mantènnere, mantènniri , vrb: ammantènnere,
muntènnere Definitzione
pigare, aferrare cun is manos (rfl. betare sa manu a calecuna cosa a manera de no orrúere); tènnere, àere in podere, sighire a tènnere o a portare; tènnere o chistire chentza si guastare, chentza si pèrdere / pps. manténnidu, mantésiu, mantesu
Sinònimos e contràrios
afuntènnere,
agguantai,
apompiai,
apoderae,
rèzere
/
badrare,
ostènnere
/
coltoire
| ctr.
iscapare,
lassai
Maneras de nàrrere
csn:
Deus lu mantenzat! = Deus lu bardet, lu muntenzat sanu, chentza male (nadu in suspu: gi est pagu grassu!…); muntenneresindhe, muntènneresi de… = fàghere a mancu de carchi cosa chirchendhe de pònnere frenu a unu gustu, a sos físsios e gai; muntènnere a unu de carchi cosa = chircare de no li lassare fàghere carchi cosa; mantèniri su fuedhu = èssere de peràula, fàghere su chi si narat candho si daet sa peràula
Frases
muntene custa cosa! ◊ cust'animale no bi la fato a lu muntènnere: mi ch'est fuindhe! ◊ s'ambidha andhat male a la muntènnere ◊ in sa pigada de s'iscala muntènedi no ruas! ◊ si pigas a s'àrbure muntènedi bene a sas naes!
2.
si bi at erba, in montes, sa robba sighit a muntènnere su late ◊ candho presu ti ant pro ti bochire nemmancu sos cannaos ant muntesu (Sozu)◊ cussas sunt promissas fatas e mai mantésias
3.
no mi ndhe muntenzo de bi l'argumentare su chi mi at fatu! ◊ no ti ndhe podes muntènnere de fumare? ◊ a fizos mios no los poto muntènnere d'essire
4.
su sale muntenet bona sa cosa a tempus meda
Ètimu
ltn.
manutenere
Tradutziones
Frantzesu
maintenir
Ingresu
to maintain
Ispagnolu
mantener,
sujetar,
guardar
Italianu
mantenére,
conservare
Tedescu
halten,
sich halten (refl.),
erhalten,
bewahren.
manténnidu , pps: manténniu Definitzione de mantènnere: prus che àteru si narat in su sensu de campadu, ispesadu Sinònimos e contràrios mantésiu.
mantènniri mantènnere
manténniu manténnidu
mantésiu , pps, agt: mantesu Definitzione de mantènnere, muntesu, prus che àteru si narat in su sensu de poderau firmu Sinònimos e contràrios manténnidu Frases is dus fixus ant bíviu erricus e cuntentos po more ca su babbu e sa mama iant mantésiu s'improminsa.
mantéssi , agt, prn, avb: matessi,
matéssiu Definitzione
chi no est àteru, chi no est diferente (chentza cambiamentu de sing. a pl. e ne de m. a f.); impreau coment'e avb. inditat manera, in su sensu de deasi etotu, chentza diferéntzia (èssere su m.)
Sinònimos e contràrios
acitotu,
atotu
Frases
si aimus postu su mantessi tempus pro zogare e istudiare aimus ischidu a Kant chei s'abba ◊ amus bidu sos matessi ómines, sas matessi féminas ◊ resessint a numenare in sa matessi manera sas matessi cosas ◊ babbu e fillu s'infriscant pighendi s'àcua de su matessi lavamanu ◊ sa luna giogàt in su celu luxendu e a su matessi tempus isprighendusia in d-una lacunedha de àcua
2.
su matessi chi at faedhadu a tie at faedhadu a mie ◊ custos sunt sos matessi chi amus bidu in cudhane ◊ deo so su matessi chi tue as chistionadu s'annu passadu
3.
sa lughe est paga ma lezo su matessi ◊ isse at fatu goi, e tue su matessi! ◊ fintzas si est de deris, su pane, lu cherzo su matessi ◊ andhe deo o andhes tue, pro contu meu est su matessi ◊ che a tie mantessi sunt bolados sos annos mios (F.Sechi)
Ètimu
ctl.
mateix
Tradutziones
Frantzesu
même (adj.),
lela même (pron),
exactement,
justement,
vraiment (adv.),
tout de même,
quand même
Ingresu
same,
equally,
-self
Ispagnolu
mismo
Italianu
medésimo,
stésso,
pròprio,
ugualménte
Tedescu
gleich.
mantésu mantésiu
mantèu , nm Definitzione genia de ammontu grussu a betare in pitzu, in codhos, e coment'e a imbodhigadura Sinònimos e contràrios mantedhu Terminologia iscientìfica bst Ètimu ctl. manteu.
mantíglia , nf: mantilla,
mantíllia Definitzione
genia de ammontu de féminas a betare in pitzu, in codhos e in palas, curtzu; genia de muncadore de conca
Sambenados e Provèrbios
smb:
Mantiglia
Terminologia iscientìfica
bst
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
pèlerine
Ingresu
cape
Ispagnolu
mantilla
Italianu
mantellina
Tedescu
Mäntelchen.
mantíli , nm Definitzione tiàgia de altare. Terminologia iscientìfica ts, prdc.
mantílla, mantíllia mantíglia
mantillína , nf Sinònimos e contràrios mantíglia.
mantiníca, mantinínca, mantriníca manteníca
mantoloída , nf Definitzione su mantoloire, prus che àteru nau de cantu serbit po campare a unu Sinònimos e contràrios mantenimentu Ètimu srd.
mantoloíre , vrb Definitzione mantènnere, nau fintzes in su sensu de custodiare, contivigiare, tènnere contu; rfl., atèndhere de alimentu / m. sa famíllia, sas erbeches; m. a ccn. che pódhiche malàviu = po s'ammarolla Sinònimos e contràrios agguantai, apompiai, mantènnere Frases in cussa vidha ant mantoloiu sas pesadas de su limbazu issoro ◊ sa die s'est mantoloia bona (G.F.Sedda).
mantovàre , vrb: mentoare,
mentovare,
mentuare,
montoare,
montogare,
montovare,
muntoare Definitzione
nàrrere su númene de unu o de una cosa o logu foedhandho o arrexonandho, arregodandhodhu prus che àteru a ispantu, a meravígia, cun ammiru, a murrúngiu
Sinònimos e contràrios
arranomonai,
arremonae,
fentomare,
nemonai
Frases
mi podes dare sa proposta e sos àteros documentos chi mentovas in sa risposta chi mi as imbiadu ◊ una làgrima in cara li est falada montovendhe a chie at in coro ◊ cussu logu est montovadu pro nuraghes, domos de gianas e àteros ammentos ◊ bastat, no chèglio prus a mi ndhe mentovare!
Ètimu
itl.
mentovare
Tradutziones
Frantzesu
mentionner,
nommer
Ingresu
to mention
Ispagnolu
mencionar
Italianu
menzionare
Tedescu
anführen,
erwähnen.
màntu , nm Definitzione
genia de ammontu de fémina, de orrobba bona, fine, a betare in pitzu e coment'e a imbodhigadura, apertu ananti, longu meda; a logos est su muncadore mannu de seda, ma giaet su númene a totu su costúmene puru; si narat fintzes po bentina, colore de su pilu de su bestiàmene mannu
Maneras de nàrrere
csn:
is mantus = sa montedhada, is nuis chi acarraxant is àrias (mantu ’e bentu, mant'e ària = nue forte de bentu)
Frases
pro sogru meu su tempus mi dades de li tèssere unu mantu ◊ custu mantu aggradessi e tènelu arribbadu pro s'isposa chi ti as a leare ◊ su mantu de Nostra Segnora est de seda ◊ nade, Segnora, pro chie mantu niedhu portades?
2.
a bortas arribbat mantu lizeru che alenu de pitzinnu ◊ no tenit assébiu gherrendi cun mantus e bentus contràrius
Terminologia iscientìfica
bst
Tradutziones
Frantzesu
manteau,
pelage (des animaux)
Ingresu
mantle
Ispagnolu
manto,
capa
Italianu
manto
Tedescu
Mantel,
Fell.
màntua mànta
mantuàda, mantulàda, mantulàra , nf Definitzione
cropu forte giau a manu furriada
Sinònimos e contràrios
bofetada,
bussinada,
cabbessu,
irbatulada,
iscantargiara,
iscaputzone,
iscavanada,
istuturada,
manimbesse
Frases
ti dongu una mantulara!…
Ètimu
ctl.
manotada
Tradutziones
Frantzesu
revers de main
Ingresu
backhander
Ispagnolu
revés
Italianu
manrovèscio
Tedescu
Ohrfeige.