi tue as chistionadu s'annu passadu
3.
sa lughe est paga ma lezo su matessi ◊ isse at fatu goi, e tue su matessi! ◊ fintzas si est de deris, su pane, lu cherzo su matessi ◊ andhe deo o andhes tue, pro contu meu est su matessi ◊ che a tie mantessi sunt bolados sos annos mios (F.Sechi)
Etymon
ctl.
mateix
Translations
French
même (adj.),
lela même (pron),
exactement,
justement,
vraiment (adv.),
tout de même,
quand même
English
same,
equally,
-self
Spanish
mismo
Italian
medésimo,
stésso,
pròprio,
ugualménte
German
gleich.
mantésu mantésiu
mantèu , nm Definition genia de ammontu grussu a betare in pitzu, in codhos, e coment'e a imbodhigadura Synonyms e antonyms mantedhu Scientific Terminology bst Etymon ctl. manteu.
mantíglia , nf: mantilla,
mantíllia Definition
genia de ammontu de féminas a betare in pitzu, in codhos e in palas, curtzu; genia de muncadore de conca
Surnames and Proverbs
smb:
Mantiglia
Scientific Terminology
bst
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
pèlerine
English
cape
Spanish
mantilla
Italian
mantellina
German
Mäntelchen.
mantíli , nm Definition tiàgia de altare. Scientific Terminology ts, prdc.
mantílla, mantíllia mantíglia
mantillína , nf Synonyms e antonyms mantíglia.
mantiníca, mantinínca, mantriníca manteníca
mantoloída , nf Definition su mantoloire, prus che àteru nau de cantu serbit po campare a unu Synonyms e antonyms mantenimentu Etymon srd.
mantoloíre , vrb Definition mantènnere, nau fintzes in su sensu de custodiare, contivigiare, tènnere contu; rfl., atèndhere de alimentu / m. sa famíllia, sas erbeches; m. a ccn. che pódhiche malàviu = po s'ammarolla Synonyms e antonyms agguantai, apompiai, mantènnere Sentences in cussa vidha ant mantoloiu sas pesadas de su limbazu issoro ◊ sa die s'est mantoloia bona (G.F.Sedda).
mantovàre , vrb: mentoare,
mentovare,
mentuare,
montoare,
montogare,
montovare,
muntoare Definition
nàrrere su númene de unu o de una cosa o logu foedhandho o arrexonandho, arregodandhodhu prus che àteru a ispantu, a meravígia, cun ammiru, a murrúngiu
Synonyms e antonyms
arranomonai,
arremonae,
fentomare,
nemonai
Sentences
mi podes dare sa proposta e sos àteros documentos chi mentovas in sa risposta chi mi as imbiadu ◊ una làgrima in cara li est falada montovendhe a chie at in coro ◊ cussu logu est montovadu pro nuraghes, domos de gianas e àteros ammentos ◊ bastat, no chèglio prus a mi ndhe mentovare!
Etymon
itl.
mentovare
Translations
French
mentionner,
nommer
English
to mention
Spanish
mencionar
Italian
menzionare
German
anführen,
erwähnen.
màntu , nm Definition
genia de ammontu de fémina, de orrobba bona, fine, a betare in pitzu e coment'e a imbodhigadura, apertu ananti, longu meda; a logos est su muncadore mannu de seda, ma giaet su númene a totu su costúmene puru; si narat fintzes po bentina, colore de su pilu de su bestiàmene mannu
Idioms
csn:
is mantus = sa montedhada, is nuis chi acarraxant is àrias (mantu ’e bentu, mant'e ària = nue forte de bentu)
Sentences
pro sogru meu su tempus mi dades de li tèssere unu mantu ◊ custu mantu aggradessi e tènelu arribbadu pro s'isposa chi ti as a leare ◊ su mantu de Nostra Segnora est de seda ◊ nade, Segnora, pro chie mantu niedhu portades?
2.
a bortas arribbat mantu lizeru che alenu de pitzinnu ◊ no tenit assébiu gherrendi cun mantus e bentus contràrius
Scientific Terminology
bst
Translations
French
manteau,
pelage (des animaux)
English
mantle
Spanish
manto,
capa
Italian
manto
German
Mantel,
Fell.
màntua mànta
mantuàda, mantulàda, mantulàra , nf Definition
cropu forte giau a manu furriada
Synonyms e antonyms
bofetada,
bussinada,
cabbessu,
irbatulada,
iscantargiara,
iscaputzone,
iscavanada,
istuturada,
manimbesse
Sentences
ti dongu una mantulara!…
Etymon
ctl.
manotada
Translations
French
revers de main
English
backhander
Spanish
revés
Italian
manrovèscio
German
Ohrfeige.