A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

iforràda , nf: ifurrada, inforrada, infurrada Definizione su iforrare, su intrare cosa a còere o asciutare in su forru; su tanti chi cabet, de cosa a còere, totu a una borta in su forru (ma fintzes totu sa cota) Sinonimi e contrari forrada / cdh. infurrata Frasi a sa càriga sica samunada, innantis de la costoire, li cheret un'ifurrada 2. sa paga de sa coghidora fit unu tantu de panes a dogni ifurrada Etimo srd. Traduzioni Francese enfournage Inglese batch Spagnolo hornada Italiano infornata Tedesco Einschub.

iforradúra , nf Definizione su bogare de o pònnere in su forru sa cosa cota o de còere Sinonimi e contrari irfurrada.

iforràre , vrb: ifurrare, ilfurrare, inforrai, inforrare, inforrari, infurrare Definizione su intrare o pònnere sa cosa (pruschetotu su pane) in su forru a còere o fintzes po asciutare bene / a./c. cun ilfurrare a logos narant bogare de su forru; pàrrere dimóniu ifurrendhe pilarda = arrennegadu meda Sinonimi e contrari inturrare | ctr. irfurrare, sciorrai Frasi cussa fémina candho cochent su pane la mutint a ifurrare ◊ su pane s'iforrat crú e si ndhe bogat cotu ◊ sa buca de su forru essit a sa lolla e acanta dhui est sa paja de inforrai e is fruconis ◊ su pani s'inforrat cun sa pàlia ◊ finidu de inforrare, tia Tatónia che franghiat sos istrezos ◊ apustis incunzadu, pro pònnere su pane in sa mesa tocat a prugare, samunare, maghinare, suíghere, infurrare… Etimo srd. Traduzioni Francese enfourner Inglese to bake Spagnolo enhornar, cocer el pan Italiano infornare Tedesco einschieben.

iforràre 1 , vrb Definizione pònnere s’aforru o forra a unu trastu Sinonimi e contrari aforrai 2. si est tzétzia in sa cadira iforrada a pedhe Etimo srd.

iforràu , pps, agt: irforratu Definizione de iforrare; chi portat o chi dhi ant postu s’aforru 2. cussu devet àere unu coro irforratu de atarju!

iforrogàre , vrb: irforrocare, irforroncare, isforrogare, isforrogiare, isforroxare, sfarrogai Definizione cricare sa cosa movendho totu a morigadura, de mala manera, chentza critériu o, si est in terra, faendho fossos movendho sa terra che is porcos cun su murru / i. sas dentes = isfustigonai is dentis Sinonimi e contrari corrovai, farrogai, forroconare, irforronconare, iscrucuzonare, isforrotulare, sciorrogai, sforrogonai / chilcare Frasi est isforrojendhe ludu chirchendhe oro ◊ est isforrojendhe in sa piae nostra cun sa lepa ◊ ereditei un'aradu de linna e gai dai s'edade pitzinna apo sempre sa terra isforrogiadu e assulcadu cun pretzisa sinna (Pazzola)◊ candho pesso a tzertas cosas m'irforroco sas petorras 2. fit isforrojendhe in sos ammentos suos ◊ m'irforrocat s'irgràmiu de una cria, su túnchiu amorosu de sa mama ◊ ite cherites, irforroncare in s'ànima sua?! Etimo srd. Traduzioni Francese fureter, farfouiller Inglese to rummage, to grub Spagnolo hurgar Italiano frugolare Tedesco kramen.

ifórru , nm, nf: inforra Definizione pígiu de orrobba prus fine chi si ponet a s’ala de aintru de unu bestimentu; pígiu de cosa chi si aciunghet a unu trastu po fortilesa Sinonimi e contrari afórriu, forra, unforru Frasi tenit una giaca sena de inforra 2. mancu imbratu de lucore si biet in s'iforru de sa note Etimo srd.

iforticàre , vrb Definizione fàere prus forte una cosa po agguantare de prus Sinonimi e contrari afortiai, afortire, arrefortzai, fortalèssiri | ctr. irdebbilitai Etimo srd.

ifortunàdu ifoltunàdu

ifossàre , vrb: irfossare, isfossai, isfossare, sfossai Definizione fàere fossu, fossos, foradas, irforrare Sinonimi e contrari afosciae, iscafudare, isfosciudae, isfossighinare, istofare, istuvucare, sfossonai, stuviolai | ctr. imparisai, parizare Frasi sos porcos sont irfossanne totu su locu ◊ su gatulinu est isfossandhe sa terra móida pro fàchere sos bisonzos suos Etimo srd. Traduzioni Francese creuser Inglese to dig Spagnolo agujerear, excavar, ahuecar Italiano scavare, far fòssi Tedesco ausheben.

ifostighinàre , vrb: ifustighinare Definizione cricare, mòvere, forrogare a fustigu, fintzes giare ifadu, atzitzare Sinonimi e contrari corrovai, farrogai, fustigonai, iforrogare, isciustigonai Etimo srd.

ifostighinéri , agt, nm Definizione chi o chie costumat a ifostighinare, a giare ifadu, atzitzare Sinonimi e contrari ifadosu, insulladori, intzidiante, mintzidiarzu Etimo srd.

ifrabulàre , vrb Definizione segare a iscorriadura Sinonimi e contrari ischirriolai, istratziolare Frasi mentres fio giumpendhe sa cresura mi l'apo su caltzone ifrabuladu: so a benuju nudu, ite frigura! (Zr.Piga)

ifrachíre , vrb: infrachiri, inflachiri, irfrachire Definizione fàere o essire fracu, débbile, lenu, de pagu fortza, pigare a frachesa; leare sa conca, fàere sa conca a brodu Sinonimi e contrari afrachiai, flachèssiri, indebbilitai, inflachèssiri / atambainare, scilibriri Frasi issu at deretadu a s’ifrachire e sa fortza sua si ch’est istirida ◊ sa fémina si fiat infrachia e aturàt crocada 2. custu arrexonamentu mi est infrachendi sa conca, ita dannu! ◊ zughet sos bratzos ifrachidos Etimo srd. Traduzioni Francese débiliter Inglese to enfeeble, to weaken Spagnolo debilitar Italiano debilitare Tedesco schwächen.

ifragassàre , vrb Sinonimi e contrari arrogai, chimentare, fragassare*.

ifragellàre , vrb Sinonimi e contrari flagellai.

iframiàda, iframmiàta , nf: inframmiada Definizione alluta de fràmula, de fogu Sinonimi e contrari aframata, framiada, pampada Frasi in domo no aiat iframiada de focu pro caentare sos pitzinnos Etimo srd.

ifrancàre, ifranchiàre , vrb: irfrancare, isfrancare Definizione leare de farrancas, de manos, in su sensu siat de furare e siat de iscabbúllere, de s’iscabbúllere de una dificurtade, arrennèscere a ingòllere ccn. cosa; fintzes intregare, giare a un’àteru (coment’e cosa franca) Sinonimi e contrari afranchire, ifranciare, illebberare, irfroculare, iscabbúllere, scampugiai, sfranchiri Frasi semus oferindhe terra e bida nostra a chie sole e mare nos ifrancat ◊ abbaidade dai sas rutas matessi su modu de las isfrancare 2. si mi colat a betu no si l'irfrancat su corpu! ◊ su bestiàmine m'irfrancat carchi die de innetionzu ca si che mànigat su fenu ◊ custa borta una trilla no ti dh'ifrancas! 3. cad'annu su mere l'irfrancabat unas cantas béstias e a prus li dabat su cuberru ◊ tzia Rosa lis aiat irfrancau un'istalliada de lardedhu fine e una canistedha de chivarju a si lu rebbotarent.

ifranciàre , vrb Definizione leare, furare de manos Sinonimi e contrari ifrancare, iscrobare, isculpire, iscúrpere, isfrapare, istratzare Frasi cudha cosa chi ndhe aia leadu ant tentadu in set'oto de mi l'ifranciare.

ifraschédhiu , nm: infraschedhu Definizione trebballu o faghevaghe in cosa difícile, ifadosa, chi no si podet fàere a sa lestra Sinonimi e contrari ifachetu, ischissimignu Frasi si l'at leadu s'ifraschédhiu a chircare cussa cosa minuda in mesu de su fenu! ◊ a lèzere iscritura antiga bi cheret ifraschédhiu, ca bi ndhe mancat, fintzas ◊ s'ifraschédhiu chi bi apo leadu faghindhe cussu gorfo!…