A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

enàele, enàile , nm: anàile Sinonimi e contrari arvenarzu, enàrgiu, fenàile, fenapu, fenarza.

enamúrra , nf: aenamurra Sinonimi e contrari anàile, arvenarzu, fenàile, fenarza, fenumurru.

enàrgiu, enàrzu , nm: enuarxu Definizione genia de erba chi assimbígiat a s'avena Sinonimi e contrari aena, aenamurra, anàile, arvenarzu, fenàile, fenapu, fenarza, fenumurru, filianu, oguena Terminologia scientifica rba, Avena barbata.

enatínu , nm Definizione bena, logu paris e bàsciu inue dhue sumit abba e istat sèmpere úmidu e friscu Etimo srd.

enciclopedía , nf: entzicropedia Definizione líbberu, òpera iscrita chi pinnigat totu su chi s'ischit de un'argumentu o fintzes de dónnia argumentu.

enclíticu , nm Definizione elementu lessicale distintu e normalmente istacau, ma a bortas iscritu impare cun forma verbale (in sardu imperativu o gerúndiu) e pronunciaos che unu solu foedhu: trocidí, pesadindhe!, sapindhosi, inue troci e pesa funt impr., sapindho est ger., ti (> di) e si pron., ndhe avb.

endecasíllabbu , nm Definizione versu de úndhighi síllabbas (es. cussos de is otadas).

endiosàre , vrb: indeosare* Sinonimi e contrari abbaradhare, imbelare, inamorai Frasi s'est endiosadu tantu de si che mòrrere.

endócrinu , agt Definizione nau de gràndhulas o néulas, chi betant a su sàmbene is sustàntzias (ormones) chi sèberant o bogant.

eneítu , nm Definizione funighedha filada cun pilu de cuadhu po poderare impare acapiaos a su tzugu is cuadhos treulandho.

enemícu, enemígu , agt, nm: anemigu, enimigu, eremigu, erimigu, inimicu*, nemigu Sinonimi e contrari disinimigu / arremínciu, demóniu | ctr. amicu Frasi cussu guvernu nos est enemigu! ◊ tzertos enemigos ti cherent bídere cundennada 2. cussu portat faci niedha che a s'eremigu!

energhía, energía, enerzía , nf Definizione capacidade de fàere cosa, mescamente trebballu, e prus che àteru foedhandho de unos cantu materiales (es. carbone, petróliu, linna, abba) e de sa capacidade issoro de isvilupare una fortza, fàere calore o àteras formas de e. / e. potentziale = capacidade o fortza de unu pesu (o massa) de produire unu trebballu (es. s'abba firma arregorta in d-una diga); e. cinética = fortza in movimentu e po cussu etotu faendho trebballu (es. s'abba calandho de una diga, e intubbada passandho in d-una turbina faet mòvere dínamos e alternadores chi dha mudant a elétricu) Sinonimi e contrari abbrétiu, ardúriu, bidória, briu, foltza Frasi s'energia est de tantas crezes (o, menzus, formas): térmica, elétrica, luminosa, mecànica (istàtica o cinética), sonora, chímica, atómica.

éneu , agt: éniu 1 Definizione chi no est cojuau, chi no tenet fígios / benes de é. = chi abbarrant a nemos Sinonimi e contrari iltóigu, renicozu / bachianu Frasi so éniu de fizos ◊ fit fitzu únicu, éniu, solu chei sa preta secata ◊ tenet unu cantedhu de binza chi at connotu dae unu tiu mortu éniu Traduzioni Francese stérile, célibataire Inglese unfertile, single Spagnolo estéril, soltero Italiano stèrile, nùbile, cèlibe Tedesco steril, ledig.

èngia , nf: enza, fenga*, venza Definizione genia de sentidu chi si provat coment'e de ódiu e arrennegu o tzacu contra a unu o a calecuna cosa Sinonimi e contrari belosia, imbídia, ódiu, sagna 1 Traduzioni Francese envie, rage Inglese rage, envy Spagnolo envidia Italiano invìdia, ràbbia Tedesco Neid, Ärger.

éni , nm: enis, éniu Definizione genia de mata, tóssica, chi faet linna bona, tostada e forte meda: a sa birilla (frutu) chi faet dhi narant giurixedha Sinonimi e contrari eli, linnarrúbia, longhivresu, tàsaru, tassu Cognomi e Proverbi smb: Enis Terminologia scientifica mt, Taxus baccata Etimo srdn. Traduzioni Francese blaireau Inglese yew (tree) Spagnolo tejo común Italiano àlbero della mòrte o tasso Tedesco Eibe.

énichi , cng: bénechi, ínzichi Definizione benit chi…, arresurtat chi… Sinonimi e contrari nachi Frasi est imbreagu a supa: énichi at bufadu meda! (G.Ruju)◊ si est andhadu a l'agatare énichi ischiat chi fit malàidu.

enídru , nm Definizione its Frasi in sas domos de zanas bi poniant isterzu, puntas de lantzas e de fritzas de sardónica, de enidru, de àgata e de ossidiana.

enimígu enemícu

énimis , avb Definizione difatis Sinonimi e contrari defatu Frasi promiteit de istudiare e gai fateit, énimis ndh'esseit su mezus de iscola (G.Addis).

enímma , nm Definizione cosa chi no faet a ndhe cumprèndhere nudha, chi no s'ispiegat Traduzioni Francese énigme Inglese enigma Spagnolo enigma Italiano enìgma Tedesco Rätsel, Änigma.