bildughígliu , nm Definizione serra a duas mànigas Terminologia scientifica ans.
bildúra , nf: birdura,
vildura Definizione
genia de erbas chi si prantant (e fintzes chi faent a solas) po dhas papare; cosa birde, erba
Sinonimi e contrari
ebrúgiu
Frasi
mancu in antas de rios bi at birdura, de su sicore! ◊ cust'orcu tenèt un'ortu bellu mera cun tanti birdura ◊ in su sartu si frimmat a bodhire birduras chi creschent in sos cunzaos ◊ acostit, bèngiat ca teneus bella birdura segada custu mengianedhu!
Traduzioni
Francese
légumes verts,
verdure
Inglese
vegetables
Spagnolo
verdura
Italiano
verdura
Tedesco
Gemüse.
bíle , nf: bilis Definizione genia de súciu birde chi su figau bogat a una busciuchedha de ue calat a s'istentina po digirire unos cantu alimentos Sinonimi e contrari febi Terminologia scientifica crn Etimo itl., spn. bile, bilis.
bílga , nf: birga,
virga Definizione
fuste mannu; sa natura de su magiolu / andhare in virgas de fogu = (zenia de irrocu) andai in corrias de fogu
Sinonimi e contrari
bàcalu
/
selire
Etimo
ltn.
virga
Traduzioni
Francese
verge
Inglese
rod
Spagnolo
vara
Italiano
vérga
Tedesco
Rute.
bilgonzósu bergungiósu
bilgúzu , nm: birguzu,
irgunzu,
orguzu Definizione
su tretu inue s'ingurtit, tra sa limba e sa canna de su gúturu
Sinonimi e contrari
aghentolu,
gaggarasta,
gaigastolu,
gorga,
gorguzu*,
gurutu,
ingollidosu,
ingrastolu,
ingullidorzu,
ingurtidórgiu,
ugrullu,
valgastolu
/
alguena,
garguena
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
gorge,
pharynx
Inglese
throat,
esophagus
Spagnolo
garganta,
faringe
Italiano
góla,
faringe
Tedesco
Kehle,
Rachen,
Pharynx.
biliàrdu bigliàrdu
bilichínzu , nm: bilighinzu Definizione genia de linna chi faet a cannàile longu longu e fine e si che artzat a pitzu de is matas Sinonimi e contrari atzara, auciada, bentzígliu, bidichinzu*, elighinzu, ertessu, filichinzu, inteltzu, lutzara, medichinzu Terminologia scientifica rbl, Clematis vitalba.
bilighèrta , nf Sinonimi e contrari agilestru, atalighelte, cabexeta, coxueta, gilestra, talaerta, tilicherta*, tzorompis Terminologia scientifica anar.
bilighínzu bilichínzu
bilinzòne , nm: pilinzone 1 Definizione de sa farra, pruschetotu de su trigu, sa parte prus grussa, sa parte de fora de su granu Sinonimi e contrari ghilingioni*, elinzone, frúfere, gràngia, linzone, mussu, podhi, russarza, talau.
bílis bíle
bilisòne, bilisòni , nm: pilisone Definizione sa melighedha chi faet su lidone Sinonimi e contrari alidone, baca 1, chelleisone, ghilidone, lasarione, lisone, meladidone, memeledhu Etimo srdn.
biliúldu, biliúrdu , nm: buliurdu Sinonimi e contrari
biuldu,
carralzu,
strebessu
Frasi
a fortza de rustaza, istrale e picu cun tota calma o forte buliurdu s'ortu s'est fatu de frútules ricu (S.Casu)◊ ant postu su boliurdu in sas pijas de s'ànimu pro nàrrere a sos àteros sa grandhesa chi s'ómine costoit in su coro
Traduzioni
Francese
vacarme,
tapage,
chaos
Inglese
uproar
Spagnolo
estrépito,
jaleo,
alboroto
Italiano
strèpito,
caos
Tedesco
Lärm,
Wirrwarr.
bílla , nf, nm: billu,
biza,
bizu Definizione
su istare bigiandho, ischidaos; su istare atentos; su custodiare unu mortu, su abbarrare ischidaos po divertimentu a denote, pruschetotu candho si faent is ballos / èssiri intra billa e sonnu = a su dromm'ischida, itl. dormivéglia
Sinonimi e contrari
bigiadórgiu,
billamentu,
billóngiu,
bizadura
| ctr.
sonnu
Frasi
tra billa e sonnu mi est pàssiu de èssiri inténdiu s'enna pichiendi ◊ su bizu cheret nàrrere a istare atentos ◊ fui tra billu e sonnu pentzendi a fillu miu
2.
mi est costadu suores e bizas pro bínchere su tempus contràriu ◊ sa genti est a billa po sa dí chi portant su pisci a bendi
3.
a su mortu li faghiant sa biza e sa missa cantada ◊ in sa noti de billa s'indúlciat s'arregordu de unu nòmini ◊ tres notis de sighiu iant fatu is billus cun is sonadoris
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
veille
Inglese
waking
Spagnolo
vela,
velada
Italiano
véglia
Tedesco
Wache.
bílla 1 , nf Definizione
tretu de orrobba (lentzolu, coberta, bestimentu o àteru) chi si ponet addopiau / a duas, a tres, a dexi billas = a dua piza, a tre piza, a deghe piza
Sinonimi e contrari
pígia* 1,
pinnigadura
Frasi
gheta sa billa de su lentzoru asuba de sa coberta! ◊ su letu est cun sa billa rebbucada e bèni posta asuba de su coscinu
Traduzioni
Francese
bordage
Inglese
tucking up,
turning down
Spagnolo
embozo
Italiano
rimboccatura
Tedesco
Umschlag.
bílla 2 bíglia
billadòri bigliadòri
billadróxu bigiadórgiu
billài bigiàre 1