grunníre , vrb Definizione genia de boghe chi faet sa pudha, ma si narat fintzes de sa chi faent is brebès linghendho s'angione; dhue at logu chi dhu narant de is gatos Sinonimi e contrari aggrogotai, arrasai, frisciare 1, igrisai, raulare, runidare Terminologia scientifica bga Etimo srd.
grúpu , nm Definizione
unas cantu cosas, unas cantu personas
Sinonimi e contrari
crimizone,
fiotu,
pasina,
tribizone,
trumulloni
Frasi
apu cuncordau unu grupu de piciocus ◊ sa prus parti de is verbus faint is desinéntzias regularis de su grupu de apartenéntzia a s’arréxini de s’infiniu
Traduzioni
Francese
groupe
Inglese
group
Spagnolo
grupo
Italiano
gruppo
Tedesco
Gruppe.
grusàre , vrb: gruxare Definizione
incrubare, fàere abbasciare; serrare, nau prus che àteru de is liagas e feridas; iscorare, dispràxere meda coment'e faendho bregúngia / grusare sas pupias, sas pibiristas = serrai is ogus
Sinonimi e contrari
dòrchere,
imbasciai,
incruai*,
ingruxare,
mugrare,
pinnicai
/
serrai
/
scorai
Frasi
sa fiara si est pesada a cadharida e già grusada ◊ presentendhe unu fiore si gruxant e saludant cun rispetu ◊ piús no gruxet su tuju a su pesante giuale chi li faghet sa carena a un'ancuju! (G.Oggiana)◊ gruxeit ancora de piús s'ischina suta de su tribàgliu
2.
benidindhe che a tandho como puru a grusare sas pibiristas mias cun sa friscione de àteras vias! (G.Ruju)◊ bídere e faedhare ti cheria e grusare cun basos sas feridas!
3.
no agato divagos si no cussos, avilidu e grusadu finas oe ◊ ponides sa betzesa in sacrifítziu grusèndhebbos su coro cun sa mente (A.Dettori)◊ at a finire su disterru chi nos grusat sas dies de sa vida! (P.Mossa)◊ mi so grusendhe cun tantos pensamentos
Traduzioni
Francese
baisser,
mortifier,
attrister
Inglese
to lower,
to make bitter,
to sadden,
to dishearten
Spagnolo
bajar,
cerrarse las heridas,
humillar
Italiano
abbassare,
avvilire,
amareggiare
Tedesco
herunterlassen,
beschämen,
verbittern.
grusàriu , nm Definizione genia de gana, ma nau solu in furriare su grusàriu = passai sa ganas, furriai s'istògumu, fàere passare sa gana fintzes de dhue pentzare a ccn. cosa Sinonimi e contrari gusale Frasi mi ndhe fúrriat su grusàriu, daghi pesso a totu su fele chi m'est dendhe!
grusirài , vrb Definizione
abbaidare e cricare de ischire cosa, po curiosidade
Traduzioni
Francese
furetter,
fouiner
Inglese
to be curious
Spagnolo
curiosear
Italiano
curiosare
Tedesco
lauschen.
grusiràri , nf: crosidadi*.
grusirarósu grosariósu
grusirósu , agt Definizione chi tenet curiosidade, chi bolet bíere, ischire, tocare totu Sinonimi e contrari coriosu, crosidadosu, incrosidau Frasi dognuna fiat grusirosa de iscrucullai, de isciri su chi isciant is amigas.
gruspiàre , vrb Definizione betare ispudu, salia, ispudare salia de buca cun fortza Sinonimi e contrari arruspire, carraschiare, gruspire, iscupiri, ispudai, rispiare, rupiare Frasi no grúspies su pamentu!
gruspída , nf Sinonimi e contrari ruspiada Etimo srd.
grúspidu , nm: grúspiu Definizione
salia o àteru chi s'ispudat
Sinonimi e contrari
carràschiu,
grospe,
istarràsciu,
larodhu,
rúspia*,
salchedha,
scupidura,
seca,
spudu,
urruspu
Frasi
lu sont zocanne a grúspios a cara
Traduzioni
Francese
crachat
Inglese
spit
Spagnolo
salivazo,
escupitajo
Italiano
sputo
Tedesco
Spucke,
Speichel.
gruspidúra , nf Definizione
su ispudare; su tanti de un'ispudu, pagu pagu de cosa; in cobertantza, fintzes unghidura, cosa chi si giaet po ndhe tènnere unu praxere
Sinonimi e contrari
grúspidu,
spudu
/
paghitzedhu
2.
si no das una gruspidura no bi curret nudha
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crachat
Inglese
spit
Spagnolo
salivazo
Italiano
sputo
Tedesco
Spucken,
Spucke,
Speichel.
grúspinu , nm: gúspinu Definizione genia de erba chi faet in mesu de s'abba in is errios Sinonimi e contrari acione, giúgiuru, íspini, martúciu, martutzedhu, mastrutu, nartussu, óspinu Terminologia scientifica rbz, Nasturtium officinale Etimo srdn.
grúspinu 1 , nm: gruspis,
grúspiu 1 Definizione
genia de tupighedha pitica, totu birde, cun is cambos chi parent fògias, puntudas, a ispina: faet unu frutighedhu orrúbiu, tundhu (mela ’e frúschiu o meledha úrpina, grúspina)
Sinonimi e contrari
brúsciu 1,
buscadinu,
frúschiu 1,
melaevrúschinu,
piscialetu,
spinadopis
/
cdh. pugniratzu
Terminologia scientifica
rbl, Ruscus aculeatus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
houx
Inglese
butcher's broom
Spagnolo
brusco
Italiano
pungitòpo
Tedesco
Mäusedorn.
gruspínzu , nm Definizione su gruspire Sinonimi e contrari ruspiada Etimo srd.
gruspiòne , nm Definizione coment'e grúspiu mannu, nau in su sensu de istídhigu mannu de abba Frasi s'intendhet su sonu gurdu de sos gruspiones chi abbàsciant che lantzas.
gruspíre , vrb Definizione
fuliare cun fortza salia, a bortas fintzes coment'e singiale de disprétziu po gente o cosa, o fintzes po fuliare àteru chi si portat in buca
Sinonimi e contrari
arruspire,
carraschiare,
gruspiare,
iscupiri,
ispudai,
tzuspire
Frasi
a mimme mi pacant e dego faco su dovere, non gruspo a su pratu ube mànico
2.
su focu a trachedhu gruspiat sas ischintzidhas chi butabant in artu ◊ fit galu gruspindhe carchi bucone de ódiu
Traduzioni
Francese
cracher
Inglese
to spit
Spagnolo
escupir
Italiano
sputare
Tedesco
spucken,
speien.
grúspis grúspinu 1
gruspisàre , vrb Definizione iscúdere a gruspisu, cun orrugu de linna puntudu Etimo srd.
gruspísu , nm Definizione cantu de linna puntzudu a iscúdere Terminologia scientifica ans.