giàssu , nm: ciassu,
tzassu,
zassu Definizione
in su logu, unu tretu minore o fintzes mannu ma precisu; apertura in is muros o in is cresuras ue faet a passare de una parte a s’àtera
Sinonimi e contrari
giàssidu,
tretu
/
àghedu,
barcaxu,
ingiassu
Modi di dire
csn:
a giassus a giassus = de tretu in tretu; obèrriri unu giassu = fàghere un'àidu, fàgheresi unu tretu de pòdere colare; portai sa dentiera a giassus = mancante, cun s'imbaga ue bi mancat dente
Frasi
si l'aia ischidu ch'in custu giassu aisti fatu nidu!…(G.A.Cossu)◊ timiant de si che istesiare dae cussu giassu ◊ dhoi fiat unu giassu totu àcua e ludu
2.
in su cungiau fiat su giassu obertu ◊ in su giassu tocat a dhoi ponni una sida ca nci essit su bestiàmini ◊ lah, no fatzas giassu a nci fai passai is brebeis a su cungiadedhu miu!
Traduzioni
Francese
endroit
Inglese
site
Spagnolo
sitio,
abertura en la pared,
paso
Italiano
sito,
callàia
Tedesco
Ort,
Stelle,
Platz,
enger Durchgang.
giàta , nf: ciata* Definizione frascu de terra a duas asas, a bentre lada Sinonimi e contrari stangiada.
giàtu gàtu
giatzíntu giassíntu
giàtzu ghiàciu
giàu , nm: ciau* Definizione
orrugu de cosa, mescamente de ferru, a punta (e a s'àtera parte a conca) a cravare in su muru po apicare cosa, a punciare cosa grussa meda: meda prus mannu de una css. púncia, po su prus est a setzione cuadrada e prus che àteru fatu a manu segundhu su bisóngiu
Sinonimi e contrari
clavíglia,
obbibi,
pilu 1,
piredhu 1,
púncia
Frasi
sunt cun martedhos, tenatzas, giaos e tàulas pro ndhe pesare su palcu ◊ si no bido in sas manos su signu de sos giaos e no bi ponzo su pódhighe meu, deo no bi apo a crere ◊ sa giancheta l'at apicada a su giau
2.
mi che at fichidu unu giau in su coro! ◊ fintzas su mere betzu, su retore, mi est agiunghendhe giaos dogni die (D.Mele)
Cognomi e Proverbi
smb:
Giau
Traduzioni
Francese
clou
Inglese
nail
Spagnolo
tachuela
Italiano
chiòdo
Tedesco
Nagel.
giaúgnu , nm, agt: geunzu*,
giaúngiu,
giúngiu (gi-ún-giu)
giunzu (gi-ún-zu)
zaunzu Definizione
su istare chentza papare; nau de ccn., chi est chentza papare
Sinonimi e contrari
dejunu
Modi di dire
csn:
segai su g. = manigare o bufare carchi pagu de alimentu, a tales chi su zeunu, fintzas pro pagu o in carchi manera, resurtat tasidu; guardai su g. = fàghere su zeunu
Frasi
ómines e féminas in barantinu faghiant su zaunzu ◊ fae ónnia cenarba su giaugnu a pane e abba ◊ depis comunigai e guardai is giaúngius ◊ candu nc'est su giúngiu no nc'est bisóngiu de ingaúngiu!
2.
toca, pigadi unu bucone: no podes abbarrare giaúngia po tanti tempus!
Traduzioni
Francese
jeûne
Inglese
fasting
Spagnolo
ayuno
Italiano
digiuno
Tedesco
Fasten.
giaunadòri , nm Definizione
chie istat giaunandho, chie est faendho su giaúngiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
jeûneur
Inglese
faster
Spagnolo
ayunador,
ayunante
Italiano
digiunatóre
Tedesco
Fastende.
giaunài, giaunàre, giaunàri geunàre
giaúngiu giaúgnu
giaúnu geúnu
giaúrra, giaúrru , nf, nm Definizione
genias de pigiones mannos de mare, faent su niu in is orrocas de su mare etotu
Terminologia scientifica
pzn, puffinus kuhli, puffinus puffinus yelkouan
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
pie
Inglese
shearwater
Spagnolo
pardela
Italiano
bèrta maggióre,
bèrta minóre
Tedesco
Gelbschnabelsturmtaucher,
Schwarzschnabelsturmtaucher.
giavèta , nf: ciaveta*,
gioveta,
graveta Definizione
genia de cotza, cantighedhu de linna o de ferru a punta ladita e prus fine po firmare calecuna cosa, mescamente sa chi si ponet in d-unu fusu de carru po no ndh'essire s’orroda
Traduzioni
Francese
clavette,
cale
Inglese
spline
Spagnolo
cuña,
llave
Italiano
chiavétta,
biétta
Tedesco
Keil.
giàzu , nm Sinonimi e contrari biàgiu.
gíbba , nf: cibba Definizione logu, terrenu in artu, unu pagu montigu Sinonimi e contrari cúcuru, sedha Terminologia scientifica slg Etimo ltn. gibbus, -a.
gibbulàre , vrb: giubbilare, zibbilare Definizione andhare o pònnere in pentzione Frasi apo crómpitu vinti annos de servítziu e punno de mi giubbilare ◊ dae canno so giubbiladu mi che so torradu a bidha Etimo itl giubilare.
gibúdha gebúdha
gíchere , vrb: gíghere Definizione prus che àteru, portare o àere in dossu, in sa carena, o acanta meda, siat foedhandho de gente, siat de animales o cosas / ger. gitendhe, pps. gitu Sinonimi e contrari batire, batúchere, bíghere, giúghere*, dúcere, leai, poltare | ctr. lassai Frasi no podet reposare ca gighet sa bubbua, coro ’e mamma! ◊ cussa fémina mi at gitu in coa a minore 2. a s'impressada onzi isperànscia ti che ses gitendhe.
gicória , nf: cicóina, tzicória* Definizione làtia prócina o gicória de procus, genia de erba marigosedha, bona a insalada; àteras calidades: g. burda (Taraxacum officinale, Urospermum dalechampii, Zacintha verrucosa); dhue at calidade chi faet su frore asulu; dhue ndh’at chi dhas prantant po insalada Terminologia scientifica rbz, rbzc, Cichorium intybus.
gída , nf: chida* Definizione sumana, tempus de sete dies, de su lunis a sa domíniga, o fintzes prus pagu chistionandho de sa durada de calecuna cosa Frasi ci sa festa calat aintru de gida s'ispostat a su domínigu ci benit apustis ◊ sa gida passada seus móvios a Bidhamanna ◊ in gida santa sa crésia si prenit de genti.