A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

ammontàre 1 , vrb: ammuntai, ammuntare, ammutare Definizione pònnere cosa apitzu po carragiare; nau de su sole, fintzes intrare o cuare in s’orizonte / ammuntare su chelu a trudha = bolli fai una cosa chi… no fait! Sinonimi e contrari ammantai, cuguzare, imbusciae, neulare / covacare | ctr. iscucuzare, iscugudhai, ismuntare Frasi custa losa ammuntat sos restos de unu frade ◊ fit totu ammuntau in su mantedhu ◊ daghi faghiat fritu si ammuntiat una manta in codhos ◊ sa domita est ammuntada cun téula ◊ sa lughe no si atzendhet pro l'ammuntare! ◊ los at ammuntados s'umbra de una nue ◊ tia Maria si che ammontat s'isciallu e ch'essit ◊ su nie ammontat sa pastura 2. si nchi ammuntat su soi ◊ s'aera si ammuntat de nues ◊ su runzone fuit ammuntadu de s'assunzighedha ◊ apo a bènnere a ti ammuntare de carignos ◊ una lughe los at ammuntados Traduzioni Francese couvrir Inglese to cover Spagnolo cubrir, tapar Italiano coprire Tedesco bedecken.

ammontricàre , vrb Definizione pigare a cropos de pedra a meda, carragiare de pedra Sinonimi e contrari apedreare, apedriai Frasi sos Zudeos ant picadu sas predas pro l'ammontricare, ma Zesu si est prima cubadu e pustis at lassadu su témpiu (A.Mariani) Etimo srd.

ammóntu , nm: ammuntu Definizione su ammontare; calesiògiat cosa chi serbit po carragiare, a bestire / cotzare sos ammuntos in su letu = pinnigare sos oros a parte de fora, a s'ala de cabita Sinonimi e contrari afiagnu, ammantu, assacarru, carrarzura, coguzu, cucutzura, cugutzadorza Frasi a su piciochedhu ndhe dhi leat is ammontos po ndhe dhu fàere pesare! ◊ si est imboligau menzus in sos ammuntos e torrau a ormire ◊ a Cristos l'ant postu in sa rughe sen'ammuntu ◊ falaiat su lentore e deo sen'ammuntu! ◊ sa pinneta giughiat s'ammuntu de fenu e sida Etimo srd. Traduzioni Francese couverture, tout ce qui sert à couvrir Inglese everything useful to cover Spagnolo ropa Italiano tutto ciò che serve per coprire, vestiàrio Tedesco Kleiderbestand.

ammoràda , nf: amorada Definizione sa fémina ammorandho, chi at giau su foedhu ca dh’ant domandhada a pobidha Sinonimi e contrari fidantzada, inamorada, isposa Frasi est lébia che carignu de manu de amorada Etimo srd.

ammoradòre , agt, nm: amoradore Definizione chi o chie est ammorandho Sinonimi e contrari ammoradu, ammorajolu Frasi duos ammoradores giuchent caras de sole e miradas límpias Etimo srd. Traduzioni Francese amoureux Inglese in love Spagnolo enamorado Italiano innamorato Tedesco verliebt, Verliebte.

ammoràdu , pps, agt, nm: ammoratu, ammorau, amoradu, amoratu, amorau Definizione de ammorare; chi o chie est ammorandho, o fintzes chi est innamorau, fidantzau, isposu; coment'e númene est fintzes unu frore de monte Sinonimi e contrari ammoradore, ammorajolu / ciciugojuadu, cucú 1, lepirisposu 2. est amorau de sa prus bella 3. oje at colliu s'ammorau a dommo sua ◊ so isetendhe e disizendhe che giòvana ch'isetat s'amoradu ◊ amorados ndhe aias una chedha ◊ bogau mi ant a isposa sentza de tenni amorau! Traduzioni Francese fiancé Inglese engaged Spagnolo novio Italiano fidanzato Tedesco verlobt, Verlobte.

ammoradúra , nf Definizione su ammorare Sinonimi e contrari ammoronzu Etimo srd.

ammorajólu , agt: amoragiolu, amorajolu Definizione nau de ómine o de fémina, chi istat ammorandho cun s'unu e cun s'àteru, chi dhi praghent is féminas (si est ómine) fintzes si no est una cosa esagerada e po cussu no própriu feminari, o chi dhi praghent is ómines (si est fémina), fintzes si no est própriu conchilébia Sinonimi e contrari ammoradore, ammoratzadore, amoraditu, inamoraditu Frasi si biet, ca ses amorajola ndhe amoras prus de chentu! Terminologia scientifica ntl Etimo srd.

ammoràre , vrb: amorai, amurai Definizione totu su chi duos faent de bonu s'unu po s'àteru, ómine e fémina, candho funt isposos e s'istimant cun s'idea de si cojuare; betare istima a unu, a una, cricare, èssere sèmpere impare Sinonimi e contrari fastigiai / abbaradhare, abbelare, imbelare, inamorai, indeosare, ingeniai Frasi oe comente fato a ti amorare? ◊ no ses menzus tue de sa chi so amorandhe ◊ sos tempos bellos si che sunt colados umpare chin su tempus de ammorare! ◊ bastat chi dh'amorit po dh'isposai, cussa dhu càrrigat de dinai puru! 2. totu sos chi la bident si ndhe ammorant de cantu atraet s'ermosura sua ◊ prite ti amoras, ca no cherjo a tie?! Terminologia scientifica ssl Etimo srd. Traduzioni Francese être fiancés, s'engager par une promesse de mariage Inglese to be connected with Spagnolo ser novios, llevarse bien con alguien Italiano avére una relazióne d'amóre, èssere fidanzati Tedesco ein Liebesverhältnis unterhalten, verlobt sein.

ammoràtu ammoràdu

ammoratzadòre , agt Definizione chi dhi praghent is féminas, fintzes si no própriu feminari: chi amorat candho cun s'una candho cun àtera Sinonimi e contrari ammorajolu, bagiariotu Etimo srd.

ammoratzàre , vrb: amoraciai Definizione cricare féminas (o ómines) ma chentza intentziones sérias, èssere a candho cun s'una a candho cun s'àtera, ma amoraciai est fintzes èssere in fastígius Sinonimi e contrari alleporedhare, fastigiai Frasi totus de tui mi portant isceda cun s’unu e cun s’àteru de amoraciai (Ant.Porceddu) 2. cussu amoraciàt cun is ogus e cun is fuedhus cun sa sorri de su predi e apustis dh'at domandada puru Etimo srd. Traduzioni Francese flirter Inglese to flirt Spagnolo ligar, flirtear Italiano amoreggiare Tedesco liebeln.

ammoràu ammoràdu

ammorerài ammoderài

ammorfodhàre ammalfudhàre

ammorfodhàu , pps, agt Definizione de ammorfodhare; chi est a martitzu, tropu modhe po s’abba o àteru deasi chi at suspiu Sinonimi e contrari ammerchedhau, ammolcodhadu.

ammorgodhàre , vrb: morgodhare Definizione fàere tropu modhe de s'abba suspia (o fintzes de àtera cosa che a s'abba), intrare in s’abba / ammorgodhadu (nadu de ccn.) = chi tenit pagu ganas de trabballai, chi est firmu, ciciu chentza de fai Sinonimi e contrari ammalfudhare, ammodhiae, incalchire Frasi su colore de sa pedhe pariat prus iscuru de su grogore de s'arbéschia chi iscuzicabat sas pedulias chi ammorgodhabant sa domo ◊ su prus artu fit intrau chin sos istibalones a modhe bocàndheche a filu una soca ammorgodhada de abba ◊ cussos fint ómines ammorgodhaos in su fummàdicu de sos annos Etimo srd.

ammorgodhàu , pps Definizione de ammorgodhare Sinonimi e contrari assuabbadu 2. ammorgodhau in su pessare suo, no si fit sapiu de sa pupa chi si li fit parada indainnantis.

ammorighinài , vrb Definizione arregòllere e ammuntonare pedra a muridinas (muntones, muredhas) Sinonimi e contrari ammoderinare Etimo srd.

ammoriscài , vrb Definizione fàere de colore niedhudu, regotu, su colore chi giaet a sa carrítzia su sole a meda Sinonimi e contrari abburare, acotilai, anniedhigai, inniedhigai, recòghere Etimo srd. Traduzioni Francese noircir, brunir Inglese to get tanned Spagnolo broncear Italiano abbronzire Tedesco gebräunt werden.