Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bildughígliu , nm Definitzione serra a duas mànigas Terminologia iscientìfica ans.

bildúra , nf: birdura, vildura Definitzione genia de erbas chi si prantant (e fintzes chi faent a solas) po dhas papare; cosa birde, erba Sinònimos e contràrios ebrúgiu Frases mancu in antas de rios bi at birdura, de su sicore! ◊ cust'orcu tenèt un'ortu bellu mera cun tanti birdura ◊ in su sartu si frimmat a bodhire birduras chi creschent in sos cunzaos ◊ acostit, bèngiat ca teneus bella birdura segada custu mengianedhu! Tradutziones Frantzesu légumes verts, verdure Ingresu vegetables Ispagnolu verdura Italianu verdura Tedescu Gemüse.

bíle , nf: bilis Definitzione genia de súciu birde chi su figau bogat a una busciuchedha de ue calat a s'istentina po digirire unos cantu alimentos Sinònimos e contràrios febi Terminologia iscientìfica crn Ètimu itl., spn. bile, bilis.

bílga , nf: birga, virga Definitzione fuste mannu; sa natura de su magiolu / andhare in virgas de fogu = (zenia de irrocu) andai in corrias de fogu Sinònimos e contràrios bàcalu / selire Ètimu ltn. virga Tradutziones Frantzesu verge Ingresu rod Ispagnolu vara Italianu vérga Tedescu Rute.

bilgonzósu bergungiósu

bilgúzu , nm: birguzu, irgunzu, orguzu Definitzione su tretu inue s'ingurtit, tra sa limba e sa canna de su gúturu Sinònimos e contràrios aghentolu, gaggarasta, gaigastolu, gorga, gorguzu*, gurutu, ingollidosu, ingrastolu, ingullidorzu, ingurtidórgiu, ugrullu, valgastolu / alguena, garguena Terminologia iscientìfica crn Tradutziones Frantzesu gorge, pharynx Ingresu throat, esophagus Ispagnolu garganta, faringe Italianu góla, faringe Tedescu Kehle, Rachen, Pharynx.

biliàrdu bigliàrdu

bilichínzu , nm: bilighinzu Definitzione genia de linna chi faet a cannàile longu longu e fine e si che artzat a pitzu de is matas Sinònimos e contràrios atzara, auciada, bentzígliu, bidichinzu*, elighinzu, ertessu, filichinzu, inteltzu, lutzara, medichinzu Terminologia iscientìfica rbl, Clematis vitalba.

bilighèrta , nf Sinònimos e contràrios agilestru, atalighelte, cabexeta, coxueta, gilestra, talaerta, tilicherta*, tzorompis Terminologia iscientìfica anar.

bilighínzu bilichínzu

bilinzòne , nm: pilinzone 1 Definitzione de sa farra, pruschetotu de su trigu, sa parte prus grussa, sa parte de fora de su granu Sinònimos e contràrios ghilingioni*, elinzone, frúfere, gràngia, linzone, mussu, podhi, russarza, talau.

bílis bíle

bilisòne, bilisòni , nm: pilisone Definitzione sa melighedha chi faet su lidone Sinònimos e contràrios alidone, baca 1, chelleisone, ghilidone, lasarione, lisone, meladidone, memeledhu Ètimu srdn.

biliúldu, biliúrdu , nm: buliurdu Sinònimos e contràrios biuldu, carralzu, strebessu Frases a fortza de rustaza, istrale e picu cun tota calma o forte buliurdu s'ortu s'est fatu de frútules ricu (S.Casu)◊ ant postu su boliurdu in sas pijas de s'ànimu pro nàrrere a sos àteros sa grandhesa chi s'ómine costoit in su coro Tradutziones Frantzesu vacarme, tapage, chaos Ingresu uproar Ispagnolu estrépito, jaleo, alboroto Italianu strèpito, caos Tedescu Lärm, Wirrwarr.

bílla , nf, nm: billu, biza, bizu Definitzione su istare bigiandho, ischidaos; su istare atentos; su custodiare unu mortu, su abbarrare ischidaos po divertimentu a denote, pruschetotu candho si faent is ballos / èssiri intra billa e sonnu = a su dromm'ischida, itl. dormivéglia Sinònimos e contràrios bigiadórgiu, billamentu, billóngiu, bizadura | ctr. sonnu Frases tra billa e sonnu mi est pàssiu de èssiri inténdiu s'enna pichiendi ◊ su bizu cheret nàrrere a istare atentos ◊ fui tra billu e sonnu pentzendi a fillu miu 2. mi est costadu suores e bizas pro bínchere su tempus contràriu ◊ sa genti est a billa po sa dí chi portant su pisci a bendi 3. a su mortu li faghiant sa biza e sa missa cantada ◊ in sa noti de billa s'indúlciat s'arregordu de unu nòmini ◊ tres notis de sighiu iant fatu is billus cun is sonadoris Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu veille Ingresu waking Ispagnolu vela, velada Italianu véglia Tedescu Wache.

bílla 1 , nf Definitzione tretu de orrobba (lentzolu, coberta, bestimentu o àteru) chi si ponet addopiau / a duas, a tres, a dexi billas = a dua piza, a tre piza, a deghe piza Sinònimos e contràrios pígia* 1, pinnigadura Frases gheta sa billa de su lentzoru asuba de sa coberta! ◊ su letu est cun sa billa rebbucada e bèni posta asuba de su coscinu Tradutziones Frantzesu bordage Ingresu tucking up, turning down Ispagnolu embozo Italianu rimboccatura Tedescu Umschlag.

bílla 2 bíglia

billadòri bigliadòri

billadróxu bigiadórgiu

billài bigiàre 1