Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

mantènnere, mantènniri , vrb: ammantènnere, muntènnere Definition pigare, aferrare cun is manos (rfl. betare sa manu a calecuna cosa a manera de no orrúere); tènnere, àere in podere, sighire a tènnere o a portare; tènnere o chistire chentza si guastare, chentza si pèrdere / pps. manténnidu, mantésiu, mantesu Synonyms e antonyms afuntènnere, agguantai, apompiai, apoderae, rèzere / badrare, ostènnere / coltoire | ctr. iscapare, lassai Idioms csn: Deus lu mantenzat! = Deus lu bardet, lu muntenzat sanu, chentza male (nadu in suspu: gi est pagu grassu!…); muntenneresindhe, muntènneresi de… = fàghere a mancu de carchi cosa chirchendhe de pònnere frenu a unu gustu, a sos físsios e gai; muntènnere a unu de carchi cosa = chircare de no li lassare fàghere carchi cosa; mantèniri su fuedhu = èssere de peràula, fàghere su chi si narat candho si daet sa peràula Sentences muntene custa cosa! ◊ cust'animale no bi la fato a lu muntènnere: mi ch'est fuindhe! ◊ s'ambidha andhat male a la muntènnere ◊ in sa pigada de s'iscala muntènedi no ruas! ◊ si pigas a s'àrbure muntènedi bene a sas naes! 2. si bi at erba, in montes, sa robba sighit a muntènnere su late ◊ candho presu ti ant pro ti bochire nemmancu sos cannaos ant muntesu (Sozu)◊ cussas sunt promissas fatas e mai mantésias 3. no mi ndhe muntenzo de bi l'argumentare su chi mi at fatu! ◊ no ti ndhe podes muntènnere de fumare? ◊ a fizos mios no los poto muntènnere d'essire 4. su sale muntenet bona sa cosa a tempus meda Etymon ltn. manutenere Translations French maintenir English to maintain Spanish mantener, sujetar, guardar Italian mantenére, conservare German halten, sich halten (refl.), erhalten, bewahren.

manténnidu , pps: manténniu Definition de mantènnere: prus che àteru si narat in su sensu de campadu, ispesadu Synonyms e antonyms mantésiu.

mantènniri mantènnere

manténniu manténnidu

mantésiu , pps, agt: mantesu Definition de mantènnere, muntesu, prus che àteru si narat in su sensu de poderau firmu Synonyms e antonyms manténnidu Sentences is dus fixus ant bíviu erricus e cuntentos po more ca su babbu e sa mama iant mantésiu s'improminsa.

mantéssi , agt, prn, avb: matessi, matéssiu Definition chi no est àteru, chi no est diferente (chentza cambiamentu de sing. a pl. e ne de m. a f.); impreau coment'e avb. inditat manera, in su sensu de deasi etotu, chentza diferéntzia (èssere su m.) Synonyms e antonyms acitotu, atotu Sentences si aimus postu su mantessi tempus pro zogare e istudiare aimus ischidu a Kant chei s'abba ◊ amus bidu sos matessi ómines, sas matessi féminas ◊ resessint a numenare in sa matessi manera sas matessi cosas ◊ babbu e fillu s'infriscant pighendi s'àcua de su matessi lavamanu ◊ sa luna giogàt in su celu luxendu e a su matessi tempus isprighendusia in d-una lacunedha de àcua 2. su matessi chi at faedhadu a tie at faedhadu a mie ◊ custos sunt sos matessi chi amus bidu in cudhane ◊ deo so su matessi chi tue as chistionadu s'annu passadu 3. sa lughe est paga ma lezo su matessi ◊ isse at fatu goi, e tue su matessi! ◊ fintzas si est de deris, su pane, lu cherzo su matessi ◊ andhe deo o andhes tue, pro contu meu est su matessi ◊ che a tie mantessi sunt bolados sos annos mios (F.Sechi) Etymon ctl. mateix Translations French même (adj.), lela même (pron), exactement, justement, vraiment (adv.), tout de même, quand même English same, equally, -self Spanish mismo Italian medésimo, stésso, pròprio, ugualménte German gleich.

mantésu mantésiu

mantèu , nm Definition genia de ammontu grussu a betare in pitzu, in codhos, e coment'e a imbodhigadura Synonyms e antonyms mantedhu Scientific Terminology bst Etymon ctl. manteu.

mantíglia , nf: mantilla, mantíllia Definition genia de ammontu de féminas a betare in pitzu, in codhos e in palas, curtzu; genia de muncadore de conca Surnames and Proverbs smb: Mantiglia Scientific Terminology bst Etymon ctl., spn. Translations French pèlerine English cape Spanish mantilla Italian mantellina German Mäntelchen.

mantíli , nm Definition tiàgia de altare. Scientific Terminology ts, prdc.

mantílla, mantíllia mantíglia

mantillína , nf Synonyms e antonyms mantíglia.

mantiníca, mantinínca, mantriníca manteníca

mantoloída , nf Definition su mantoloire, prus che àteru nau de cantu serbit po campare a unu Synonyms e antonyms mantenimentu Etymon srd.

mantoloíre , vrb Definition mantènnere, nau fintzes in su sensu de custodiare, contivigiare, tènnere contu; rfl., atèndhere de alimentu / m. sa famíllia, sas erbeches; m. a ccn. che pódhiche malàviu = po s'ammarolla Synonyms e antonyms agguantai, apompiai, mantènnere Sentences in cussa vidha ant mantoloiu sas pesadas de su limbazu issoro ◊ sa die s'est mantoloia bona (G.F.Sedda).

mantovàre , vrb: mentoare, mentovare, mentuare, montoare, montogare, montovare, muntoare Definition nàrrere su númene de unu o de una cosa o logu foedhandho o arrexonandho, arregodandhodhu prus che àteru a ispantu, a meravígia, cun ammiru, a murrúngiu Synonyms e antonyms arranomonai, arremonae, fentomare, nemonai Sentences mi podes dare sa proposta e sos àteros documentos chi mentovas in sa risposta chi mi as imbiadu ◊ una làgrima in cara li est falada montovendhe a chie at in coro ◊ cussu logu est montovadu pro nuraghes, domos de gianas e àteros ammentos ◊ bastat, no chèglio prus a mi ndhe mentovare! Etymon itl. mentovare Translations French mentionner, nommer English to mention Spanish mencionar Italian menzionare German anführen, erwähnen.

màntu , nm Definition genia de ammontu de fémina, de orrobba bona, fine, a betare in pitzu e coment'e a imbodhigadura, apertu ananti, longu meda; a logos est su muncadore mannu de seda, ma giaet su númene a totu su costúmene puru; si narat fintzes po bentina, colore de su pilu de su bestiàmene mannu Idioms csn: is mantus = sa montedhada, is nuis chi acarraxant is àrias (mantu ’e bentu, mant'e ària = nue forte de bentu) Sentences pro sogru meu su tempus mi dades de li tèssere unu mantu ◊ custu mantu aggradessi e tènelu arribbadu pro s'isposa chi ti as a leare ◊ su mantu de Nostra Segnora est de seda ◊ nade, Segnora, pro chie mantu niedhu portades? 2. a bortas arribbat mantu lizeru che alenu de pitzinnu ◊ no tenit assébiu gherrendi cun mantus e bentus contràrius Scientific Terminology bst Translations French manteau, pelage (des animaux) English mantle Spanish manto, capa Italian manto German Mantel, Fell.

màntua mànta

mantuàda, mantulàda, mantulàra , nf Definition cropu forte giau a manu furriada Synonyms e antonyms bofetada, bussinada, cabbessu, irbatulada, iscantargiara, iscaputzone, iscavanada, istuturada, manimbesse Sentences ti dongu una mantulara!… Etymon ctl. manotada Translations French revers de main English backhander Spanish revés Italian manrovèscio German Ohrfeige.

mantúma, mantúmma , nm Definition un'èssere pentzau che cosa chi faet a tímere Synonyms e antonyms fantàsima, pantama, pantuma*, pupurru.