bíere bíbere
bíere 1 bídere
bieròne, bieròni biaròne
bifàca, bifàche , nf: abbifache* Definizione una genia de pane, ladu e fine, retangulare; su min. bifachedha est unu druche a forma triangulare Sinonimi e contrari ammenfache, coatza 1 Frasi sa fémina at fatu duas bifaches ◊ at illadiadu unu pane e dhi at fatu su bucu in mesu po sa bifache 2. annant a comporare turrone e bifachedhas Terminologia scientifica pne.
bíga , nf Definizione
truncu mannu de linna, linnàmene longu e no tanti grussu, segau a serra impreau prus che àteru po aguantare calecuna cosa grae meda (teuladas, pontes e àteru)/ sa b. de su schinai = su petzu de mesu in su puntu prus artu de sa cabertura; min. bighiciola
Sinonimi e contrari
budrone,
petzu,
traja
Frasi
custas bigas serbint po fai pontis is maistus de muru ◊ sos petzos sunt fortes, ca sunt bigas de chercu
Etimo
ctl., spn.
biga, viga
Traduzioni
Francese
poutre
Inglese
girder
Spagnolo
viga
Italiano
trave
Tedesco
Balken,
Träger.
bíga 1 , nf Definizione muntone de laore assentau acanta de s'argiola po dhu treulare (e fintzes treulau); muntone mannu de cosas bastat chi siat (linna, pedra, orrobba, àteru) Sinonimi e contrari partoxu, postura, remealzu / babizone, balluardu, linnàgliu, cidraxi, tidarzu Frasi una biga de linna 2. tengu una biga manna de cosa de isciacuai! Etimo itl. bica.
bigàda, bigàra , nf Definizione muntone mannu Sinonimi e contrari altziu, apiculada, meda, muntone Frasi tengu una bigada de arrobba de isciacuai ◊ su bombardamentu at fatu una bigara de mortus chi no finit prus! Etimo srd.
bigaròne, bigaròni , nm Definizione
currente, biga prus pitica e prus fine chi si ponet de una biga a s'àtera in sa teulada; in su telàrgiu, donniunu de is duos tacheris
Sinonimi e contrari
currente 2,
listellu,
tzivina 1
Frasi
sa trae maistra e sos bigarones
Traduzioni
Francese
soliveau
Inglese
rafter
Spagnolo
vigueta
Italiano
travicèllo
Tedesco
Deckenträger,
kleiner Balken.
bíghere , vrb Definizione tenet totu is significaos de portare Sinonimi e contrari giúchere*, leai, poltare Frasi bíghemi a ballare in custa note fadada! (G.Elies)◊ cussu bambale est che cuba chi no bighet doa ◊ sas mànigas de su cropitu bighent traucas ue intrant sos butones de sa butonera.
bighiciòla , nf Definizione biga pitica Etimo srd.
bighighédhu , nm Definizione min. de bigu: bigu pitichedhedhu.
bighinàdu bichinàdu
bighinànte , nm Definizione chie est de su bighinau, chi istat apresu a domo (de un'àteru) Sinonimi e contrari bichinu, bighinarzu Frasi faghiat male a sos bighinantes e a sos de tesu ◊ sos bighinantes sunt bénnidos pro augurare "Bonas Pascas!" Etimo srd.
bighinàrzu , nm Sinonimi e contrari bichinu, bighinante Etimo srd.
bighínu bichínu
bíghinu , agt Definizione nau de css. colore, chi est coment'e faendho cara a un'àteru, cambiandho a un'àteru Terminologia scientifica clr.
bigiadórgiu , nm: billadroxu,
bizadolzu,
bizadorzu,
vitzatógliu Definizione
su istare ischidaos a giare atentzione a calecuna cosa (po malu o po bonu)/ fàghere bizadolzu = abarrai iscidus
Sinonimi e contrari
billa,
billamentu,
billóngiu,
bizadura
Frasi
ballos e bizadolzos ant lassadu ◊ si est isparta sa boghe chi bi aiat bizadolzu e acudit sa zente: una bella divertida! ◊ su bizadorzu de Missa de pudhu ◊ si faiat bigiadórgiu cun ballos e cantadores po sant'Antoni
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
veille
Inglese
vigil
Spagnolo
vela,
velada
Italiano
véglia,
veglióne
Tedesco
Wache,
Ball.
bigiàgi , agt Definizione nau de ccn., chi est bigiandho, ischidau Sinonimi e contrari abbillu, ischidadu.
bigiàre , vrb: bigrare, bijare Definizione fàere bigos, su angiare de is bacas Sinonimi e contrari agnare Frasi in sos beranos, candho bigiaiant sas bachitas, sas bórridas poniant sa paura (G.Monzitta) Etimo ltn. *vitulare.
bigiàre 1 , vrb: abbillai,
bigliai,
billai,
bizare,
vitzare Definizione
istare atentos, a s'avértia, giare atentzione a calecuna cosa; istare ischidaos / billai su mortu, su malàidu, su bestiàmine; billai a peistanti = istare a bàrdia a us'e militare
Sinonimi e contrari
acastiai,
agorrai,
tentare
/
abbídere,
abbigiare,
acatae,
saerare
| ctr.
drommire
Frasi
candu dhi fiat atacau su carbuncu dh'emus billau po mortu ◊ immoi is mammas a is fillas no dhas billant prus, candu funt isposas ◊ si ischiat in cale ora de sa note benit su ladru, su padronu tiat bizare! ◊ no bies chi no mi dat àchiu, semper bizandhe che guàrdia de presone?! ◊ no dromu e no billu
2.
cantas notes, compà, amus bizadu fatendhe serenadas a chiterra!…◊ su cilleràrgiu fut avesu a bigiare
Etimo
ltn.
vigilare
Traduzioni
Francese
veiller
Inglese
to stay awake
Spagnolo
velar
Italiano
vegliare
Tedesco
wachen,
wach bleiben.