A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

ifermicàu , pps, agt Definizione de ifermicare; chi portat greme Sinonimi e contrari bermigosu, berminigosu, fermicosu, sóldidu.

ifermièra , nf: infermera Definizione fémina apostadamente imparada po atèndhere is malàidos, fàere curas, agiudare is dotores Frasi sa cosa fit durada si non fit capitada inie un’infermiera chi at cumpresu sa cosa ◊ torrant su malàdiu allirgu e sanu: custu est méritu de is dotoris, de infermieris e infermieras Terminologia scientifica prf.

ifermiéri , nm: infermeri, infirmeri Definizione ómine apostadamente imparau po atèndhere is malàidos, fàere curas, agiudare is dotores Sinonimi e contrari meigadori Frasi funt intraos is duos infermieris ispinghendho una barella: portànt unu malàdiu carragiau cun d-unu nentzolu e si funt acostios a su letinu inue òperant. Traduzioni Francese infirmier Inglese nurse (male) Spagnolo enfermero Italiano infermiere Tedesco Krankenpfleger.

iferràda , nf Definizione su iferrare, su leare su ferru, is sonàgias a su bestiàmene Etimo srd.

iferràre , vrb: irferrare, isferrai, isferrare, sferrai Definizione pigare o bogare su ferru, pèrdere su ferru, bogare is sonàgias a su bestiàmene; in cobertantza, bogare o pèrdere is dentes, pèrdere sa passiéntzia; prnl. nau de su fosile, isparare de malascigura, chentza dhu fàere apostadamente Sinonimi e contrari iscollanare, issonagiare | ctr. apitiolai / ferrai Frasi sa gama mi ant iferradu ◊ sos bardaneris ant isferradu su tazu pro che lu furare ◊ su cuadhu s'est isferrau ◊ colat muta sa tropa che gama iferrata Etimo srd.

ifèrrere , vrb: infèrrere Definizione fàere ifertas Sinonimi e contrari iferchire, incirai.

iférru , nm: ilferru, inferru, irferru, uferru Definizione logu de s’àteru mundhu (o deasi pentzau) a ue andhant is ànimas malas, cundennadas a no bíere sa cara de Deus in eternu, su logu de is dimónios; in cobertantza, logu de suferéntzia manna e fintzes sa suferéntzia etotu candho est meda / i. cunzuntu = burdellu, carraxu mannu de no si cumprèndiri nudha Sinonimi e contrari isprefundhu / cdh. infarru Frasi cantus bortas cun is pecaus mius m'apu meritau s'inferru! ◊ s'inferru no at a èssi fatu po incungiai palla! ◊ a ti ammustrare ite logu est s'inferru, coro de ferru ti pone! 2. che intraiat in s'iferru pro bídere sa picioca nessi dae tesu! ◊ no bides s'upa de cudhos chi ant piantu in cust'inferru? 3. ite cantant sos poetas daghi in piata ch'est s'inferru cunzuntu?!… Etimo ltn. infernum Traduzioni Francese enfer Inglese hell Spagnolo infierno Italiano infèrno Tedesco Hölle.

ifèrta , nf Sinonimi e contrari iferchidura, ifertura Frasi una die fio andhau a fàere cosa de ifertas in sa bíngia Etimo srd.

ifèrta 1 , nf Sinonimi e contrari oferta* Frasi su retore at lassau sa casseta de sas ifertas prena de dinari.

ifertàu ifastàdu

ifertúra , nf: infertura Definizione múzulu, fundhu isconcau chi portat iferta o istica, ma fintzes su innestare una linna a un’àtera / genias de i.: a ogu, a pértia, a isperradura, a iscudetu; i. de pigota = vacinu de pigota Sinonimi e contrari iferchidura, infertu, insidu, intannu Etimo srd. Traduzioni Francese greffe Inglese graft Spagnolo injerto Italiano innèsto Tedesco Veredeln.

ifèrtza ifèltza

ifertzidúra , nf: ifretzidura, infiltzitura Definizione genia de cosidura a lascu, a puntos mannos, po mantènnere bene s’orrobba sestada intrada apare fintzes a dha cosire (apustis si che tirat) Sinonimi e contrari afritzidura, corciadura, frissadura, ifritzinzu Etimo srd. Traduzioni Francese point piqué, faufilure Inglese quilting, basting Spagnolo hilvanado Italiano impuntitura, imbastitura Tedesco Steppnaht, Heftnaht.

ifertzíre , vrb: ifichire, ifretzire, ifrichire, ifricire, ifrigire, ifrissire, ifritzire, ifrucire, infertzire, infretzire, infriciri, infrigire, infrissire, infrissiri, infritzire, infritziri Definizione intrare una cosa in ccn. àtera, púnghere ccn. cosa cun aina puntuda meda; unire cun puntos longos e lascos is orrugos de orrobba de unu bestimentu po dhos pòdere apustis cosire bene; foedhandho de pigiones, andhare e torrare a bólidos curtzos; in cobertantza, intrare in chistiones angenas Sinonimi e contrari afritzire, intzudhire / apuntorgiai / frissai, iferchire, infrissai, schidonai | ctr. isfretzire Frasi ispingi ispingi nc'est infrissiu in mesu a tanti genti 2. frimadí, deghinou t'infríciu coment'e una rana! ◊ fia infrissendu una tratalia po dh'arrustiri ◊ seu pighendi fragu de anguidha infrissida in s'ischidoni arrustendi ◊ pigae s'ischidone e ifichiedhu po dhu fàere a orrostu 3. oje a mi cheres a ifertzire e a cusire? ◊ menzus de comente cosis tue ifretzit àtere a manu istropiada! ◊ cun su sartigu t'infrissu su bruncu! ◊ su mastru de pannos est semper secandhe, azunghendhe e ifritzindhe 4. sos tzírrios de sas alasdepedhe m'infertzint sa gianna de s'ànima 5. càndhidas columbas ifertziant in su chelu, zocandhe 6. foras de su logu meu su sentimentu m'ifritzit sa carena, so in turmentu 7. no boliat a si che ifrichire in chistiones de is bighinos e méngius faiat su dovere suo Etimo itl. Traduzioni Francese enfiler, faufiler, piquer Inglese to stick, to tack, to quilt Spagnolo espetar, hilvanar Italiano infilzare, imbastire, impuntire Tedesco aufziehen, heften, steppen

ifertzíu , pps, agt: infiltzitu, infriciu Definizione de ifertzire; infrissiu Sinonimi e contrari froziu 2. infriciu de una canna mòrgiat! 3. passet a domo po misurare sa brúsia ca dha tenzo ifertzia! Traduzioni Francese faufilé, enfilé, embroché Inglese tacked, stuck Spagnolo hilvanado, espetado Italiano imbastito, infilzato Tedesco geheftet, aufgereiht.

iféstu , nm: infestu Definizione cosa chi istrobbat, chi faet orròschere, cosa de fàere chi praghet pagu, matanosa, trebballosa / donai, pigai i. Sinonimi e contrari ifadu, imperpériu, nischitzu, pibinca, segori / inaventu, irbelegu Frasi su chi li daiat ifestu fit chi no aiant detzisu comente si deviat pesare sa cosa ◊ gei si dh'at pigau s'infestu a preparai cussa cummédia!…◊ proaia infestu intendhendhe a tie ◊ innoghe s'umididade dat pagu infestu ◊ li apo dadu duas sedatadas a su fangotu e li at bogadu de cabu de mi fàghere infestu ◊ si dh'at pigau s'infestu, s'istudianti!… Etimo srd. Traduzioni Francese ennui, gêne Inglese bother Spagnolo molestia Italiano molèstia Tedesco Lästigkeit.

ifetàre , vrb Definizione fàere s’orrollu, pònnere sa feta a fàere s’oru de unu trastu, de unu bestimentu Sinonimi e contrari apojai 1, impovai, orulare 1, orivetai, orizare Etimo srd.

ifiadàre , vrb: irfiadare, isfiadare Definizione lassare o fàere chentz’àlidu, segare s’àlidu / èssere irfiadandhe de sa gana = morindhe de su fàmine, àere fàmine meda Sinonimi e contrari isalidare Frasi su fiagu ti che intraiat in pinnas de nare e ti faghiat ifiadare.

ifichíre ifertzíre

ifidàu , agt, nm: ifideau, ifidiadu, ilfidadu, ilfidiadu, irfediadu, irfidadu, irfidiadu, irfidiau, isfediadu, isfidiadu, isfidiatu, issediau, issidiau Definizione nau de ccn., chi costumat a ingannare e no faet a si ndhe fidare, chi ti dha faet candho mancu ti dh’ibertas, chi no méritat de dhi giare fide; fintzes chi est de coro malu, chentza làstima nudha faendho male; chi no tenet o no giaet fide / fàghere a s’irfidiada = a s’orvidada, candho s’àteru no si ndhe abbizat o no si ndhe podet abbizare, candho no si l’ispetat, a s’ispessada Sinonimi e contrari alevosu, isfidau, traitore, traixinu / cdh. sfidiatu | ctr. fidadu, securu Frasi cussu est irfidiadu che a su cane ◊ nachi fit fatore fidadu: isfidiadu, tramposu che matzone! ◊ su matzone est un'ifidiadu cane arelte ◊ pustis de tantas promissas, isfidiados bois las afaltzades! ◊ sa manaca, irfidada e muda, est pronta a mi ghetare ungrales de astore (G.Delogu)◊ est lanzitu, minujedhu, ma calabriosu e ifideau (G.Chironi)◊ foras de innoghe su cane ifidau! 2. cudhos irfidiatos si nche iscostiaiant prus allargu puru, timenne a isse 3. li at nadu sa cosa a s'ilfidiada Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese sournois, déloyal Inglese trecherous, disloyal (friend) Spagnolo desleal Italiano infido, sleale Tedesco untreu, unherlich.