A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

bíere bíbere

bíere 1 bídere

bieròne, bieròni biaròne

bifàca, bifàche , nf: abbifache* Definitzione una genia de pane, ladu e fine, retangulare; su min. bifachedha est unu druche a forma triangulare Sinònimos e contràrios ammenfache, coatza 1 Frases sa fémina at fatu duas bifaches ◊ at illadiadu unu pane e dhi at fatu su bucu in mesu po sa bifache 2. annant a comporare turrone e bifachedhas Terminologia iscientìfica pne.

bíga , nf Definitzione truncu mannu de linna, linnàmene longu e no tanti grussu, segau a serra impreau prus che àteru po aguantare calecuna cosa grae meda (teuladas, pontes e àteru)/ sa b. de su schinai = su petzu de mesu in su puntu prus artu de sa cabertura; min. bighiciola Sinònimos e contràrios budrone, petzu, traja Frases custas bigas serbint po fai pontis is maistus de muru ◊ sos petzos sunt fortes, ca sunt bigas de chercu Ètimu ctl., spn. biga, viga Tradutziones Frantzesu poutre Ingresu girder Ispagnolu viga Italianu trave Tedescu Balken, Träger.

bíga 1 , nf Definitzione muntone de laore assentau acanta de s'argiola po dhu treulare (e fintzes treulau); muntone mannu de cosas bastat chi siat (linna, pedra, orrobba, àteru) Sinònimos e contràrios partoxu, postura, remealzu / babizone, balluardu, linnàgliu, cidraxi, tidarzu Frases una biga de linna 2. tengu una biga manna de cosa de isciacuai! Ètimu itl. bica.

bigàda, bigàra , nf Definitzione muntone mannu Sinònimos e contràrios altziu, apiculada, meda, muntone Frases tengu una bigada de arrobba de isciacuai ◊ su bombardamentu at fatu una bigara de mortus chi no finit prus! Ètimu srd.

bigaròne, bigaròni , nm Definitzione currente, biga prus pitica e prus fine chi si ponet de una biga a s'àtera in sa teulada; in su telàrgiu, donniunu de is duos tacheris Sinònimos e contràrios currente 2, listellu, tzivina 1 Frases sa trae maistra e sos bigarones Tradutziones Frantzesu soliveau Ingresu rafter Ispagnolu vigueta Italianu travicèllo Tedescu Deckenträger, kleiner Balken.

bíghere , vrb Definitzione tenet totu is significaos de portare Sinònimos e contràrios giúchere*, leai, poltare Frases bíghemi a ballare in custa note fadada! (G.Elies)◊ cussu bambale est che cuba chi no bighet doa ◊ sas mànigas de su cropitu bighent traucas ue intrant sos butones de sa butonera.

bighiciòla , nf Definitzione biga pitica Ètimu srd.

bighighédhu , nm Definitzione min. de bigu: bigu pitichedhedhu.

bighinàdu bichinàdu

bighinànte , nm Definitzione chie est de su bighinau, chi istat apresu a domo (de un'àteru) Sinònimos e contràrios bichinu, bighinarzu Frases faghiat male a sos bighinantes e a sos de tesu ◊ sos bighinantes sunt bénnidos pro augurare "Bonas Pascas!" Ètimu srd.

bighinàrzu , nm Sinònimos e contràrios bichinu, bighinante Ètimu srd.

bighínu bichínu

bíghinu , agt Definitzione nau de css. colore, chi est coment'e faendho cara a un'àteru, cambiandho a un'àteru Terminologia iscientìfica clr.

bigiadórgiu , nm: billadroxu, bizadolzu, bizadorzu, vitzatógliu Definitzione su istare ischidaos a giare atentzione a calecuna cosa (po malu o po bonu)/ fàghere bizadolzu = abarrai iscidus Sinònimos e contràrios billa, billamentu, billóngiu, bizadura Frases ballos e bizadolzos ant lassadu ◊ si est isparta sa boghe chi bi aiat bizadolzu e acudit sa zente: una bella divertida! ◊ su bizadorzu de Missa de pudhu ◊ si faiat bigiadórgiu cun ballos e cantadores po sant'Antoni Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu veille Ingresu vigil Ispagnolu vela, velada Italianu véglia, veglióne Tedescu Wache, Ball.

bigiàgi , agt Definitzione nau de ccn., chi est bigiandho, ischidau Sinònimos e contràrios abbillu, ischidadu.

bigiàre , vrb: bigrare, bijare Definitzione fàere bigos, su angiare de is bacas Sinònimos e contràrios agnare Frases in sos beranos, candho bigiaiant sas bachitas, sas bórridas poniant sa paura (G.Monzitta) Ètimu ltn. *vitulare.

bigiàre 1 , vrb: abbillai, bigliai, billai, bizare, vitzare Definitzione istare atentos, a s'avértia, giare atentzione a calecuna cosa; istare ischidaos / billai su mortu, su malàidu, su bestiàmine; billai a peistanti = istare a bàrdia a us'e militare Sinònimos e contràrios acastiai, agorrai, tentare / abbídere, abbigiare, acatae, saerare | ctr. drommire Frases candu dhi fiat atacau su carbuncu dh'emus billau po mortu ◊ immoi is mammas a is fillas no dhas billant prus, candu funt isposas ◊ si ischiat in cale ora de sa note benit su ladru, su padronu tiat bizare! ◊ no bies chi no mi dat àchiu, semper bizandhe che guàrdia de presone?! ◊ no dromu e no billu 2. cantas notes, compà, amus bizadu fatendhe serenadas a chiterra!…◊ su cilleràrgiu fut avesu a bigiare Ètimu ltn. vigilare Tradutziones Frantzesu veiller Ingresu to stay awake Ispagnolu velar Italianu vegliare Tedescu wachen, wach bleiben.