fúliu , agt: fúriu Definizione
chi si movet faendho tretu meda in pag'ora
Sinonimi e contrari
dumidosu,
fruscu 1,
fughidosu,
fuliosu,
fúrinu,
fúrridu
| ctr.
asiosu,
immajonadu,
pàsidu
Frasi
su trainedhu falat fúriu che bentu ◊ sos annos no passant ne fúrios e ne lentos ◊ unu pisedhu est faladu fúliu dae crésia mazore e a bassu
Traduzioni
Francese
rapide
Inglese
speedy
Spagnolo
rápido
Italiano
velóce
Tedesco
schnell.
fúliu 1 , nm Definizione fuliadura, su fuliare e perdimentare sa cosa / búxere sa cosa a f. = perdimentare, frundhire chentza bisonzu Sinonimi e contrari isperdíciu, istrubberia Etimo srd.
fulliàda fuliàda
fulliadúra fuliadúra
fulliài, fulliàre foliài
fulliàu , pps, agt Definizione de fulliare Sinonimi e contrari frundhidu / irbandhonadu.
fulminài , vrb: fulminare,
furminare Definizione
betare fúlmines, lampos, fèrrere a fúlmine, abbasciare arrajos; bochíere comente faet su lampu in tempus de unu sinnu; foedhandho de lampadinas, abbruxare, segare su filighedhu chi s'inchendhet candho passat sa currente, ispaciare, no allúere prus
Sinonimi e contrari
bochire
Frasi
lampos e tronos fúlminat s'aera
2.
mi fúlminet su chelu si mai l'apo connotu cust'ómine chi nades!
3.
no che at lughe ca s'est furminada sa lampadina
Traduzioni
Francese
foudroyer
Inglese
to strike with lightening
Spagnolo
fulminare,
fundirse
Italiano
fulminare,
folgorare
Tedesco
blitzen,
auf der Stelle töten,
durchbrennen.
fulminànte, fulminànti frumminànte
fulminàre fulminài
fultíscia foltíscia
fultúna foltúna
fúma , nf Definizione cosa a fumare (sigaretas, zigarros e àteru deasi) Frasi cussu faci mannu leat a bufu binu, ozu, pane, peta e fuma puru.
fumacèra , nf Definizione genia de idea mesu maca, de meledu; imbriaghera Sinonimi e contrari bidhídhiri, cadhina, erredha, iscrapitzada, zibbírriu / aconcada, acucada, acucu, férnia, meleda / imbreachera Frasi li altzat a conca sa fumacera Etimo srd.
fumacína , nf: fumatzina Definizione
népide forte, craca, chi no faet a bíere nudha; s'àlidu, chi paret nepidedha, de animales mannos (boes, bacas) in die de fritu
Sinonimi e contrari
abboeru,
boiratzu,
bòrona,
fumatza,
nébida
/
cdh. fumacina
/
àlidu
2.
sas bacas fint catzendhe fumatzina, introtzas e muilendhe pro sos bijos
Traduzioni
Francese
brouillard,
brume
Inglese
fog
Spagnolo
niebla
Italiano
calígine
Tedesco
Nebel,
Dunst.
fumacucàu , nm Sinonimi e contrari fumàdigu, mascara, podhini, sintziedhu.
fumàda , nf Definizione
su fumare, su fàere fumu
Sinonimi e contrari
afumiada,
fumiada
Modi di dire
csn:
dare sa f. = fàghere unu sinnale cun su fumu; leare prestu sa f. = primmaisí luegus; èssere una f. = una furriada de ogus, un'iscutighedha
2.
una fumada ebbia est custa vida!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fumée
Inglese
puff of smoke
Spagnolo
humareada
Italiano
fumata
Tedesco
Rauchen.
fumadigósu , agt Definizione chi portat tzintziedhu, chi est prenu de tzintziedhu Sinonimi e contrari fodhinosu, mascarosu, titibedhosu, tzintzidhosu.
fumàdigu , nm: fumàrigu,
fummàdiche,
fummàdicu Definizione
fumu, materiale niedhu chi abbarrat chentz’e abbruxare deunudotu, de sa linna, si ndhe andhat in fumu e si apicigat in su fumajolu e faet fintzes a pígiu grussu / istare in mesu de su fumàdigu = bíviri in poberesa
Sinonimi e contrari
fodhine,
fumacucau,
mascara,
màticu,
sintziedhu,
sintziniedhu
/
cdh. fumàticu
Frasi
su fumajolu est prenu de fumàdigu ◊ mi bidiat chin sos pódhiches niedhos de fummàdiche (A.Deplano)◊ sa bècia dh'acumpàngiat a sa domixedha sua totu fumàdigu ◊ su fumàrigu faet is muros niedhos
Etimo
ltn.
*fumaticu(m)
Traduzioni
Francese
suie
Inglese
soot
Spagnolo
tizne,
hollín
Italiano
fulìggine
Tedesco
Ruß.
fumàdigu 1 , nf Definizione una genia de erba: fumària ruja, podhinedhu arrúbiu o erba de pódhini, tzacarravronti Sinonimi e contrari cambirúgia, casugotu, fumariarrúbia, fumesterre, gimisterra Terminologia scientifica rba, Fumaria officinalis.