Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

rentènnere , vrb: arretènnede, retènnere Definition coment'e mantènnere firmu (fintzes po maladia chi guastat un'arremu de no dhu pòdere mòvere)/ retènneresi de… = muntenneresindhe, lassare istare, fai a mancu de… Synonyms e antonyms agguantai, detènnere, mantènnere, tènnere, tratèniri / aostare, astèniri, refrenai | ctr. iscapae Sentences at lassadu sinnos iscritos e no cosas volavola e malas a rentènnere! ◊ li falant sas làgrimas chentza las poder rentènnere ◊ apelti tantu atrivimentu inue chi su meu ti as retentu! ◊ sos chelos azis serradu, sas abbas azis retentu 2. curre o cadhu ispanu, no ti retenzas sos giampos! ◊ a los crere fizos mios mi retenzo ca no tenent sas índulas chi tenzo ◊ fit acanta a la tènnere ma si est retesu dubbiosu Translations French retenir, paralyser, s'abstenir English to retain, to paralyze, to refrain Spanish retener, paralizar Italian ritenére, paralizzare, astenersi German zurückhalten, lähmen, paralysieren, sich enthalten.

renuntziài, renuntziàre , vrb: rinuntziare Definition lassare, arrefudare calecuna cosa chi si iat a pòdere fàere, pigare o gosare Synonyms e antonyms renusciare Sentences - Renuntziades a Sàtana e a totu sas òperas suas? - Renúntzio! Translations French renoncer English to renounce Spanish renunciar Italian rinunciare German verzichten.

renusciàre , vrb Definition lassare, arrefudare calecuna cosa chi s'iat a pòdere fàere, pigare o gosare Synonyms e antonyms arrefudai, renuntziai* Sentences pro chi mi apat renusciadu tempus e sorte crudele, so sempre cudhu fidele cumpagnu afetzionadu (G.A.Cossu) Translations French renoncer, refuser English to give up Spanish renunciar, rehusar Italian rinunziare, rifiutare German verzichten.

repassài, repassàre , vrb: ripassare Definition torrare a passare in su sensu de torrare a fàere, fàere a duas bortas calecuna cosa; murghendho, múrghere a duas bortas su pegus Sentences sas berbeghes cherent repassadas, ca lis torrat a intrare late de candho si comintzat a múrghere Translations French réviser English to revise Spanish repasar Italian ripassare German zurückkehren, wiederholen.

repítere , vrb: arrapiti, ripítere, repítiri Definition nàrrere o fàere torra sa cosa; mescamente istare a ora meda faendho una cosa, baliare un'isfortzu, una dificurtade; arrespòndhere a su chi narat s'àteru, mescamente a su chi narat su mannu Synonyms e antonyms agguantare, repetire / abbetiae 2. pesadu za so: tocat a bídere si bi repito, ca so débbile! ◊ a caminare meda deo no bi repito! ◊ e chie bi repitit a triballare gai a irfortzu a tota die?! ◊ e chie bi podet repítere in totu cussa calura: bi ndh'at de s'iscazare!…◊ azis fàmine ma repitide: su mànigu est bell'e cotu ◊ sos abbrítios mi at dadu de connòschere su bonu e su malu: pro cussu est chi repito (Limbudu)◊ tota die chentza manigare no si bi repitit Etymon itl. ripetere Translations French résister English to hold out Spanish resistir Italian resìstere, tener duro German standhalten.

reprammiàre , vrb: arresparmiai, risparmiai, risparmiare, rispramiare Definition ispèndhere prus pagu, pònnere o impreare prus pagu cosa Synonyms e antonyms acolomizare, aorrai, avitare, findigare, istraviare 1, spramiai | ctr. perdimentare, sperditziai Sentences chie si rispàrmiat sa vida sua l'at a pèrdere! (Ev) Translations French économiser English to save (up) Spanish ahorrar Italian risparmiare German sparen.

reprovài , vrb Definition foedhare giaendho provas chi una cosa o chistione no est deasi comente narat s'àteru Translations French réfuter English to confute Spanish refutar Italian confutare German widerlegen.

resaltài, resaltàre , vrb: resartare Definition su si bíere o pàrrere méngius, de prus, prus ladinu, nau de sa cosa po sa bisura, is síngias, su sabore o àteru; essire fora o prus in artu de una línia, de unu paris, de sa s'afaciada o pinna de unu muru o àteru Translations French ressortir, paraître nettement English to stand out Spanish resaltar Italian risaltare German hervortreten.

rescatài , vrb: riscatai, riscatare Definition pagare po intrare in podere de calecuna cosa chi in calecuna manera dhi apartenet, a unu / r. annos de triballu = pagai is contribbutus po trabballu fatu a manera de si dh'agatare contau po sa pentzioni Synonyms e antonyms pacare, illebberare, iscabbúllere Translations French racheter English to redeem Spanish rescatar Italian riscattare German loskaufen.

reselài, reselàre , vrb: arreselai, retzelare, rezelai, rezelare Definition su no giare fide, su àere bendha o duda coment'e timendho puru Synonyms e antonyms suspetai | ctr. cunfiai, fidai Sentences bessestis a predicai sentza timi o rezelai s'imperadori Etymon spn. rezelar Translations French craindre, soupçonner English to suspect Spanish recelar Italian sospettare, temére German argwöhnen.

resèssere , vrb Definition bínchere una dificurtade, lòmpere a fàere una cosa, a un'iscopu Synonyms e antonyms arrannesci*, resessire, revèntere Sentences no bi sunt pótios resèssere ◊ no podet resèssere a ischire ite li est capitadu Translations French réussir English to succeed Spanish lograr, conseguir Italian riuscire German gelingen.

resiltíre , vrb: resistire, resistiri Definition repitire, agguantare, sighire a fortzare calecunu tempus / nessunu no si podet resistire = nisciunus podit andai contras Synonyms e antonyms abbabiai, agguantai, ammantènnere, apoderae, apompiai, rèzere / rfl. apònnere | ctr. arrèndhere, tzèdere Etymon spn. Translations French résister English to resist Spanish resistir, aguantar Italian resìstere German standhalten.

respònnere , vrb: arraspundi, errespòndhere, respúndiri, rispòndhere, rispònnere Definition giare s'arresposta a una domandha, nàrrere su chi unu at pregontau o chi pertocat su chi bolet ischire; iscríere a unu chi at mandhau lítera o àtera posta; fintzes foedhare a repitida, coment'e abbetiandho, a gente prus manna o prus de importu chentza o cun pagu arrespetu, candho iat a èssere prus arrespetosu a citire e ascurtare o pònnere mente; in su giogu o in àteru, fàere calecuna cosa coment'e adduindho a su chi proponet o cumènciat s'àteru, o fintzes contr'a su chi faet s'àteru / pps. respúndiu, respustu Synonyms e antonyms | ctr. dimandhare, porrogare, precontare Idioms csn: rispòndhere a s'intacu = a puntinu, bene meda; respòndhere a filu = a tonu, bene Sentences su giamare e no rispòndhere est surdímine o malíssia ◊ responne tue a su telèfono! ◊ no ti poto respònnere ◊ si li dimannaiant pruite, responniat goi 2. ma est maleducadu, mih, cussu pisedhu: rispondhet a sa mama chi mancu a su frade, gai! Translations French répondre English to answer Spanish contestar, responder Italian rispóndere German antworten.

ressolàre , vrb Definition fàere ressole, mandhare calore coment'e torrandhodhu agoa Sentences suta de sa cama de su sole sa téula est ressolandhe (A.Mura) Etymon srd. Translations French réverbérer English to reverberate Spanish reverberar Italian riverberare German zurückstrahlen.

resultài, resultàre , vrb: arresurtai, erresultare, resurtare, risurtare Definition àere un'arresurtau, su chi essit o si ndhe bogat de calecuna cosa chi si faet, de su chi si cricat de ischire; andhare in bonu; arrennèscere a fàere una cosa; bogare a pígiu una segurtade de ndhe ischire calecuna cosa Synonyms e antonyms assèriri / resèssere Sentences comente ti resurtat, a tie, custa faina? ◊ resurtat chi est comente so nendhe deo? ◊ custu triballu est resurtadu bene meda ◊ nachi custu sèmene fit bonu, l'apo fintzas betadu a carcu, ma petzi bi at resurtadu carchi puntu! 2. bessi tue, tantu no bi resurtas ca ses minore! ◊ a bi resurtas a fàghere cussa faina? ◊ a sa sola no bi resurto a fàghere custa cosa ◊ si podet resultare a betare ojos inue giogant deas e drufinos (P.Pillonca)◊ su pitzinnu ridiat a tichírrios candho resurtait a tirare sa coa de su mannale 3. eo cherzo resultare sos porcos chi mi che ant furadu! Translations French résulter English to result Spanish resultar Italian risultare German entstehen, hervorgehen.

retratài, retratàre , vrb: arretratai, ritratare Definition pintare sa figura, sa cara, fàere su retratu (ma fintzes sa fotografia) a unu Sentences como chi l'ant retratada, nàdemi si che ndh'at bella che issa! ◊ bi at una pitzinna in su letu corcada… cun pinna e cun tinteri cheriat ritratada! 2. aiat retratatu su partò a palas vortatas a sa màchina potogràfica Etymon itl. ritrattare Translations French portraiturer English to portray Spanish retratar Italian effigiare German abbilden.

revèntere , vrb Definition lòmpere a un'iscopu; fàere sa revéntida, giare prova chi est bonu, adatu, de agguantu, andhare o essire in bonu Synonyms e antonyms arrannesci, imperti, reventire* Sentences mancari bei penses die e note, no reventis a cumpònnere un'otada! Translations French réussir English to be able Spanish lograr, conseguir Italian riuscire German gelingen.

ribbronài , vrb: arrabbronai Definition pònnere e pistare su ribbroni po dhi fàere sa conca o alladiare sa punta a manera chi no ndh'essat e poderet bene Synonyms e antonyms arramaciai, rebbuire Etymon ctl. reblonar Translations French river English to clinch Spanish remachar Italian ribadire German nieten.

ricatài, ricatàre , vrb: arrecatai* Definition prus che àteru, furare gente po che iscabbúllere dinare a is parentes, po dhos custrínghere a giare dinare; fintzes pigare o impònnere a unu cosa cun sa fortza o cun ammeletzos de dhi fàere dannu o male prus mannu Synonyms e antonyms issucutare Translations French faire chanter English to blackmail Spanish chantajear Italian ricattare German entführen, kidnappen.

rídere , vrb: arríere, errídere, irríere, ríede, ríere, ríghere, riri Definition apèrrere pagu pagu is lavras o fintzes apèrrere sa buca meda faendho intèndhere sa boghe po cuntentesa, alligria, ca si agatat una cosa o una essia coriosa, befandho, abbaidandho ispetàculu o àteru / ger. riendhe, rindhe, ridindhe; pps. rísidu, rísiu, ríghiu Synonyms e antonyms | ctr. piànghere Idioms csn: rídere a gúrpinu = ríere cun malíssia, a befe, gorpeggorpe; ríere a cuscusinu = a s'iscúsia, chentza si fàghere a intèndhere; mi ndhe rio si… = mi ndi arriu (ma mi dispraxit etotu!); rídere a fiacu = arriri poita is àterus funt arriendi, ma sentza de cumprendi bèni ita dhus at fatus a arriri; dónnia pilu li ridet! = (nau de ccn.) est prexau che una pasca Sentences umpare amus rísidu e giogadu ◊ si capatze no est unu de ríere de sa própia persone, no est in cunditzione de si ríere de neunu ◊ cussu zogante faghet a ríere sas predas ◊ su contu de Giuanne est contu ’e ríere: no tenet giuu e no ischit a iscríere! (M.Murenu)◊ candho avio intesu cussas allegas, no ischio prus si ríghere o mi assustare Etymon ltn. ridere Translations French rire English to smile Spanish reír Italian rìdere German lachen.