gianchèta giachèta
gianchèto, gianchètu , nm Definizione
genia de anciova (upm), de no prus de bíndhighi centímetros de longària; su pischighedhu minudu de naschidórgiu de sa sardina e de s'anciova
Frasi
est totu ogus coment'e unu gianchetu ◊ cóciula e buconis tengu a lavamanus e duus tianus de gianchetu
Terminologia scientifica
psc, sprattus sprattus
Etimo
itl.l
gianchetti
Traduzioni
Francese
sprat,
harenguet
Inglese
sprat
Spagnolo
espadín
Italiano
sarda
Tedesco
Sprotte,
Breitling.
giànchidu, giànchiru , nm Definizione su giancai, su si mòvere a cropu artziandhosindhe de terra e faendho unu tretu Sinonimi e contrari atídhidu, brincu, giancu, issédhidu, sàltidu Frasi apu biu cuadhus de fogu currendi a barrancadas, circhendi de sartai a giànchidu su padenti ◊ at pigau sa calada de bidha a giànchidus a giànchidus Etimo srd.
giàncu , nm Sinonimi e contrari brincu, giànchidu, giampu Frasi abbandhonadu l'at totu s'ereu e tristu a chie bi faghiat giancu a visitare a Pepinu Mereu Etimo srd.
giangallòi, giangallòni , nm: giangralloni,
zangallone Definizione
ómine mannu mannu, artu e fine de carena, fintzes mannu e tontu, de pagu crabbu
Sinonimi e contrari
caillone,
cannainzu,
debberone,
drangalloni,
dràngalu,
grangalloi,
iscalandrone,
labbaristru,
longariete,
longhei
Frasi
arratza de giangalloni de ómini s'est fatu! ◊ est nàsciu mannu che giangalloni ◊ mi est dispràxiu a biri cussus giangallonis de Piemontesus currendi po sa timoria
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grand escogriffe
Inglese
lanky fellow
Spagnolo
larguirucho
Italiano
spilungóne
Tedesco
Bohnenstange.
giangiulàre , vrb Definizione
su tzunchiare, su lamentu chi faet su cane candho est sufrendho meda
Sinonimi e contrari
corojare,
gruiri,
torrunzare,
turulare,
tzunchiai
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
glapir
Inglese
to squeak,
to howl
Spagnolo
gañir
Italiano
guaiolare,
mugolare
Tedesco
winseln.
giàngiulu , nm Definizione gúgulu, su giangiulare de su cane Sinonimi e contrari abélidu, agrugu, agúriu, gruju, gurrúliu, órulu, zàrulu Frasi giamei a boghe arta, mi rispondheit solu su cane a giàngiulos (N.Falconi) Etimo srd.
giàngula , nf Sinonimi e contrari arràndula, gràndhula, làndora Frasi de unu iscimmione friscu e forte sas giàngulas fatesit regoglire chi potesint de tràmunu servire a sas chi andhadas fint in malasorte! Terminologia scientifica crn.
gianíle , nm Definizione bisura de gianas, nau fintzes in su sensu de sorte, fadu / de malu g. = de mala bisura; de bonu g. = dechidu, galanu Sinonimi e contrari bisura / deltinu, ostinu, solte Frasi che tue de malu gianile mai àpidu no che ndh'at 2. su fizu a sa mama li ghetat neches de su gianile suo (G.Chironi) Etimo srd.
gianína genína
giànitu , nm: agiannitu,
giannitu,
zànita Definizione
su apedhare chi faent is canes candho funt currendho o cracandho sa fera
Sinonimi e contrari
baulaxa,
giànnida
Frasi
sos canes curriant a giannitos a subra de su pegus mortu ◊ s'intendhet giannitos de canes e calchi isparu
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aboiement des chiens
Inglese
baying
Spagnolo
ladra
Italiano
canizza
Tedesco
Gekläff.
giànna , nf: cianna,
enna,
zanna* Definizione
in is domos, s'apertura de pòdere passare sa persona, a paris a terra, e su trastu chi si ponet a dha mantènnere serrada
Sinonimi e contrari
polta
Modi di dire
csn:
g. abberta in campu = abberta deunutotu; serrare sa g. a coloru, a boe = imbarare sa zanna, serrare ma no deretu, no totu; anta de sa g. = antarile, zannile; istare a g. apare = tènniri sa domu me in sa própiu arruga unu a faci de s'àteru; g. de mesu = porta de aintru de domu, po intrai de su passadissu a un'aposentu, de un'aposentu a s'àteru; g. de s'ànima = buca de s'istògomo, su tretu ifilu de s'istògomo suta de sas primas costas; fàghere giannas, chirchendhe = circai andendi de una domu a s'àtera; gianna de furru = buca de furru
Frasi
sos mannos naraiant chi sa gianna maleighet a chie no batit cosa a domo ◊ apo frailarzadu ideas mannas pro dare sulcos caldos a s'aficu, pro ispamparriare àteras giannas (G.Fiori)
2.
a como apo fatu milli giannas e milli imbenugiadas chirchendhe unu postu ◊ su babbu e su fizu cojadu istant a gianna apare
Cognomi e Proverbi
prb:
fulferalzu in gianna temporada manna ◊ in donzi gianna bi at giau
Terminologia scientifica
dmo
Traduzioni
Francese
porte
Inglese
door
Spagnolo
puerta
Italiano
pòrta
Tedesco
Tür.
giannàgliu gennàgliu
giannarésu , agt Definizione si narat de chie istat sèmpere in sa genna (o fintzes in sa fentana) abbaidandho a chie passat, chie istat solu abbaidandho chentza fàere Etimo srd.
giannàrgiu, giannàrju, giannàrzu gennàgliu
giànnida , nf: zànita Definizione su apedhare airosu chi faent is canes candho funt currendho sa fera Sinonimi e contrari agiannitu Frasi s'intendhet sa giànnida de sos canes a trata de polcabru Terminologia scientifica bga Etimo srd.
gianníle, gianníli genníle
gianníre , vrb: zannire Definizione s'apedhare de su cane currendho su sirbone o àteros animales mannos Sinonimi e contrari aciannitai Terminologia scientifica bga. Etimo srd.
giannitài, giannitàre , vrb: aciannitai*,
zanitare Definizione
s'apedhare de su cane currendho su sirbone o àteros animales mannos
Sinonimi e contrari
gannitare,
giannire
Frasi
canes giannitant fatu a fera e in s'adhe s'intendhet calchi tiru ◊ solu sos canes ndhe lesint s'annotu ma giannitendhe si fuesint totu
Terminologia scientifica
bga
Traduzioni
Francese
aboyer
Inglese
to bark
Spagnolo
ladrar de los perros a sus dueños al no alcanzar la caza
Italiano
scagnare
Tedesco
anschlagen.
giannitónzu , nm Definizione apedhóngiu a giànnidas chi faent is canes currendho fera Sinonimi e contrari ganninzu Etimo srd.