A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

grunníre , vrb Definitzione genia de boghe chi faet sa pudha, ma si narat fintzes de sa chi faent is brebès linghendho s'angione; dhue at logu chi dhu narant de is gatos Sinònimos e contràrios aggrogotai, arrasai, frisciare 1, igrisai, raulare, runidare Terminologia iscientìfica bga Ètimu srd.

grúpu , nm Definitzione unas cantu cosas, unas cantu personas Sinònimos e contràrios crimizone, fiotu, pasina, tribizone, trumulloni Frases apu cuncordau unu grupu de piciocus ◊ sa prus parti de is verbus faint is desinéntzias regularis de su grupu de apartenéntzia a s’arréxini de s’infiniu Tradutziones Frantzesu groupe Ingresu group Ispagnolu grupo Italianu gruppo Tedescu Gruppe.

grusàre , vrb: gruxare Definitzione incrubare, fàere abbasciare; serrare, nau prus che àteru de is liagas e feridas; iscorare, dispràxere meda coment'e faendho bregúngia / grusare sas pupias, sas pibiristas = serrai is ogus Sinònimos e contràrios dòrchere, imbasciai, incruai*, ingruxare, mugrare, pinnicai / serrai / scorai Frases sa fiara si est pesada a cadharida e già grusada ◊ presentendhe unu fiore si gruxant e saludant cun rispetu ◊ piús no gruxet su tuju a su pesante giuale chi li faghet sa carena a un'ancuju! (G.Oggiana)◊ gruxeit ancora de piús s'ischina suta de su tribàgliu 2. benidindhe che a tandho como puru a grusare sas pibiristas mias cun sa friscione de àteras vias! (G.Ruju)◊ bídere e faedhare ti cheria e grusare cun basos sas feridas! 3. no agato divagos si no cussos, avilidu e grusadu finas oe ◊ ponides sa betzesa in sacrifítziu grusèndhebbos su coro cun sa mente (A.Dettori)◊ at a finire su disterru chi nos grusat sas dies de sa vida! (P.Mossa)◊ mi so grusendhe cun tantos pensamentos Tradutziones Frantzesu baisser, mortifier, attrister Ingresu to lower, to make bitter, to sadden, to dishearten Ispagnolu bajar, cerrarse las heridas, humillar Italianu abbassare, avvilire, amareggiare Tedescu herunterlassen, beschämen, verbittern.

grusàriu , nm Definitzione genia de gana, ma nau solu in furriare su grusàriu = passai sa ganas, furriai s'istògumu, fàere passare sa gana fintzes de dhue pentzare a ccn. cosa Sinònimos e contràrios gusale Frases mi ndhe fúrriat su grusàriu, daghi pesso a totu su fele chi m'est dendhe!

grusirài , vrb Definitzione abbaidare e cricare de ischire cosa, po curiosidade Tradutziones Frantzesu furetter, fouiner Ingresu to be curious Ispagnolu curiosear Italianu curiosare Tedescu lauschen.

grusiràri , nf: crosidadi*.

grusirarósu grosariósu

grusirósu , agt Definitzione chi tenet curiosidade, chi bolet bíere, ischire, tocare totu Sinònimos e contràrios coriosu, crosidadosu, incrosidau Frases dognuna fiat grusirosa de iscrucullai, de isciri su chi isciant is amigas.

gruspiàre , vrb Definitzione betare ispudu, salia, ispudare salia de buca cun fortza Sinònimos e contràrios arruspire, carraschiare, gruspire, iscupiri, ispudai, rispiare, rupiare Frases no grúspies su pamentu!

gruspída , nf Sinònimos e contràrios ruspiada Ètimu srd.

grúspidu , nm: grúspiu Definitzione salia o àteru chi s'ispudat Sinònimos e contràrios carràschiu, grospe, istarràsciu, larodhu, rúspia*, salchedha, scupidura, seca, spudu, urruspu Frases lu sont zocanne a grúspios a cara Tradutziones Frantzesu crachat Ingresu spit Ispagnolu salivazo, escupitajo Italianu sputo Tedescu Spucke, Speichel.

gruspidúra , nf Definitzione su ispudare; su tanti de un'ispudu, pagu pagu de cosa; in cobertantza, fintzes unghidura, cosa chi si giaet po ndhe tènnere unu praxere Sinònimos e contràrios grúspidu, spudu / paghitzedhu 2. si no das una gruspidura no bi curret nudha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crachat Ingresu spit Ispagnolu salivazo Italianu sputo Tedescu Spucken, Spucke, Speichel.

grúspinu , nm: gúspinu Definitzione genia de erba chi faet in mesu de s'abba in is errios Sinònimos e contràrios acione, giúgiuru, íspini, martúciu, martutzedhu, mastrutu, nartussu, óspinu Terminologia iscientìfica rbz, Nasturtium officinale Ètimu srdn.

grúspinu 1 , nm: gruspis, grúspiu 1 Definitzione genia de tupighedha pitica, totu birde, cun is cambos chi parent fògias, puntudas, a ispina: faet unu frutighedhu orrúbiu, tundhu (mela ’e frúschiu o meledha úrpina, grúspina) Sinònimos e contràrios brúsciu 1, buscadinu, frúschiu 1, melaevrúschinu, piscialetu, spinadopis / cdh. pugniratzu Terminologia iscientìfica rbl, Ruscus aculeatus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu houx Ingresu butcher's broom Ispagnolu brusco Italianu pungitòpo Tedescu Mäusedorn.

gruspínzu , nm Definitzione su gruspire Sinònimos e contràrios ruspiada Ètimu srd.

gruspiòne , nm Definitzione coment'e grúspiu mannu, nau in su sensu de istídhigu mannu de abba Frases s'intendhet su sonu gurdu de sos gruspiones chi abbàsciant che lantzas.

gruspíre , vrb Definitzione fuliare cun fortza salia, a bortas fintzes coment'e singiale de disprétziu po gente o cosa, o fintzes po fuliare àteru chi si portat in buca Sinònimos e contràrios arruspire, carraschiare, gruspiare, iscupiri, ispudai, tzuspire Frases a mimme mi pacant e dego faco su dovere, non gruspo a su pratu ube mànico 2. su focu a trachedhu gruspiat sas ischintzidhas chi butabant in artu ◊ fit galu gruspindhe carchi bucone de ódiu Tradutziones Frantzesu cracher Ingresu to spit Ispagnolu escupir Italianu sputare Tedescu spucken, speien.

grúspis grúspinu 1

gruspisàre , vrb Definitzione iscúdere a gruspisu, cun orrugu de linna puntudu Ètimu srd.

gruspísu , nm Definitzione cantu de linna puntzudu a iscúdere Terminologia iscientìfica ans.