féstina , nf Definizione puntedhu po apicare is trastos in su barracu o animales bocios po dhos iscorgiare; genia de iscala de fustes (ma fintzes iscala de carru) Sinonimi e contrari anta, antigoni, dule, iltatu, istante 1 Frasi a cólumu sos órrios, anzones in sa féstina, lardu a manu ritza, béltigas de panedhas e saltitza Terminologia scientifica rbr.
festínu , nm Definizione festa, pràngiu o cumbidu, brindhu mannu Sinonimi e contrari felta, pichetada, scialema Frasi istant chirchendhe cun pannias raras su modu de si bestire, de s'ispozare, in sas altas montagnas, in su mare, tra festinos d'incantu e ciasconellas (F.Sechi) Etimo itl. festino.
féstinu , agt, nm Definizione chi o chie giughet sa conca pigada de is festas e de is divertimentos; chi est isambesciadu, de unu fàere malacónciu, iscumbessu / conca féstina, chervedhu f. = conchi manigadu, dadu a sas diverteras, a su spàssiu 2. si est postu a boigare chin zestros féstinos Terminologia scientifica ntl Etimo srd.
festizadòre , agt, nm Definizione chie andhat a festa o chi dhi praghent is festas, chi dhi praghet a fàere festas Sinonimi e contrari festaresu, festaritzu, festizaju, festulanu Terminologia scientifica ntl Etimo srd.
festizàju , nm Sinonimi e contrari festaresu, festaritzu, festizadore, festulanu Etimo srd.
festizàre , vrb Definizione andhare peri is festas, istare faendho festas, fàere festa.
festràxu festàrgiu
féstu , nm Definizione
su sestare, su segare a misura s’orrobba po dha cosire a bestimentu
Sinonimi e contrari
sestu
Traduzioni
Francese
action de couper,
de tailler
Inglese
cut
Spagnolo
corte
Italiano
tàglio
Tedesco
Schnitt.
festulànu, festuliànu , agt, nm Definizione
chi o chie andhat a festa o dhi praghent is festas
Sinonimi e contrari
festaresu,
festaritzu,
festizadore,
festizaju,
scialeri
/
cdh. fistulanu
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fêtard,
qui aime s'amuser
Inglese
party-loving
Spagnolo
juerguista
Italiano
festaiòlo
Tedesco
festliebend,
festliebender Mensch.
fèta , nf: beta 1,
veta Definizione
tira longa de orrobba (a logos fintzes orrughedhu de petza, isaladura de su mannale)/ genias de feta: capiciola, rasada, rigada, undada / min. fetixedha; pònnere sa f. a órulu, a orulare traste = ifetare
Sinonimi e contrari
bita 1,
filliocu,
friseta,
frisu,
triciajoba
Frasi
lu besteint de fetas e de frocos ◊ za si ndhe at postu de zizios e de fetas, cussa!…◊ sa feta biaita la giughent sos segnores a presolzu de giae…◊ su piciochedhu portàt una feta niedha in sa màniga ca si fiat morta sa mama
Terminologia scientifica
ts
Etimo
itl.
fetta
Traduzioni
Francese
ruban
Inglese
ribbon
Spagnolo
cinta
Italiano
nastro
Tedesco
Band.
fetàdu , agt Definizione nau de is boes, chi giughent coment'e una grughe bianca in s'ischina.
fetàle : fedàle
fetànte fatànte
fetànu , nm Sinonimi e contrari tafetanu Frasi sa fémmina fut a chintas de fetanu aggajadas (A.Barra).
fetebàri , avb Definizione totus impare, impare a un'àteru, ambosduos, s’unu cun s’àteru Sinonimi e contrari debarapai Frasi dh'eis fatu fetebari ◊ fetebari cun issu seu lómpiu a bidha ◊ sa domu is bixinus dha càstiant fetebari ◊ is dus paracadutistas ndi funt cabaus a terra fetebari ca unu est lissiau in pitzu de s'àteru.
féti , avb: fetzi,
veti Definizione
foedhu chi faet pentzare a una possibbilidade o cosa ebbia / fetzi chi no pigo! = de seguru, no poto fàghere che gai
Sinonimi e contrari
betzi,
ebbia,
isceti*,
segi 1
Frasi
donniunu iat tentu cosas suas de contai, salvu Luisicu chi fiat feti pregontas ◊ po mimi andat bene: fetzi chi no pigo! ◊ podiat andhare a agatare s'isposa fetzi una borta sa chida
Traduzioni
Francese
seulement
Inglese
only
Spagnolo
solamente,
sólo
Italiano
soltanto
Tedesco
nur.
fetianàre , vrb: afitianae*, fitianare Definizione andhare a istare, a si aprigare, fàere abbitu; inditat fintzes su torrare a fàere fatuvatu, su fàere fitianu calecuna cosa Sinonimi e contrari abbitai, atravigare, trassigiai 2. su giogu benit a èssere unu desizu forte, piús e piús candho no as tempus de lu fetianare (N.Falconi).
fetiànu , agt, nm, avb: betianu,
fitianu,
fitàniu,
vitàniu Definizione
chi o chie andhat fatuvatu a unu logu o fatuvatu faet una cosa, chi faet una cosa bortas meda, chi est abbituau a dha fàere, comporadore afitianadu; chi est de dónnia die; avb. dónnia tanti, a sa sighia
Sinonimi e contrari
borrochianu,
fitinu,
fracóngiu
/
fetivu,
istóbbile,
petivu,
supriu
/
fatuvatu,
fissienti
Frasi
bestires fitianos, su pane fitianu ◊ s'istipéndhiu no li bastat a parare fronte a sos gastos fitianos ◊ isse est fetianu a su binu ◊ sa fide in Cristos si vivet in sas cosas de fitianu ◊ sa meurra cantat fitiana
2.
cussa butega est perdindhe sos fitianos ◊ cussu est fitianu meu: benit sempre a si fàghere sas bestimentas ◊ su molinàrgiu andàt a is domus de is fitianus a pigai su trigu
3.
cussos pantalones si che los at postos a fitianu ◊ fitianu la giamo, ma no bi at isetu de la bídere! ◊ sa richesa in domo tua abbundhet fitianu!
Traduzioni
Francese
assidu,
quotidien,
client
Inglese
assiduos,
frequent (ly),
daily,
regular customer
Spagnolo
asiduo,
diario,
cotidiano,
cliente
Italiano
assìduo,
incessante,
frequènte,
quotidiano,
avventóre
Tedesco
ununterbrochen,
täglich,
Stammkunde.
fetívu , avb, agt: fitivu Definizione
chi est a sa sighia, sèmpere
Sinonimi e contrari
fetianu,
petivu
Frasi
no fit sentza motivu chi urulendhe fitivu sos canes mi aterriant su reposu! (P.Mossa)◊ ístabbi fitivu tzochendhe, in gialdinu, e de tantu in tantu dae s'atocu a sos puzones! ◊ su cantadore torrat fitivu a sa festa
2.
fia duos annos fitivos in s'ispidale ◊ como isse est petivu, in su postu
Traduzioni
Francese
assidûment,
incessant
Inglese
assiduously,
unceasing
Spagnolo
asiduamente,
incesante
Italiano
assiduaménte,
incessante
Tedesco
ununterbrochen.